Bir Nihilistin Kolu Koparsa

- Blog Yazısı
İddia:
Bir nihilistin kolu koparsa anlam yükleme konusunda tarafsız tavırları bir anda sona erer.
Gerçek:
Nihilizmin üzerine inşa edildiği temel "umursamamak" değildir.
Nihilist öğretiyi benimsemiş bir birey hiççi inanışına ilave olarak umursamaz olduğunu da iddia edebilir.
Fakat katıksız nihilist felsefe "Kolunu kesersem duramazsın. Gördün mü? Umursuyorsun, yakaladım seni." gibi bir dalışla alaşağı edilemez.
Heinrich çarpar.
Helak oluruz.
İddia Neden Temelsizdir?
"Bir nihilistin kolu koparsa anlam yükleme konusunda tarafsız tavırları bir anda sona erer." önermesi şuna benzetilebilir:
- Nihilist kolunu duvara temas eder, sinir hücreleri bu teması basınç biçiminde algılar ve beyne iletir. Sonucunda 1 birim şiddetinde bir uyarım oluşur.
- Nihilist kolunu araba kazasında kaputun altına temas eder, sinir hücreleri bu teması basınç biçiminde algılar ve beyne iletir. Sonucunda 1000 birim şiddetinde bir uyarım oluşur.
Klişe yargı: Nihilist ikinci olayda daha fazla stimülasyona maruz kaldığı için nihilizm çürümüş oldu.
Bir nihilistin bedeninin de en az seninki ve benimki kadar sinir hücreleri ile sarılı olduğuna kalıbımı basabilirim.
Var eminim.
Kesin var.
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
Bir nihilist dostum - ilkokul, ortaokul, lise ve üniversiteyi birlikte okuduk - elini bir şeye dokunduruyor ve hissediyor.
Sıcak bir kahve bardağına dokunduğunda eli yanıyor.
Kolu kesilirse avaz avaz bağırmaktan da geri durmaz sanırım.
Berraklaştıralım.
Bir Nihilist her şeyin anlamsız ve değersiz olduğunu savunduğu hiççi düşünce biçimine ilave olarak hiçbir şeyi umursamadığını da ileri sürüyor ise:
- Ya zaten bir şeyleri umursadığının bilincinde/farkında değildir.
- Ya da bir şeyleri umursamasına rağmen çevresi ile etkileşimlerinde farklı bir persona takınıyordur, halk arasında buna yalan atmak deniyor.
"Umursamamak" diye bir şey mümkün değildir.
"Ben hiçbir şeyi umursamam." önermesi nedensellik esasını ihlal eder.
Umursamadan evlenemezsin, aile geçindiremezsin, emeklilik planı yapamazsın değil; umursamadan trafik lambası yandığında ayağını frenden çekemezsin, ağzında parçaladığın besin maddesini yemek boruna itmek için yutkunamazsın, görü organını nemli tutmak için onu kırpamazsın.
Üstüne üstlük umursamadan hayatına son verme kararı dahi alamazsın.
Yaşamın sana getirdiği acıları umursadığın için kendine kıyarsın.
Umursamamak olanaksız bir ideadır.
Nitekim, nihilist felsefenin hiçbir akidesi "Hayat anlamsızdır, öyleyse hiçbir şeyi umursamamak varılacak en rasyonel neticedir." gibi bir sav ile çıkagelmez.
Nihilist felsefenin hücum edilebilecek tek varsayımı varlığın kıymet ve anlamdan yoksun oluşu faraziyesidir.
Nihilist anlatının "Aldırmaz olun." biçiminde bir doktrin ihtiva etmesi durumunda ya o imperatife riayet edemezdik ya da ettiğimizi zannederdik.
Başımıza canhıraş tepki vermekten kaçamayacağımız bir şey gelene kadar...
Esasında ben bir nihilist değilim.
Evrenin anlamdan yoksun olduğu gibi bir düşüncem yok.
Ama nihilizmi eksik, yanlış veya çarpık bir şekilde yorumlayıp o kendi yorumladığımız hali ile çürütmeye çalışmak hatalıdır.
Burada üzerinde çalıştığımız örnek "Düşen uçakta ateist olmaz." önermesi ile tanrının var olduğunu ispatlama girişimine çok benzer.
Tanrıya inanmayan bir insanın hissedeceği acıdan korkması tanrının bir kanıtı değildir.
İnsanın çaresizliğini ve ezikliğini bastırmak adına bir sığınma aracı olarak Tanrı'yı icat ettiğini gösterir. (Coping Mechanism)
Benzer şekilde hayatın anlamsız olduğunu düşünen bir insanın ölürken hissedeceği acıdan korkması hayatın anlamlı olduğunu kanıtlamaz.
Çünkü hissedeceği acı da anlamsızdır.
Sadece çaresizce çığlık atıyordur.
Kendinden menkul nihilistin hayatında vuku bulan olaylara ve çevresinde olup bitenlere kayıtsız kaldığı bir tutum sergiliyor olmasının sebebi "kainatın anlamsızlığı" tasarımının vurdumduymazlık ile eşdeğer olmak zorunda olduğu yanılgısına düşmesi.
Nihilizmin "Her şey anlamsızdır ve kıymetten yoksundur." hipotezinin esas olduğu bir evren modelinde;
- Her şey anlamsızdır, dolayısıyla hiçbir şeyin anlamı yoktur.
- Her şey istisnasız anlamdan yoksun ise 0x0x=0y0y=0z0z=0w0w........
- Bu nedenle herhangi bir şeyi yapmak başka herhangi bir şeyi yapmak ile aynı kozmik anlamsızlığa işaret eder.
Çünkü bir şeyi umursuyor da olsak umursamıyor da olsak günün sonunda aldırış varlığında aldığımız A aksiyonu ve aldırış yokluğunda aldığımız B aksiyonu anlamsal projeksiyonda aynı yokluğa işaret edecektir.
Nihilistin umursamıyor olduğu iddiası öncesinde altını çizdiğimiz üzere zaten yersiz.
Aslında yukarıdaki örneklemi kasıtlı olarak tümüyle yanlış bir öncül üzerine bina ettim.
Çünkü aldırış yokluğunda B aksiyonu alınamaz.
Aldırış yokluğunda hiçbir şey yapılamaz, var olunamaz.
Aldırış yokluğunda nihilist nihilist dahi olamaz.
Nihilizme ulaşmak hayatını idrak etmeye çaba gösterirken vardığın bir duraktır.
Bilgiye ulaşmak istemek umursadığını gösterir.
Ama nihilistin onu alt etmek için fırsat kovalayan rakiplerine "İdeolojim ile tutarlı bir yaşantım var." türünde bir izlenim bırakabilmek ereğiyle sözüm ona hiçbir şeyi umursamadığı bir kasıntılığa soyunması soytarılık.
- 3
- 1
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
- 0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 09/05/2025 23:10:55 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/16619
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.