Albinizm (Albino) ve Melanizm: Hayvanlarda Normalden Farklı Renkte Olmanın Bedeli!
WSB TV
Albinoluk ya da albinizm insanları ya da her çeşit hayvanı etkileyebilecek, melanin pigmentinin eksikliğinden veya yokluğundan kaynaklanan bir genetik mutasyondur. Albino bireylerde genelde deri beyaz veya beyaza yakın bir renk alırken gözler kırmızı-pembe olabilir. Albinoluğun etkisini göstermesine göre tam albinoluk veya kısmi albinoluk olarak ikiye ayrılır. Kısmi albinolukta derinin sadece bazı yerlerinde pigment eksikliği görülür bu duruma da vitiligo denir.
Ancak albinoluk sadece beyaz renk veren bir özellik değildir. Tüm bireylerde görülmese de albinoluk beraberinde çeşitli hastalıkları da getirebilir. Deri normalden daha ince olabildiğinden bireyler güneş ışığına daha hassas olabilir. Ayrıca, astigmatlık ve nistagmus (göz titremesi), işitme bozuklukları ve eklem rahatsızlıkları görülebilir.
Albinizmde neredeyse her zaman göz bozuklukları oluşur. Eğer ki bu göz bozuklukları görülmeden vücutta normalden fazla beyazlık bulunuyorsa, buna lökizm denir. Ancak lökizmde, albinizmden farklı olarak, aynı zamanda melanin haricindeki diğer pigmentlerde de eksiklik veya hiç oluşamama durumu görülür.
Pigment Fazlalılığı: Melanizm
Melanizmde ise, olması gerekenden fazla miktarda melanin pigmenti üretilir ve bu, derinin siyah bir renge dönmesine neden olur. Kimi zaman vücutta tam melanizm görülmez ve sadece kısmî olarak bazı bölgelerde melanin birikimi görülür. Buna, "sahte melanizm" ya da "abandizm" denir.
Pigmentsizlik: Amelanizm
Kimi canlının vücudunda melanin hiç üretilemez ve bu nedenle vücut desenlerini belirleyen renkler hiç oluşamaz. Bu duruma amelanizm denmektedir.
Hayvanlarda Albinizm ve Farklılığın Bedeli
Hayvanlarda yukarıdaki sorunlar görülebileceği gibi aynı zamanda deri/kürk renginden dolayı kamuflaj kaybı dolayısıyla avlanmada ve avcılardan gizlenmede problemler oluşturabilir. Sürüden dışlanma, anne tarafından reddedilme, eş seçiminde dez avantajlı duruma düşme gibi durumlar görülebilir.
Albinizm hayvanlar alemine has bir özelliktir ve genellikle kuşlar, sürüngenler ve amfibilerde görülmesine rağmen tüm türlerde görülebilir. Memelilerde görülmesi daha nadirdir. Kuşlarda albinoluk 1.761 bireyde bir görülürken memelilerde bu oran 10.000'de bire kadar düşer. Tavuskuşu ve kaz gibi bazı türler ise gözlerinin kırmızı olmaması dolayısıyla gerçek birer albino kabul edilmezler. Bu kuşlardaki beyazlığın nedeni olarak özel bir tüy geninin rol oynadığı tahmin edilmektedir.
Yeni Yetme Albino Panda!
Albinizm balinalar, aslanlar, filler, deniz kaplumbağaları, kangurular, geyikler, timsahlar, yılanlar, balıklar, develer ve sayamayacağımız daha birçok türde gözlemlenmiştir. Albinoluk nadir görülen bir özellik olmasıyla beraber doğada sayıları 1000-500'e kadar düşmüş olan pandalarda 2019'un Nisan ayında albino bir bireyin görülmesi araştırmacıları şaşırtmıştır.
Çin'in Wolong Ulusal Tabiat Parkı'nda vahşi doğada albino bir pandanın fotoğrafı kızılötesi fotokapanla çekilerek pandalardaki bilinen ilk albinizm örneği kayıtlara girmiştir.
