Bulutsular, evrende yıldızların oluşumunun gerçekleştiği çoğunluğunu hidrojen ve helyumun oluşturduğu, yoğun bir gaz ve toz bulutudur. Bu bulut içerisindeki atomlar kendi üzerlerine çökerek yıldızları meydana getiriler. Bu yazıda bulutsular ve bulutsuların görevlerinden bahsedeceğiz.
Bulutsu Nedir?
Bulutsu en genel tanımıyla, evrende olan gaz ve tozun birleşmesiyle oluşan çoğunluğunu hidrojen ve helyumun oluşturduğu yoğun bir gaz ve toz bulutudur. Bulutsular, yıldızların oluştukları yerlerdir ve bundan dolayı evrenimiz açısında bulutsular son derece önem arz ederler.
Bulutsularda Yıldız Oluşumu
Bulutsularda yer alan hidrojen ve helyum, yakınlarda meydana gelen süpernovanın getirdiği kütle çekimsel uzay zaman dalgalanması veya yakınlarda olan yıldızlar sebebiyle oluşan kütle çekiminden dolayı, kütle çekimsel bir kararsızlık yaşarlar. Hidrostatik dengenin olmadığı bir ortamda üzerine çöken gaz ve toz bir sınıra kadar çökmeye devam eder, çökmeyi başlatan sınıra Jeans Kriterleri adını veriyoruz . Bu kritere erişen gaz ve toz, yıldızı meydana getirir. Yıldızların oluşumu şu başlıklar altında inceleyebiliriz:
Çökme: Uzayda meydana gelen kütle çekimsel dalgalanmalar sonucunda gaz ve toz kütle çekimsel kararsılığa sürüklenir. Jeans Kriterine ulaşan gaz ve toz kendi üzerine çökmeye başlar.
Bart Damlacığı: Kütle çekimine yenik düşen bulut çökmeye devam ettikçe "Bart Damlacığı" adı verilen yoğun gaz ve tozlar oluşur. Uzaydan bakıldığında siyah görünen bu yerler aslında yıldız oluşumunun olduğu yerlerdir. Daha fazla bilgi için.
HI Bölgeleri: Uzayda HI Bölgeleri adı verilen yıldız oluşumlarının olduğu başka yerlerde vardır. Bu bölgeler nötr H ve H2 gazlarından oluşurlar. Bölgelerdeki sıcaklık 50-100 kelvin (-223/-173 santigrat derece) arasında değişir. Daha fazla bilgi için.
Bulutsu Tipleri
Bulutsu tipleri şu şekilde sıralanabilir:
Süpernova Kalıntıları: Bu bulutsular ölmüş bir yıldızın kendi üzerine çökerek süpernova adını verdiğimiz patlamadan sonra oluşurlar. Çoğunlukla yıldızlarda hidrojen ve helyum bulunduğundan uzaya saçılan maddelerde yıldız oluşması olasıdır.
Gezegenimsi Bulutsular: Bu bulutsuların sanılanın aksine gezegenlerle bir alakası yoktur. Bu bulutsular yıldızın dışarıya doğru patlayıp madde saçmasıyla ve merkezinde beyaz cüce olmasıyla bilinirler. Bizim yıldızımız Güneş'in de sonunun böyle olacağı düşünülmektedir.
Yansıma Bulutsusu: Yansıma bulutsuları yakınından gelen yıldız ışığını yansıtırlar. Adları bundan dolayı "yansıma bulutsusu" olarak anılmaktadır.
Karanlık Bulutsular: Karanlık, soğuk bulutsulardır. Bu bulutsulara en iyi örnek "At Başı Bulutsusu" olarak adlandırılan ünlü gök cismidir.
Evrim Ağacı'nın çalışmalarına Kreosus, Patreon veya YouTube üzerinden maddi destekte bulunarak hem Türkiye'de bilim anlatıcılığının gelişmesine katkı sağlayabilirsiniz, hem de site ve uygulamamızı reklamsız olarak deneyimleyebilirsiniz. Reklamsız deneyim, sitemizin/uygulamamızın çeşitli kısımlarda gösterilen Google reklamlarını ve destek çağrılarını görmediğiniz, %100 reklamsız ve çok daha temiz bir site deneyimi sunmaktadır.
