Çok Özel Bir İnsan: John B. Gurdon
Nobel Ödüllü John Gurdon'ın İlham verici Hayatı ve İnanılmaz Buluşu!

- Blog Yazısı
SİR JOHN B. GURDON:
2 Ekim 1933 yılında doğan Britanyalı biyolog John Gurdon, ilginç ve büyüleyici araştırmaları, çalışmaları, buluşları ve hayat hikâyesiyle umudun ve inancın bir sembolü haline gelmiştir. [1]

John Gurdon’ı Umudun Simgesi Haline Getiren Hayatı:
John Gurdon çocukluğundan beri aykırı düşünce yapısı, hiperaktif kişiliği ve farklı bakış açısıyla anti-dikkat çeken tembel bir öğrenciydi.
Liseyi İngiltere’nin en prestijli ve seçkin okullarından biri olan Eton Colege’de okuyan John Gurdon, 15 yaşındayken aldığı karnesinde Müdürü tarafından yazılan yorum kısmında aynen şu sözler yer alıyordu:
‘’Bilim alanında eğitim görebilmek için yeterince akıllı değilsin ve Çalışmaların yeterli olmaktan çok uzak. Eğer basit biyolojik olguları bile öğrenemiyorsan bir uzman olarak çalışmak konusunda hiçbir şansın yok. Bu, hem kendin hem de sana öğretme görevini üstlenen bizler için sadece vakit kaybı olacaktır. Bilim insanı olma hayalin çok gülünç’’
Asıl bilim dünyasında inanılmaz buluşlarıyla çığır açarak insanlığa büyük bir katkı sağlayan bir bilim insanının hocasının bu yorumu yapması ne kadar ironik değil mi?
İşte John Gurdon’ı özel kılan içindeki asla sönmeyen o umut kıvılcımı tam da burada devreye giriyor. Sırf hocaları gibi hayatı algılamadığı ve derslere standart ve sıradan yorumlar yapmadığı için dışlanmasına rağmen ona inanmayan, kapasiteni çözemeyen, ondaki o ışığı, o potansiyeli göremeyen herkese inat kendine olan inancını ve umudunu asla kaybetmeden çalışmalarını sürdürüp başarısını kanıtlayarak bilim alanında eğitim gören biz gençlere büyük ilham olmuştur.
Eğitim Hayatındaki Bir Diğer Tuhaf Olaysa:
Liseden sonra Oxford Üniversitesini kazanan John Gurdon, Antik Yunan ve Roma tarihi okumaya karar verir ancak kayıt ofisinin yaptığı bir hata sonucunda zooloji (Hayvan Bilimleri) okumak zorunda kalır ve okulu bitirir bitirmez olay yaratan genetik araştırmalarına imza atar.
PEKİ JOHN GURDON’IN NOBEL ÖDÜLÜ KAZANMASINI SAĞLAYAN VE BİLİM DÜNYASINDA YENİ BİR ÇAĞIN BAŞLANGICINA NEDEN OLAN BULUŞU NEDİR?
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.

NOBEL ÖDÜLÜNE KONU OLAN BULUŞU:[2]
John Gurdon, arkadaşı Shinya Yamanaka ile birlikte erişkin hücrelerin yeniden programlanarak pluripotent hücrelere dönüştürülebileceğinin keşiflerinden dolayı 79 yaşında 2012’de Nobel Fizyoloji ve Tıp ödülünü kazanmıştır.
Yani işin aslı şu: Kök hücreler, kendilerini yenileme özelliğine sahip olan farklılaşmamış hücrelerdir. Bu hücreler gerek vücut içinde gerekse laboratuvar ortamında bölünerek farklı hücre tiplerine dönüşebilir.
Kök hücreler kaynaklarına göre: 2 ana gruba ayrılır.
1.Erişkin kök hücreler
2.Embriyonik kök hücreler
1. Erişkin Kök Hücreler:
Bu tip hücreler, erişkin bir bireyin farklılaşmış dokularında bulunan farklılaşmış hücrelerdir.
Her yaştaki insanda bulunan bu hücreler, kendilerini yenileyebilir ve ait oldukları dokulardaki eskiyen, hastalanan veya ölen hücrelerin yerine yenilerini üretebilir.
Erişkin Kök Hücreler:
• Kemik İliği
• Kas
• Sinir
• Karaciğer
• Ve Deri
Gibi dokularda bulunur.
Örneğin: Kemik iliğinde bulunan kök hücreler farklılaşarak kan hücrelerinin tüm çeşitlerini üretebilir.
2.Embriyonik Kök Hücreler:
Embriyonun erken evrelerinde (blastula) elde edilen kök hücrelere denir.
Erişkin kök hücrelerden farklı olarak embriyonik kök hücreler, daha hızlı çoğalma ve daha fazla hücre tipine dönüşebilme yeteneğine sahiptir.
NOT: Erişkin kök hücrelerin farklılaşma yeteneği sınırlıdır ve sadece bulundukları dokularda belirli hücrelere farklılaşabilirler.
Embriyonik kök hücrelerin farklılaşma yeteneği ise sınırsızdır. Bu hücreler insan vücudunda bulunan Tüm hücre çeşitlerine dönüşebilir.

