Bilim ve İnanç
Etimolojik Gözden Geçirme
Girên Göbeklitepe Urfa Birleşmiş Milletler
- Blog Yazısı
Rasyonel düşüncede inanç ile bilim arasındaki ilk tercih için tahmin, inancın bir sıfır kaybettiği bir müsabaka olarak yaygın bir kabul görür. Bilim kanıta dayalıyken inanç kabule dayalıdır. Bilim için olmazsa olmaz yöntem yanlışlanabilir önermelerin deney ve gözlemle doğrulanmasıdır...
Başlıca diller için tarama yaptığımızda sesler farklı olsa da inanç için aynı anlamların kastedildiğine tanık oluyoruz; inanç güven anlamına geliyor. Türkçe, Arapça ve Latin dilleri ki ikincisinin öncülü olan Proto Hint-Avrupa (PIE) kökeni aynı karşılıkları veriyor. Örneğin dilimizdeki mutemet (bankamatikler yokken maaşları veren kişinin ismi); devletin parayı emanet ettiği kişiye verilen bir ünvan olur ve Eski Türkçe' de, inanç sözcüğü üzerine temellenirken Avrupa dillerinde faith (PIE' de fedes), hatır için söylenene değil gerçek ve doğru olana atıfta bulunuyordu*. İki farklı dil ailesindeki bu aynılık muhtemelen kullanıcılarının beraber yaşadıkları coğrafyadaki temaslarından ötürü birinin diğerinden öğrenmesi sayesinde gerçekleşmişti. Bu cümleden olmak üzere bilimsel yöntem için etimolojik gözden geçirmeyi - çok kabaca bile olsa- geçtiğimiz söylenebilir...
Güven duygusu insanlık için kritik bir eşik noktası olarak karşımıza çıkıyor. Antropolojik paradigma değişikliğinin nirengi noktası Urfa, Göbeklitepe' deki T biçimli eserler (unutmayın: yerleşik hayata geçiş ve sofistike aletlerin kullanıldığına ilişkin herhangi bir ipucu vermeyen en eski kanıtlar) inanç-güven mutabakatına işaret ediyor. Dikilitaşlar en sonunda, güven tesis edilmeden insana dönüşün mümkün olamayacağı tespiti üzerindeki mutabakatın temsilleridir; devam etmek için bir başlangıç, bir temel atmanın temsilleri...
Bu yazı belki şöyle bağlanabilir. İnsan algı yeteneği üzerinden tanımlanmış bir evren ve şahane bir doğa içerisinde yaşarken inanç gibi soyut kavramlar ya da bilimsel yöntemle sonuçlar ürettiğimiz antroposentrik peşin kabuller üzerinden gerçeğe ulaşmak için vakit daha çok erken, uykumuz kaçmasın, istirahat edelim neden mi çünkü quantum gerçeklik insan aklını yer ile yeksan ediyor.
*: Lütfen bkz: nisanyansozluk.com ve etymonline.com
-
1
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 19/05/2024 02:31:54 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/14781
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
