Dagen H: İsveç’te Trafik Akış Yönünün Bir Gecede Değiştirildiği Gün!
3 Eylül 1967 sabahı, İsveç’te tüm ülke çapında bir kaos hâkimdi. İsveç, artık yolun sol tarafında araç kullanmamaya karar vermişti! O gün, sabah saat tam beşte, tüm trafik durdu. Sonra yavaş bir şekilde, sürücüler araçlarını diğer tarafa yönlendirdiler. Tüm hayatları boyunca yolun “ters” tarafında araç kullanan milyonlarca sürücünün yeni kuralları uygulamaya başlamasıyla kaos, ülke genelinde ortaya çıktı. Günlük işe gidiş gelişler son derece yabancı hale geldi. İşin en zor kısmı, sürücülerin adeta "kas hafızasına" atadıkları şeylerin çoğunu tekrar öğrenmekti, ki bu da sürüşün çoğunu oluşturur.
1950'lerin başında hükümet tarafından, trafiğin artık sağdan akması için bir öneride bulunulduğunda İsveçliler bu fikre şiddetle karşı çıktı. 1955'te yapılan referandumda seçmenlerin yüzde 83'ü fikre karşı oy kullanmasına rağmen, hükümet tarafından, İsveç'i Avrupalı komşularının geri kalanıyla aynı yola sokacak değişiklik için kesin karar verildi.
Geçmişte Romalılar ve Yunanlılar, dolayısıyla Avrupa'nın çoğu, trafiği soldan akacak şekilde dizayn etmişti. Bu, atlıların sol elleriyle dizginleri tutmalarına ve sağ elleriyle kılıçlarını kullanarak, haydutlarla başa çıkmalarına izin veriyordu. Ancak atlar yerini arabalara, haydutlar ise sisteme daha entegre olmuş soygunculara bıraktıkça, bu gereksinim ortadan kalkmaya başladı.
Ülkeler Neden Şerit Değiştirdiler?
Amerika Birleşik Devletleri'nde soldan sağa geçiş, yük arabalarının yerini birkaç çift at tarafından çekilen büyük yük vagonları aldığında gerçekleşti. Vagonlarda sürücü koltuğu yoktu, bu yüzden sürücüler sol arka atın üzerine oturur ve tüm atları kontrol edebilmek için kırbaçlarını sağ ellerinde tutardı. Solda oturan sürücüler, karşıdan gelen vagonların tekerleklerinden uzak durabilmek için diğer vagonların sağlarından geçmeyi tercih ediyordu. Bunun da, yolun sağ tarafında sürdüklerinde daha kolay olduğunu fark ettiler.
İngiltere Neden Şerit Değiştirmedi?
Amerikalılara nazaran daha küçük vagonlara sahip olan İngilizler ise, geleneği devam ettirerek yolun solunda kaldılar. Böylece Britanya İmparatorluğu’nun bir parçası olan ülkeler sol el kuralını benimsedi. Kanada gibi bazı ülkeler ise sonunda Amerika ile sınır geçişlerini kolaylaştırmak için sağa geçiş yaptılar.
Dagen H: İsveç'te Şeritlerin Değiştiği Gün
İsveç'in de benzer nedenleri vardı. İsveç'in, kara sınırlarını paylaştığı Norveç ve Finlandiya da dâhil olmak üzere tüm komşularının trafiği sağdan akıyordu. En büyük ve acil sorun, sürüş güvenliğiydi. Trafiğin soldan akmasına rağmen, arabaların %90’ının direksiyonu aracın sol tarafındaydı, çünkü çoğu Amerika Birleşik Devletleri'nden ithal edilmişti. İşin ilginci, Volvo gibi birçok İsveçli otomobil üreticisi, iç pazar için bile, yolun sağ tarafında sürmek üzere tasarlanmış otomobiller üretiyordu; sol tarafa önem vermiyorlardı. Sonuç, çok fazla trafik kazasıydı.
1963'te İsveç hükümeti, ülkenin trafiğinin akış yönünün sağa geçeceğini halka bildirdi. 3 Eylül 1967 günü de, değişimin gerçekleşeceği tarih olarak belirlendi. O günden beri bu tarih, İsveç’te, "sağdan trafik saptırma" anlamına gelen "Högertrafikomläggningen"in kısaltması olan Dagen H veya H-Day olarak biliniyor.
