Yabancı Ziyaretçi 3I/ATLAS: Son Görüntüler ve Bilgiler

Yıldızlararası boşluktan gelen cisimler, Güneş Sistemi’miz hakkında bildiklerimizi sınayan ve derinleştiren nadir fırsatlar sunar. 3I/ATLAS da bu keşif yolculuğunun en yeni ve en dikkat çekici örneklerinden biri. Bu yazıda, daha önce paylaştığımız bilgiler ışığında ATLAS’a ilişkin son gözlemleri ve yeni bulguları aktarıyoruz.

Güneş Sistemi’mize giriş yapan üçüncü yıldızlararası cisim yani 3I/ATLAS, 1 Temmuz 2025’te keşfedildiğinden bu yana hem yer tabanlı gözlemevlerinin hem de birçok uzay görevinin odağında. 1I/’Oumuamua (2017) ve 2I/Borisov’un (2019) ardından gelen bu yeni ziyaretçi, hem fiziksel özellikleri hem de yörüngesiyle Güneş Sistemi’mize ait kuyruklu yıldızlardan belirgin biçimde ayrılıyor.

Keşfinden bu yana yapılan gözlemler, 3I/ATLAS’ın yüksek hızı, kimyasal bileşimi ve Güneş’e yaklaşırken sergilediği aktivitesiyle başka bir yıldız sisteminde oluşmuş olduğu fikrini güçlü biçimde destekliyor. Bu tür cisimler, başka bir yıldız sisteminden kopup geldiğinden, evrenin farklı bölgelerindeki kimyasal ve fiziksel koşullar hakkında çok değerli ipuçları sunuyor.

Uzun süredir görülmemiş bir hızla ilerleyen bu yabancı ziyaretçi, herhangi bir çarpma tehlikesi oluşturmuyor olsa da sıra dışı özellikleriyle ilgi odağı olmaya devam ediyor. Yüksek hızlı yörünge hareketi ve Güneş’e yaklaştıkça sergilediği aktivite, 3I/ATLAS’ın koma yapısı ve onu çevreleyen hâle üzerinde yoğun gözlemler yapılmasına olanak sağlıyor. Cismin ısındıkça karbondioksit, su, karbon monoksit gibi molekülleri salması ve belirgin bir kütle kaybı göstermesi dikkatle izleniyor.

NASA, 19 Kasım 2025 tarihinde 3I/ATLAS’a ilişkin en güncel görüntüleri ve değerlendirmelerini paylaştı. Şu ana kadar elde edilen bulgular, 3I/ATLAS’ın belirgin biçimde bir kuyruklu yıldız gibi göründüğünü ve öyle davrandığını ortaya koyuyor. Ancak görüntülerde ve ölçümlerde dikkat çeken bazı özellikler, onun Güneş Sistemi’ne ait kuyruklu yıldızlardan ayrıldığını gösteriyor. Bu farklılıklar gayet doğal çünkü 3I/ATLAS’ın kökeni Güneş Sistemi dışında, başka bir yıldız sistemine uzanıyor.

Keşfedildiği 1 Temmuz 2025 tarihinden bu yana düzenli olarak izlenen 3I/ATLAS, yalnızca yer tabanlı teleskoplarla değil, aynı zamanda Hubble ve James Webb (JWST) başta olmak üzere pek çok uzay görevi tarafından da takip ediliyor. Son görüntülerden biri, Mars Keşif Yörünge Aracı’nın (MRO) 2 Ekim'de yaklaşık 30 milyon kilometre uzaklıktan elde ettiği görüntüydü. Görüntüde cismin çekirdeğini saran ve buharlaşan buz ve toz karışımından oluşan koma açık biçimde seçiliyor.

JWST ve SPHEREx tarafından elde edilen veriler bir araya getirildiğinde, görünür ışıkla elde edilen görüntülerden çok daha fazla bilgiye ulaşılıyor. Bunun nedeni, bu uzay görevlerinin kızılötesi dalga boylarında gözlem yaparak cismin ısısal davranışlarını ve kimyasal bileşimini ortaya koyabilmesi. Bu kızılötesi veriler sayesinde 3I/ATLAS’ın komasında ve çevresindeki gaz ve toz bulutunda bol miktarda karbondioksit (CO2) tespit edildi. Ayrıca çekirdeğindeki su buzunun varlığı doğrulandı.

3I/ATLAS’ı çeşitli açılardan gözlemleyen görevlerden biri de ESA/NASA’nın ortak misyonu SOHO. SOHO, 15-26 Ekim 2025 tarihleri arasında cismin Güneş yakınındaki soluk görüntüsünü yakaladı. Bu süreçte 3I/ATLAS’ın Mars’ın görece yakınından geçtiği biliniyor.

3I/ATLAS'ı bugüne kadar gözlemleyen görevler arasında Hubble, James Webb Uzay Teleskobu, TESS, Swift, SPHEREx, Perseverance Mars gezgini, Mars Keşif Yörünge Aracı, MAVEN, Europa Clipper, Lucy, Psyche, Parker Güneş Sondası, PUNCH, STEREO, SOHO, Mars Express, ExoMars ve Juice gibi çok sayıda önemli uzay aracı yer alıyor.

ATLAS’ın Güneş Sistemi içerisindeki yörünge hareketini gösteren animasyon, NASA’nın hazırladığı bu linkteki videoda izlenebilir:

https://science.nasa.gov/video-detail/amf-419777fc-fd72-47ee-b3d7-dea11316154c/ ^[1]