Haberlerde, bilim kanallarında, gazete ve dergilerde isimlerini sürekli duyuyoruz. "Büyük Hadron Çarpıştrıcısı" veya "parçacıklar çarpıştırılarak evrenin sıraları araştırılıyor" gibi kalıpları... Bu görselde, sizlere bu sistemlerin kademeli çalışmasını göstermeye çalışacağız.
Görselde gördüğünüz, İsviçre ile Fransa sınırında bulunan CERN'ün içerisinde bulunan parçacık hızlandırıcıların bir krokisidir. En içteki 157 metrelik uzunluğa sahip "hızlandırıcı halka"da parçacıklara ilk yönelim veriliyor. Sonrasında bu parçacıklar, sırasıyla Proton Sinkotronu (628 metre uzunluktadır), Süper Proton Sinkotronu (7 kilometre uzunluktadır) ve sonunda, Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (27 kilometre uzunluğundadır) içerisine yönlendirilirler. Bunların her birinde elektromanyetik kuvvetler son derece hassas bir şekilde ayarlanarak bükülme, ışın yoğunlaştırma ve ivmelendirme işlemleri yapılır.
Aslında bunlar şekilde görüldüğü gibi iç içe değildirler, aralarında mesafeler vardır ve hatta Pozitron Sinkotronu ile hızlandırıcı halka, Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'nın tamamen dışındadır. Ancak parçacıkların kademeli olarak yönlendirildikleri yerler, görselde güzel bir biçimde gösterilmektedir.
Bu sayede CERN'deki araştırmacılar aşırı güçlü parçacık hızlandırıcılarıyla deneyler yapabilmekte ve Evren'in sırlarını daha derinlemesine araştırabilmektedirler.
Kaynak: Northwestern University