Ülkeyi ve yaklaşık 8 milyon sakinini devasa değişime hazırlamak, maliyetli ve karmaşık bir işti. Trafik ışıklarının tersine çevrilmesi, yol işaretlerinin değiştirilmesi, kavşakların yeniden tasarlanması, yoldaki hatların yeniden boyanması, her iki tarafa kapı koyabilmek için otobüslerin modifiye edilmesi ve otobüs duraklarının yeniden konumlandırılması gerekiyordu. Bu değişikliklerin çoğu aylar öncesinden başlatıldı ve H-Day'den hemen önce tamamlandı. Yeni trafik sinyalleri, son saatlere kadar siyah plastikle kapatıldı. Aynı şekilde, yollara çizilen yeni çizgiler de siyah bantla kapatıldı. Ülke genelinde 360.000 civarında sokak tabelası tek bir günde değiştirildi.
Halkı bu büyük değişimle uzlaştırmak ve nasıl uygulanacağı konusunda eğitmek için büyük bir PR kampanyası yürütüldü. Geçişi temsilen, akıllıca uygulanmış bir ok ile büyük bir H içeren bir logo tasarlandı. Bu logo, süt kutularından, kadın iç çamaşırlarına kadar her şeyde görülmeye başlandı. Hükümet, sürücülere sağdan gitmeleri gerektiğini hatırlatmak için renkli eldivenler ve yeni farlar gibi özel ürünler tasarladı. İsveçli bir televizyon kanalı, insanların yaklaşmakta olan değişimi hatırlamalarına yardımcı olmak için en iyi şarkının yazılması için bir yarışma düzenledi. Ünlüler, Dagen H hakkında konuşmak için popüler televizyon programlarına çıktı, radyo ve gazete reklamları ve sokaklardaki büyük reklam panoları ile vatandaşlar bilgilendirildi.
Değişime giden saatlerde adeta bir şenlik havası vardı. Sabahın erken saatlerinde kalabalıklar toplanmaya başladı. Havai fişekler ve şarkılarla yeni bir güne başlayan İsveç’te sabah 04:50'de, şehir genelinde yapılan bir anons ile yeni yol işaretleri ortaya çıktı ve arabalar sağ tarafa yönlendirildi.
Dikkatli planlama sayesinde, büyük değişim, kaçınılmaz trafik sıkışıklığı ve birkaç ufak kazanın dışında sorunsuz gerçekleştirildi. Sokaklarda yaşanacak olası kan banyosu beklentisiyle toplanan bazı haberciler ve karşıtlar, neyse ki hayal kırıklığına uğradı. Değişikliğin hemen ardından gelen aylarda, trafikte alınan ekstra tedbirler sayesinde, trafik kazası oranları önemli ölçüde düştü. Halk yeni trafik yönüne tamamen alıştıktan yaklaşık üç yıl sonra kaza ve ölüm oranları normal düzeylerine geri döndü. Geçiş, resmen tamamlanmıştı.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 10₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Genel olarak, proje İsveçli vergi mükelleflerine 628 milyon Kron’a mal olsa da ekonomi tarihçisi Lars Magnusson’a göre bu rakam, projenin ölçeğiyle karşılaştırıldığında, oldukça küçük.
Böyle köklü bir değişimin günümüzde uygulandığını hayal edin. 3 Eylül 1967’de İsveç’te sadece bir televizyon kanalı ve bir radyo kanalı bulunuyordu. Ancak, günümüzde sosyal medya dâhil olmak üzere medya kanallarının çeşitliliği ile tüm nüfusa ulaşmak çok daha karmaşık bir konu olacaktır. İsveç’in mevcut ulaşım stratejistleri, Dagen H’nin bir eşdeğerinin bugün 1967’de olduğu kadar sorunsuz bir şekilde uygulanamayacağına inanıyor.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
Soru & Cevap Platformuna Git- 42
- 15
- 14
- 5
- 5
- 4
- 3
- 3
- 0
- 0
- 0
- 0
- Rare Historical Photos. Dagen H, The Day Sweden Switched Sides Of The Road, 1967. (26 Ocak 2021). Alındığı Tarih: 26 Ocak 2021. Alındığı Yer: | Arşiv Bağlantısı
- M. Savage. A ‘Thrilling’ Mission To Get The Swedish To Change Overnight. (18 Nisan 2018). Alındığı Tarih: 26 Ocak 2021. Alındığı Yer: BBC | Arşiv Bağlantısı
- Real Scandinavia. This Day In History: Swedish Traffic Switches Sides – September 3, 1967. (26 Ocak 2021). Alındığı Tarih: 26 Ocak 2021. Alındığı Yer: Real Scandinavia | Arşiv Bağlantısı
- E. Flock. Dagen H: The Day Sweden Switched Sides Of The Road. (17 Şubat 2012). Alındığı Tarih: 26 Ocak 2021. Alındığı Yer: Washington Post | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 08/12/2024 01:11:12 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/10037
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.