Yaşayan Predator Keşfedildi : Dulcibella Camanchaca

Karanlık ve yoğun baskının hakim olduğu okyanusun hadal bölgesi, yaşanamaz bir yer gibi görünse de, onlarca benzersiz organizmaya ev sahipliği yapmaktadır. Bu bölgede keşfedilen her bir tür, yaşamın nasıl evrildiği ve hatta Dünya'nın en zorlu ortamlarından birinde nasıl geliştiği konusunda önemli bir parça sunmaktadır.

Systematics and Biodiversity adlı dergide yayımlanan yeni bir çalışma, bu türlerden birine odaklanıyor: yeni adlandırılan Dulcibella camanchaca. Bu kabuklu, bu aşırı derinliklerde keşfedilen ilk büyük ve aktif yırtıcı amphipod olarak dikkat çekiyor. Tür, Woods Hole Oşinografi Enstitüsü (WHOI) ve Şili'deki Universidad de Concepción’a bağlı Instituto Milenio de Oceanografía (IMO) bilim insanları tarafından keşfedildi.

“Dulcibella camanchaca, And Dağları halklarının dillerinde ‘karanlık’ anlamına gelen bir kelimeye atıfta bulunarak isimlendirdiğimiz, hızlı yüzen bir yırtıcıdır. Bu isim, avlandığı derin, karanlık okyanusu sembolize ediyor,” diye açıklıyor çalışmanın ortak yazarı ve WHOI’den hadal ekolojisti Dr. Johanna Weston.

Yaklaşık 4 santimetre uzunluğunda olan bu kabuklu, Atacama (Peru-Şili) Çukuru’nun sınırlı besin kaynaklarına sahip bölgesinde, diğer küçük amphipod türlerini yakalayıp avlamak için özelleşmiş "raptoryal uzuvlar" kullanıyor. Doğu Güney Pasifik Okyanusu boyunca uzanan bu çukur, Şili’nin kuzey kıyılarında 8.000 metreyi aşan derinliklere kadar iniyor ve uzun süredir bilim insanlarını büyülüyor.

Besin açısından zengin ve verimli yüzey sularının altında ve diğer hadal ortamlarından coğrafi olarak izole olan Atacama Çukuru, yerel türlerin oluşturduğu kendine özgü bir topluluğa ev sahipliği yapıyor.

“En heyecan verici olanı, DNA ve morfoloji verilerinin bu türün yeni bir cinse ait olduğunu göstermesiydi. Bu durum, Atacama Çukuru’nun bir endemik sıcak nokta olduğunu vurguluyor,” diye devam ediyor Dr. Weston.

Bu dikkat çekici keşif, IMO bilim insanları tarafından yönetilen ve R/V Abate Molina gemisiyle gerçekleştirilen 2023 Entegre Derin Okyanus Gözlem Sistemi (IDOOS) Ekspedisyonu’nun bir parçasıdır. Dulcibella camanchaca türüne ait dört birey, yemli tuzaklar da dahil olmak üzere bilimsel ekipmanları taşıyan ve okyanus tabanına gidip gelen bir platform olan bir iniş aracı ile 7.902 metre derinlikte toplandı. Amfipodlar geminin güvertesine güvenle getirildikten sonra dondurularak Universidad de Concepción’da detaylı morfolojik ve genetik analizlere tabi tutuldu.

“Bu çalışmanın ortaklaşa yürütülen çabası ve bütünleştirici yaklaşımı, Dulcibella camanchaca’nın yeni bir tür olduğunu doğruladı ve Atacama Çukuru’nda devam eden biyoçeşitlilik keşiflerini ön plana çıkardı. Bu bulgu, özellikle Şili’nin ön bahçesinde yer alan derin okyanus keşiflerinin önemini vurguluyor,” diyor örnek toplama ve DNA analizinden sorumlu IMO’dan Dr. Carolina González. “Atacama Çukuru’nu incelemeye devam ettikçe daha fazla keşif bekliyoruz.”

Keşif teknolojilerindeki ilerlemelerle birlikte, bilim insanları daha fazla tür keşfetmeyi ve her birinin derin okyanusa özgü evrimsel baskılar ve adaptasyonlar hakkında yeni bilgiler sunmasını bekliyor. Bu çalışmanın sonuçları, derin okyanus ekosistemlerini anlamaya ve kirlilik ile iklim değişikliği gibi ortaya çıkan tehditlerden korumaya yönelik daha geniş çabalara katkıda bulunacak.

Referans: Johanna N. J. Weston et al, A new large predator (Amphipoda, Eusiridae) hidden at hadal depths of the Atacama Trench, Systematics and Biodiversity (2024). DOI: 10.1080/14772000.2024.2416430