"Noel Baba" Olarak Bilinen Antalya'lı Aziz Nikolas'ın Hikayesi...

Noel Baba’nın kim olduğunu daha önce hiç merak ettiniz mi? Peki ya geçmişte sizin ülkenizde, Antalya’da yaşamış olduğunu biliyor muydunuz?

Her dinde kutsal sayılan bazı kişiler vardır ve bu kişilere her dinde farklı isimler verilmiştir. İslam'da “Veli” veyahut “Evliyaullah”; Hinduizm'de "Guru"; Hristiyanlıkta "Aziz" vb.

“Azizlik” kavramı Hristiyanlık'ta kahramanca bir hayat yaşayan, bakire olarak dine hizmet eden, din görevlerini yerine getiren, dini olarak her türlü fedakarlıkta bulunan vb. kişilere "Tanrı" tarafından verilen bir ünvandır.

Hristiyanlığın ortaya çıkışından kısa süre sonra etkileri Anadolu’da da görülmeye başlanır. Dolayısıyla Hristiyan din görevlileri (yani azizler, piskoposlar vb.) de buralara yerleşmeye başlarlar. İşte bunlardan biriside Antalya/Demre’de yaşamış olan Aziz Nikolas’tır. Gerçi Nikolas oraya yerleşenlerden değil, orada doğanlardandır. Anlaşılan ailesi geçmişte oraya yerleşmiştir.

Hayatı ve Karakteri Hakkında

Aziz Nikolas, günümüzde “Noel Baba” olarak bilinen Hristiyan bir piskopostur. Tahmini 270’li yıllarda Roma İmparatorluğuna bağlı bulunan Patara’da (Günümüzde Antalya’da bulunur) doğmuştur. Buradan bir yanlışı çürütebiliriz: Aklımıza kızak, geyik, kış, soğuk vb. terimlerle gelen "Noel Baba" (Aziz Nikolas), aslında hiç de soğuk olmayan bir yerde yaşamıştır (Antalya). “Noel Baba” figürünün soğuk ile tanınması belki de "Noel" olarak bilinen günün soğuk mevsimlere denk gelmesi olabilir (Diğer görüşlerimi ilerleyen bölümlerde yazacağım).

Nikolas’ın ailesi hakkında pek bilgi yoktur. Babasının Epiphanius adında hububat ile uğraşan zengin bir adam olduğunu okudum. Nikolas, daha sonra tüm bu zenginliği iyilik yaparak harcayacaktır…

Nikolas’ın doğumuna hitaben pek çok mitolojik efsane uydurulmuştur. Örneğin anne karnında Tanrı tarafından kutsandığı, doğarken annesinin hiç acı çekmediği ve doğduğu gün konuştuğu vb. Ayrıca anne sütünü yalnızca çarşamba ve cuma günleri içtiği de rivayet edilir...

Çok daha sonra Nikolas, Poseidon (deniz Tanrısı) ve Artemis ile eşit görülecektir. Bu olayları da çeşitli efsanelere bağlarlar. Örneğin, rivayet edilir ki o dönem Hristiyan toprakları içinde bulunan Filistin’e yapılan bir seyahatte fırtına çıkar ve gemi batmanın eşiğine gelir. İnsanlar Aziz’den dua bekler ve nihayet dua okunduktan sonra fırtına durur, ortam sakinleşir...

İşte bu olağanüstü özelliklere hitaben kendisine “Mucize gösteren” sıfatı verilmiştir.

Daha sonra Nikolas’ın anne ve babası vefat edince Myra'ya taşınmış ve amcasının yanında kalmaya başlamıştır. Bu süre zarfında amcasının piskopos olmasından ve kendisinin dine ilgi duymasından olacak ki kilise hizmetlerinde çalışmaya başlamıştır. Nihayet 19 yaşında rahipliğe atanmıştır. Myra'daki piskopos vefat edince yerine kimin geçeceğinin tartışılması üzerine, kapıdan giren ilk kişinin olması neticesine varıldığı söylenir. Tesadüf o ki Nikolas girer ve böylece Myra'daki manastırın başpiskoposu olur…

"Noel Baba" Olarak Bilinmeye Başlaması

Nikolas'ın hayatının, insanlara yardım çabası içinde geçtiği söylenir. Örneğin çok zor durumda olan ve fahişelik yapmanın eşiğine gelmiş üç kız kardeşin pencerelerinden gizlice altın attığı söylenir. Daha sonra sıkıştıkları bir anda da yeniler bu olayı Aziz Nikolas…

“Noel Baba” olarak bilinmesinin hikayesi 9. yüzyılda başlar. Bu yüzyıldan itibaren, “Noel Baba” yaygınlık kazanır. Ayrıca tahminim o yöndedir ki mevsimin kışa denk gelmesini değerlendiren akıllı ticaret adamları satış yapmak için onu "Kızak" vb. motiflerle süslemişlerdir. Bir diğer ihtimal ise çeşitli yazarların Noel Baba'yı öyle tasvir etmiş olması ihtimalidir. Bir diğer olay ise Bizans İmparatoru II. Otto’nun eşi prenses Theophano’nun Aziz Nikolas’ın Batı’daki şöhretini arttırması olmuştur.^[1] Avrupa’da çok sevilen ve tutulan Aziz Nikolas’ın adına pek çok kilise inşa edilmiştir.

Nikolas'ın hayatını, Hristiyanlığa karışan Pagan fikirlerle savaşmakla geçtiği söylenir. Gösterişsiz bir hayat süren Nikolas, 6 Aralık 342'de vefat eder. Günümüzde Antalya Müzesi'nde Aziz Nikolas’a ait olabileceği düşünülen kalıntılar sergilenmektedir.

İşte, Aziz Nikolas’ın hikayesi de böyledir…