Melanistik Penguen!
Bu, "melanistik" (melano?) bir penguen. Melanizm, albinizmin (albinoların) tam tersidir: Yani canlılar beyazımsı bir renge dönüşmek yerine, siyahî bir renge dönüşürler. Bu melanizmli penguen de, Ewan Edwards tarafından St. Andrews Körfezi'nde çekilmiştir. Bu siyah renge sebep olan şey, aşırı melanin pigmenti üretimidir. Yani albinolardakinin aksine, az melanin yerine çok melanin üretilir.
Bazı iddialara göre bu hastalık penguenin avcılarına daha kolay yakalanmasına neden olacak olsa da, uzmanlar bunun sadece bir spekülasyondan ibaret olduğunu ve her değişikliğin (varyantın) illa genel popülasyondan daha dezavantajlı olmak zorunda olmadığını belirtmektedirler. Yani bu penguen, diğerlerinden çok da farklı bir yaşam sürmeyebilir.
Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.
Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.
Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.
Albino Timsah!
Görseldeki albino timsah türü olan Alligator mississipiens, Beyaz Elmas olarak bilinmektedir ve ABD'de doğmuş olmasına rağmen Sürüngenlerin Dünyası isimli bir serginin parçası olarak Avrupa'da bulunmaktadır. Çok nadiren görülen albino timsahların hepsi değilse de birçoğu hayvanat bahçelerinde veya vahşi yaşam rezervlerinde bulunmaktadır. Her ne kadar bu durum kulağa kötü gelse de, hayatta kalmalarının tek yolu bu olabilir, çünkü renkleri sebebiyle neredeyse hiçbir zaman düzgün avlanamazlar; çoğu zaman avlarına, onlara fark ettirmeden yaklaşamazlar bile!
1996 senesinde Kevin Spacey'in yönettiği "Albino Alligator" isimli film, timsahların av sırasında albino olanları feda ederek avlarının dikkatini dağıttıklarını ve bu sayede diğerlerinin avlanabildiğini iddia etmektedir. Bu, tek kelimeyle saçmalıktır. İlk olarak, vahşi doğada albino timsahlar çok nadir bulunmaktadır ve pek fazla hayatta kalamazlar. Dolayısıyla böyle bir davranışın evrimleşmesi mümkün değildir. İkincisiyse timsahlar alan dahilinde sosyal türler değildirler. Dolayısıyla bu şekilde stratejik bir av taktiğini asla uygulamazlar, çünkü bir arada avlanmazlar. Dolayısıyla filmin iddiası tamamiyle hatalıdır.
Albino Tapir!
Albinizm zaten nadiren görülen bir durumdur. Tapirlerde albinizm ise daha da nadir görülür. Brezilya'da fotoğraflanan bu tapir, o nadir canlılardan birisi.
Genellikle Güney Amerika ormanlarında yaşayan tapirler 1.8 metreye ve 225 kilograma ulaşabilirler. Brezilya'da yaşayan en büyük kara memelisidir. Öyle ki, jaguarlardan bile iridirler.
Albino Sincap!
Sincapların da birçok hayvan gibi albino olabileceği doğrudur; ancak yine, her beyaz sincabın albino olmadığını hatırlamak gerekir. Albinoluğu anlamanın en iyi yolu, beyaz kürk renginin haricinde, canlının pembe veya mavi göz rengine sahip olup olmadığına bakmaktır. Ayrıca yine bu sincapların ne yazık ki görüş bozuklukları vardır ve vahşi yaşamda dezavantajlı konumdadırlar.
New York TimesÖte yandan halk tarafından raporlanan birçok beyaz sincap, aslında Sciurus carolinensi gibi gri türlerin, beyaz varyasyonlarıdır.
Siyah Leoparlar da Beneklidir!
