Evrim Üzerine Bir Alegori

...ve bu eve taşındığınızda bir önceki ev sahibiniz size onlarca anahtar verdi. Size bunlardan hangisinin evin kapısını, hangisinin deponun kapısını açtığını hatırlamadığını söyledi. Bu anahtarlardan yalnızca ikisi işinize yarıyor ve diğerleri fazlalık.

Siz de sırayla bu anahtarları denemeye başladınız. Bir süre denedikten sonra kapı kilitlerine uyan anahtarları buldunuz (yani bu anahtarlar o ortam şartlarında avantajlı durumda). Diğer anahtarlar fazlalık ve işe yaramaz olduklarını düşündüğünüz için ortalıktan kaldırdınız (o ortam şartlarında elendiler).

Evde sizinle beraber eşiniz de yaşadığı için anahtarlardan birer tane de ona yaptırmanız gerekiyor (avantajlı olan anahtarlar kendi türlerini devam ettirme şansı yakaladılar).

Bir süre sonra yurtdışında yaşayan çocuğunuz okulunu bitirdi ve yanınıza taşındı. Elinizdeki anahtarlardan bir tane daha yaptırıp ona verdiniz. Ancak çocuğunuz, kendine ait bir yeri olmasını istediğini söyledi. Siz de artık okulu bitirdiği için idealist bir ebeveyn olarak kendi ayakları üstünde durması gerektiğini ve kirasını karşılayabiliyorsa istediği yere gidebileceğini söylediniz. Çocuğunuz düşündü ve o anda işsiz olduğu için sizinle yaşamaya devam etmeye karar verdi.

Gel zaman git zaman, bir gün deponuza bir hırsız girdi. Depoya girmek için kilidi zorlamış (ani bir dış etkiyle ortam şartı bozuldu). Ertesi gün bir baktınız deponun kapısı açık, kilit tamamen kırılmış ve deponun içi tamamen boş. Hemen polisi aradınız ve tutanak tutuldu ancak ipucu bulunamadığı için dosya kapandı. Siz çok tedirgin oldunuz ve kilidi değiştirmeye karar verdiniz (ortam şartları artık farklılaştı ve eski anahtar dezavantajlı duruma geçti).

Hırsız depoda bir şey bırakmış mı diye bakarken kullanılabilir durumda bir kilit buldunuz ve zaten maddi olarak zararda olduğunuz için yeni bir masrafa girmeden bu kilidi kullanmaya karar verdiniz. Daha sonra aklınıza daha önce kaldırdığınız anahtarlar geldi ve o anahtarları tekrar denemeye karar verdiniz. İçlerinden bir tanesi bu yeni kilide tam olarak uyuyordu! Büyük bir mutlulukla bu kilidi kapıya taktınız ve uyan anahtarı alıp eski anahtarı göz önünden kaldırdınız (eskiden dezavantajlı durumdaki anahtar ortam şartları değiştiği için tekrar avantajlı konuma geçti. Eskiden avantajlı konumda olan anahtar ise yeni ortam şartlarına uyum sağlayamadığı için elendi).

Bir süre böyle gittikten sonra deponun boş olmasının anlamsız olduğuna karar verip onu değerlendirmek istediniz. O anda aklınıza çocuğunuzun ayrı bir hayat istediği aklınıza geldi. Ancak hala iş bulamamıştı ve farklı bir eve maddi gücü yetmiyordu. Siz de onun bireyselliğine saygı gösteren bir ebevyn olarak bu depoyu onun yaşayabileceği bir ortama dönüştürmeye karar verdiniz. Çocuğunuz bundan çok mutlu oldu. Depo artık bir kişinin yaşayabileceği bir yer haline gelmişti. Sonra çocuğunuz mahremiyet hakkı gereği kapı kilidinin sadece kendisinde olmasını istedi. Siz en azından bir yedeği bizde dursun nolur nolmaz deseniz de sizi dinlemedi. Siz de "gençtir kanı kaynıyor" diyerek bu isteğini kabul ettiniz. Ancak artık orası bir depo değildi ve bir kere hırsız girmişti. Çocuğunuzun güvenliğinden endişe ettiğiniz için kapıyı daha sağlam bir tanesiyle değiştirmeye karar verdiniz. Böylece yeni kapı daha sağlam, daha yeni ve kırılması daha güç olacaktı. Böylece bir önceki kapı ve dolayısıyla kilidi daha sağlamıyla değiştirildi ve yeni anahtarları da çocuğunuza teslim ettiniz (ortam şartları tekrar değişti ve yeni ortama eski hiç bir tür uyum sağlayamadığı için daha önce hiç ortamda bulunmamış yepyeni bir tür hakim tür oldu).

Bir süre sonra çocuğunuz iyi bir iş buldu ve bir ilişkiye başladı. Belli bir süre sonra da evlenmeye karar verdi. Artık kendi hayatını kurmaya hazırdı ve siz mutluluk göz yaşları içinde çocuğunuzun yeni hayatına geçisini izlediniz. Artık depoda yaşamadığı için oraya ne yapacağınızı bilemiyordunuz. O sırada eşiniz olduğu gibi bırakmayı, torunlar olursa ve ziyarete gelirlerse orasını onların oyun odası olarak kullanabileceklerini söyledi. Fikir çok hoşunuza gitti ve odaya hiç dokunmadan kapısını kitlediniz ve anahtarları daha sonra kullanmak üzere sakladınız (ortamın dengesi biraz değişmiş olsa da ortam şartları ve coğrafya aynı kaldığı için sağlam kapıya ait hakim tür olan anahtar değişmeden kaldı).

Yukarıdaki hikayeyi aşağıdaki bilgilerle tekrar okuyabilirsiniz.

Siz: Doğa

Kapı: Coğrafya

Kilit: O coğrafyadaki ortam şartları

Anahtar: Ortam şartlarına uyan canlı türü

Hırsız: Ortam şartlarındaki ani değişiklik (deprem, sel, volkan, göktaşı vs.)