John Gurdon ise şu Soruyu Sorarak Buluşunu Gerçekleştirmiştir: Ya Tam Tersi Olsaydı?
Yani hepimizin bildiği gibi normal evrimsel süreçte tüm embriyonik kök hücrelerimiz herhangi bir hücre çeşidine dönüşerek olgun ve gelişimini tamamlayan hücrelere dönüşebilir.
Peki ya tam tersini yaparsak yani erişkin, gelişimini tamamlamış belli bir hücre tipini zaman makinesine koymuş gibi tekrar embriyonik kök hücrelerine dönüştürebilir miyiz? Yani zaten amacına ulaşmış olgun bir hücreyi tekrar embriyonik kök hücrelerine dönüştürerek artık daha farklı bir hücre tipine dönüştürebilir miyiz? Bunun cevabı artık John Gurdon sayesinde Evet.

John Gurdon Bu Devrim Yaratan Çalışmasında:[3]
Olgun Kurbağa Bağırsak (veya Deri) hücrelerinin çekirdeğini, kurbağa yumurta hücresine transfer etmiştir. Biyoloji dünyasını şoke eden deneyde yumurtaya transfer edilen hücre kurbağaya dönüşmüştür. Böylece John Gurdon, deri ya da bağırsak hücreleri gibi belirli bir işlev için üretilmiş yetişkin hücrelerin yeni kurbağa hücreleri (sperme dönüşme) yaratmakta kullanılabileceğini kanıtlamıştır.

Peki Bu İnanılmaz Buluş Gelecekte Hangi Tür Çalışmalara Temel Oluşturur?
John Gurdon ve Shinya Yamanaka’nın bu Nobel ödüllü buluşundan esinlenen Stanford Üniversitesi ve Valencia Kısırlık Enstitüsü’nün ortak çalışması ile yetişkin deri hücrelerinden üreme hücreleri üretildi.
Bilim insanları, insanlardan alınan yetişkin deri hücrelerine, sperm üretmeleri için gerekli olan genlerden oluşan bir karışım verdi. Bir ay sonra bu ‘gen kokteyli’ verilen deri hücresinin, sperm üretme kapasitesine sahip üreme hücresine dönüştüğü gözlemlendi.
Sperm Üretme kapasitesine sahip bu hücrelerin dölleme yeteneği henüz olmasa da çalışmalar devam ediyor. Yani bu demek oluyor ki Belki de gelecekte çocuk sahibi olmak için artık Erkek bireylere ihtiyaç kalmayacak.

Peki ya bu Buluş sayesinde Progeria Mutasyonu Tersine Çevrilebilir desem?
Progeria Mutasyonunda: Embriyonik bir safhada yaşanan bir mutasyondan dolayı doğan bu çocuklar normal insanlardan yaklaşık 7 kat daha hızlı yaşlanırlar. Zamanı farklı algılayan bu bedenler 3-4 yaşlarında yüzlerindeki damarlar belirginleşir tırnakları sararır, 5-6 yaşlarındayken saçları dökülür ve derileri buruşur. 9-10 yaşlarındayken bedenleri 70’li yaşlara çoktan ulaşmıştır. Hastalıkta sadece beden yaşlandığı için çocuğun zekası normal olarak gelişir. Boyları en fazla 90 cm, ağırlıkları ise 15 kg civarında olan hastalar 15 yaşına gelmeden kalp ve damar hastalıklarından hayatlarını kaybederler.
Peki ya bu Benjamin Button gibi yaşlı bedenlere sıkışmış genç ruhları John Gurdon ve arkadaşı Shinya Yamanaka’nın bu mucizevî buluşundan yararlanarak kurtarabilirsek. Yani sürekli hızla yaşlanan olgun hücreleri yenileyecek olan embriyonik kök hücrelere çevirerek hem bedenlerini gençleştirip hem de ömürlerini uzatırsak? Neden olmasın! Belki de sağlıklı insanlar için de bu yöntemi kullanarak hiç yaşlanmayan ve inanılmayacak derecede sağlıklı ve uzun ömürlü bir yaşam sağlayabiliriz...
Yazan
DENİZ SEVİNÇ
- 4
- 4
- 4
- 4
- 3
- 3
- 3
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- ^ Alexander Mahmoud. Sir John B. Gurdon – Facts. Alındığı Tarih: 29 Şubat 2024. Alındığı Yer: NobelPrize | Arşiv Bağlantısı
- Jonathan Nacstra. Sir John Gurdon | Academy Of Achievement. Alındığı Tarih: 29 Şubat 2024. Alındığı Yer: achievement | Arşiv Bağlantısı
- Dilly. John Gurdon. Alındığı Tarih: 29 Şubat 2024. Alındığı Yer: John Gurdon - Gurdon Institute | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 14/05/2025 12:00:47 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/17010
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.