KreosusKreosus'ta her 50₺'lik destek, 1 aylık reklamsız deneyime karşılık geliyor. Bu sayede, tek seferlik destekçilerimiz de, aylık destekçilerimiz de toplam destekleriyle doğru orantılı bir süre boyunca reklamsız deneyim elde edebiliyorlar.
Kreosus destekçilerimizin reklamsız deneyimi, destek olmaya başladıkları anda devreye girmektedir ve ek bir işleme gerek yoktur.
PatreonPatreon destekçilerimiz, destek miktarından bağımsız olarak, Evrim Ağacı'na destek oldukları süre boyunca reklamsız deneyime erişmeyi sürdürebiliyorlar.
Patreon destekçilerimizin Patreon ile ilişkili e-posta hesapları, Evrim Ağacı'ndaki üyelik e-postaları ile birebir aynı olmalıdır. Patreon destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi 24 saat alabilmektedir.
YouTubeYouTube destekçilerimizin hepsi otomatik olarak reklamsız deneyime şimdilik erişemiyorlar ve şu anda, YouTube üzerinden her destek seviyesine reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. YouTube Destek Sistemi üzerinde sunulan farklı seviyelerin açıklamalarını okuyarak, hangi ayrıcalıklara erişebileceğinizi öğrenebilirsiniz.
Eğer seçtiğiniz seviye reklamsız deneyim ayrıcalığı sunuyorsa, destek olduktan sonra YouTube tarafından gösterilecek olan bağlantıdaki formu doldurarak reklamsız deneyime erişebilirsiniz. YouTube destekçilerimizin reklamsız deneyiminin devreye girmesi, formu doldurduktan sonra 24-72 saat alabilmektedir.
Diğer PlatformlarBu 3 platform haricinde destek olan destekçilerimize ne yazık ki reklamsız deneyim ayrıcalığını sunamamaktayız. Destekleriniz sayesinde sistemlerimizi geliştirmeyi sürdürüyoruz ve umuyoruz bu ayrıcalıkları zamanla genişletebileceğiz.
Giriş yapmayı unutmayın!Reklamsız deneyim için, maddi desteğiniz ile ilişkilendirilmiş olan Evrim Ağacı hesabınıza üye girişi yapmanız gerekmektedir. Giriş yapmadığınız takdirde reklamları görmeye devam edeceksinizdir.
Sonuç
Bulutsular evrenin her yerinde meydana gelen ve gelmekte olan yıldızların doğum evleridir. Aslında sadece yıldızlar değil, yıldızların erken evrelerinde olan gezegen diskleri sayesinde oluşan yıldızların etrafında bir sürü gezegen var olabiliyor. Kim bilir belki de o gezegenlerden biri bir canlıya ev sahipliği yapacak ve o canlı bizler gibi zeki varlıklar olabilecek. Eğer bir gün bir bulutsu görme şansına sahip olursanız bunları düşünerek o büyülü ve parlak bulutlara bakarken bunları hatırlayın.
-
2
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- ^ Giles Sparrow. Dakikalar İçinde Astronomi. ISBN: 9786256989047. Yayınevi: Kronik.
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 05/05/2025 11:37:37 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/14413
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
Günümüzün Popüler Cinsel Yönelimi
Neden Ölmek İstemeyiz? Arzularımız Olduğu Sürece Yaşama Dürtümüzde Devam Mı Edecektir?
Başkan Joe Biden’ın Ulusal Güvenlik ve Savunma Stratejisi Bize Neler Anlatıyor?
Mağara Resimleri İlk İnsanların Rüyaları mıydı?
ÇOBAN VE BİLGE KİŞİNİN OYUNU NASIL EŞİTLERİZ
Yas Bir Gün Biter mi?