Normalde leoparlar sarımsı bir renktedir ve kahverengi desenli benekleri bulunur. Bu benekler esasında melanistik leoparlarda da oluşur, fakat siyah kıl postu nedeniyle koyu renkli bu benekler görülmez. Zaten bu beneklerin sarı vücut üzerinde zıtlık yaratarak dişileri çekmekte kullanıldığı ve bazı koşullarda kamuflaja katkı sağladığı bilinmektedir. Ancak melanistik leoparlarda bu benekler işlevsizdir, yine de bulunur. Görmek ise ayrı bir derttir.
Shazam'ın bulunduğu Vahşi Kedi Sığınağı'nda yattığı açıda, Güneş'in de vurduğu açıdan ötürü bu kara post içerisindeki benekler açık bir şekilde görülebilmektedir.
Albino Hamster
Hamsterlarda, özellikle Suriyeli bireylerde (altın renkli olanlar), oyuncak-ayı tipi bireylerde (uzun-kıllı Suriyeliler olarak da bilinir) ve Rus cücelerinde (Campbell tipi olarak da bilinir) görülür.
Hamsterlarda da genetik mutasyon sonucu albinizm gözlenir ve bu durum kalıtsaldır. İlk albino Suriyeli tiplere 1950'lerde, ilk Rus cücelerine ise 1988'de rastlanmıştır.
Bunlarla ilgili bir ilginç bilgi ise, bazı albino hamsterların gözleri olmadan doğması ve 1 yaşından fazla yaşayamamasıdır.
Albino hamsterların vücudunun tamamında beyaz kıllar bulunur, soluk pembe deri rengine sahiptirler ve kan kırmızısı veya pembe gözleri vardır. Albino hamsterlar sıklıkla karbeyaz tipi hamsterlarla karıştırılır ki bu bir hatadır. Karbeyazların sırtında genellikle gümüş bir çizgi bulunur ve genellikle koyu renk gözlere sahiptirler.
Evrim Ağacı'nda tek bir hedefimiz var: Bilimsel gerçekleri en doğru, tarafsız ve kolay anlaşılır şekilde Türkiye'ye ulaştırmak. Ancak tahmin edebileceğiniz gibi Türkiye'de bilim anlatmak hiç kolay bir iş değil; hele ki bir yandan ekonomik bir hayatta kalma mücadelesi verirken...
O nedenle sizin desteklerinize ihtiyacımız var. Eğer yazılarımızı okuyanların %1'i bize bütçesinin elverdiği kadar destek olmayı seçseydi, bir daha tek bir reklam göstermeden Evrim Ağacı'nın bütün bilim iletişimi faaliyetlerini sürdürebilirdik. Bir düşünün: sadece %1'i...
O %1'i inşa etmemize yardım eder misiniz? Evrim Ağacı Premium üyesi olarak, ekibimizin size ve Türkiye'ye bilimi daha etkili ve profesyonel bir şekilde ulaştırmamızı mümkün kılmış olacaksınız. Ayrıca size olan minnetimizin bir ifadesi olarak, çok sayıda ayrıcalığa erişim sağlayacaksınız.
Makalelerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu makalemizle ilgili merak ettiğin bir şey mi var? Buraya tıklayarak sorabilirsin.
Soru & Cevap Platformuna Git-
13
-
12
-
7
-
5
-
4
-
4
-
2
-
0
-
0
-
0
-
0
-
0
- Wikipedia. Albinism. (27 Temmuz 2019). Alındığı Tarih: 27 Temmuz 2019. Alındığı Yer: Wikipedia | Arşiv Bağlantısı
- IUCN. Red List. (27 Temmuz 2019). Alındığı Tarih: 27 Temmuz 2019. Alındığı Yer: IUCN | Arşiv Bağlantısı
- L. Geggel. Albino Panda Spotted In Wild For The First Time. (29 Mayıs 2019). Alındığı Tarih: 27 Temmuz 2019. Alındığı Yer: LiveScience | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 29/05/2025 14:12:39 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/7881
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
