EMPEDOKLES - SEVGİ VE NEFRET

Empedokles, Parmenides ve Herakleitos’un felsefelerini birleştirmek istemiştir. Felsefesinin temelinde ise Parmenides’in meydana geliş ve yok oluşun bir yanılsama olduğu öğretisi yatar. Onun hiçten hiçbir şey çıkmayacağı ve hiçbir şeyin yok olup gitmeyeceği görüşlerini benimsemiş, onları yine Herakleitos’un değişimin esas olduğuna yönelik görüşleri ile harmanlamıştır.

Diğer filozoflar arkhe hakkında yanılmışlardır, ona göre dört element bölünemez ve değişemezdir. Dört arkhe vardır: Toprak, ateş, hava ve su. Bu dört öge, sevgi ve nefret yoluyla birleşip ayrılarak farklı fenomenleri ortaya çıkarmaktadır. Sevgi, ögeleri tamamen birleştirdiğinde, çatışma onları kademe kademe ayırmaktadır, çatışma onları tamamen ayırırsa, aynı şekilde sevgi onları kademe kademe birleştirmektedir.

Bu ayrılma birleşme olayını ,''şans'' ve ''zorunluluk'' yönetir. Sevgi ile dört öğe bir araya gelmekte, nefret ile ise ayrılmaktadır. Sevgi ve nefretin etkilerinde azalma ve artma olmasına karşın dört ana madde sonsuzdur ve eşit biçimde dengededir. Dört temel öğe, nicelik ve nitelik bakımından her zaman aynı kalır. Bu şekilde Empedokles, hem değişimi hem de değişim içinde sabit kalma durumundan bahsetmiş olur.

Empedokles’e göre evren, sonsuza kadar kendini tekrar eden evrelerle oluşmuştur. İlk evrede sevgi ile arkheler hareketsizdir ve tamamen birbirine karışmış durumda bulunular. İkinci evrede ise nefret, bu dört temel öğenin içlerine girer ve dört elementi birbirinden ayırır. Bu ayrılma noktası hareketi meydana getirir. Artık sabitlik yoktur. Üçüncü evrede nefret, tamamen hakim olur ve maddeler sevginin çekim gücünün hiçbir etkisi kalmayana dek parçalanarak ayrılırlar. Ateş, su, toprak ve hava artık ayrılmış durumdadır. Dördüncü evrede sevgi, tekrar içeri girmeye ve elementleri yeniden birleştirmeye başlar. Bu son evrede artık maddeler yeniden sevginin hakimiyeti altına girerler ve birleşmeye başlarlar.

Nefret ve sevginin etkisi altında ayrılma ve birleşmeyle kozmos ve hayvanlar alemi oluşmaya başlar. Bu karşıtlık durumunda bazen sevgi, bazen de nefret üstün gelmektedir. Evrende nefret egemen olduğu zaman, öğeler birbirinden ayrı düşerler. Bu çağda, sevgi evrenin ortasına doğru ilerler. Bundan sonraki çağda ise sevgi üstün gelmiş ve her şey bir birlik içinde toplanmış, nefret evrenin kenarına doğru ilerler. Sevgi ve nefretin egemen olmalarıyla evren dört çağ yaşar.