Kriyostaz ve Kriyoprezervasyon

Kriyostaz, biyolojik organizmaların, hücrelerin veya dokuların aşırı soğuk sıcaklıklarda dondurulması ve bu şekilde uzun süreli korunması işlemidir. Bu süreç, genellikle canlıların metabolik faaliyetlerinin durdurulması amacıyla uygulanır ve birçok farklı alanla ilişkilidir.

İlk kriyostaz deneyi olarak kabul edilen çalışmalar, 1967 yılında ABD'li psikolog ve transhümanist Robert Ettinger’in fikirleri doğrultusunda başladı. Ancak, ilk resmi kriyojenik dondurma işlemi 12 Ocak 1967’de gerçekleştirildi.

Bu deneyin öznesi, 73 yaşındaki Dr. James Bedford idi. Bedford, kriyostaz için gönüllü oldu ve ölümü sonrası vücudu dondurularak Cryonics Society of California tarafından muhafaza altına alındı. O dönemde teknoloji oldukça ilkel olduğundan, vücudu modern standartlara göre korunmadı; ancak bugün hâlâ Alcor Life Extension Foundation tarafından saklanmaktadır.

Bedford’un dondurulması, bilim dünyasında büyük yankı uyandırdı. Fakat o dönem kriyoprezervasyon teknikleri gelişmemiş olduğundan, sinir dokularının zarar görmesi gibi pek çok teknik sorun yaşandı. Günümüzde kriyostaz teknikleri gelişmiş olsa da, hâlâ başarılı bir şekilde tekrar hayata döndürme konusunda kesin bir yöntem bulunmuyor.

Kriyostazın bilimsel temelinde ne var?

• Vücudu çok düşük sıcaklıklara (-196°C) kadar soğutarak biyolojik süreçleri durdurmak.

• Hücrelerin zarar görmesini engellemek için kriyoprotektanlar (antifriz benzeri kimyasallar) kullanmak.

• Gelecekteki tıbbi gelişmelerle vücudu yeniden canlandırma umudu taşımak.

Kriyoprezervasyon, yani dondurulmuş yaşam ve dokuların korunmasıyla ilgili çalışmaları yürüten birkaç tesis bulunmaktadır. Bu tesisler, genellikle insan vücudu, hayvan embriyoları, organlar veya dokular gibi biyolojik materyalleri dondurmak ve gelecekte yeniden hayata döndürme amacı taşır. İşte dünyadaki bazı önemli kriyoprezervasyon tesisleri:

1. Alcor Life Extension Foundation (ABD)-Alcor, dünyadaki en büyük ve en tanınmış kriyoprezervasyon kuruluşlarından biridir. İnsanları dondurarak gelecekteki tıbbi ilerlemelerle yeniden canlandırmayı amaçlamaktadır. Alcor, sadece insan vücudu değil, hayvan dokuları ve organları da dondurmak için hizmet vermektedir. Alcor, kriyoprezervasyon hizmetleri konusunda oldukça deneyimlidir.

2. Cryonics Institute (ABD)- Cryonics Institute, uzun süredir faaliyet gösteren ve kriyoprezervasyon hizmetleri sunan bir başka önemli kuruluş. Burada da insan vücudu, doku ve organlar dondurulup saklanmaktadır. Cryonics Institute, Alcor'a benzer bir şekilde, kriyoprezervasyonun gelecekteki tıbbi gelişmelerle yeniden hayata dönme amacı taşıdığını savunmaktadır.

3. KrioRus (Rusya)- KrioRus, Rusya'daki ilk ve en büyük kriyoprezervasyon tesisidir. KrioRus, insan vücudu ve başını dondurmak için hizmet sunmaktadır. Ayrıca, hayvan embriyoları ve sperm gibi biyolojik materyalleri de kriyoprezervasyonla saklamaktadır.

4. Tomorrow Biostasis (Almanya)- Tomorrow Biostasis, Almanya'da faaliyet gösteren bir diğer kriyoprezervasyon tesisi. Bu tesis, organ ve vücut kriyoprezervasyonunun yanı sıra, uzun vadeli biyolojik materyal saklama hizmetleri de sunmaktadır. Avrupa’daki önde gelen kriyoprezervasyon tesislerinden biridir.

5. The Cryonics Society of Canada (Kanada)- Cryonics Society of Canada, Kanada'da bulunan ve kriyoprezervasyon hizmeti sunan bir organizasyondur. Burada, insan vücudunun dondurulması ve saklanması üzerine çalışmalar yapılmaktadır.

6. Life Extension Foundation (ABD)- Life Extension Foundation, yalnızca biyolojik dondurma değil, aynı zamanda yaşlanmayı durdurmaya yönelik araştırmalar yapan bir organizasyondur. Bu tesis, kriyoprezervasyon alanındaki çalışmalarını bilimsel araştırmalarla birleştirir ve insan vücutlarını gelecekteki tıbbi tedaviler için saklamayı amaçlar.

7. Suspended Animation (ABD)- Suspended Animation, özellikle kriyoprezervasyon sonrası süreçlerde uzmanlaşan bir tesistir. Bu tesis, tıbbi vakalar için de dondurma hizmeti sunmaktadır, örneğin, hastalar için uygulanan "yavaşlatılmış metabolizma" işlemleri üzerine çalışmalar yapmaktadır.

Şu anda dondurulmuş olan kişiler:

1. Dr. James Bedford (1967)

Dr. James Bedford, dünyadaki ilk dondurulan insan olarak bilinir. 1967 yılında, kanser nedeniyle hayatını kaybettiğinde, kendisi kriyoprezervasyon için gönüllü oldu. Alcor Life Extension Foundation tarafından dondurulmuş ve vücudu yıllar sonra hala saklanmaktadır. Bedford, bir insanın dondurulmasıyla ilgili yapılan ilk denemeydi ve bu, kriyoprezervasyonun başlangıcı olarak kabul edilir.

2. Ted Williams (2002)

Ted Williams, ünlü beyzbol oyuncusu, ölümünden sonra kriyoprezervasyon için ailesi tarafından dondurulmuştu. Ted Williams'ın vücudu, Alcor Life Extension Foundation’a teslim edilmiş ve kriyoprezervasyon işlemi yapılmıştır. Ancak, bu durumun etik boyutları ve Williams'ın ölümünden sonra ailesiyle ilgili tartışmalar gündeme gelmiştir.

3. Einstein'ın Beyni

Albert Einstein’ın beyni, ölümünden sonra kriyoprezervasyona tabi tutulmuş ve bir süre saklanmıştır. Ancak, bu durum yalnızca beynin bir kısmı için geçerliydi ve tam anlamıyla bir "kriyoprezervasyon" değil, daha çok bir saklama işlemi olarak görülür.