Afrika'daki Modern İnsanların Göç Hareketlerini Çözmek

Az çalışılmış etnik gruplar, bilim insanlarının, Afrika kıtasında onlarca bin yıl önce yaşanmış olan göç hareketlerini anlamalarını sağlıyor.

İnsan türünün Afrika'daki erken tarihi, bir düzine etnik gruptan elde edilen 180 genomun incelenmesiyle detaylı şekilde anlaşılmaya başlandı. Üstelik bu grupların bazıları daha önce hiç çalışılmamıştı.

Çalışmanın erken sonuçları, 40 bin yıl önce bu gruplardan ikisinin - Baka Pigmeleri ile San -, şu anki yayılımlarının iki katı bir bölgede yaşamış olduğunu ve bu iki grubunun yaşam alanlarının Orta Afrika'nın doğusu ve Afrika'nın güneyinde kesiştiğini gösteriyor. Araştırıcılar henüz yayınlanmamış olan çalışmalarını San Diego, California'daki American Society of Human Genetics (ASHG, Tür. Amerikan İnsan Genetiği Topluluğu) toplantısında sundular.

Çalışmayı yürütenlerden Pennsylvania Üniversitesinden insan genetikçisi Sarah Tischkoff, bu araştırmanın insanların atasal çeşitliliğini temsil eden gruplardan elde edilen en kapsamlı tüm genom çalışması olduğunu söylüyor. Geçen sene Afrika'daki antik insanların genetik analizi üzerine yayınlanan makalelerle^1,2 birlikte modern insanların erken tarihindeki boşluklar çözülmeye başlanıyor.

Modern insanların, 250-315 bin yıl önce Afrika'da ortaya çıkmış olmasına rağmen, genetikçiler bu zamana kadar sadece on binlerce yıl önce Afrika'dan kuzeye Avrupa'ya doğru göç eden küçük bir Afrikalı grubu üzerine çalıştılar. Şimdi ise, Afrikalılar üzerinde yapılacak birçok genomik projesi ile bu dengesizlik görülmeye başlanıyor.

2009 yılında Tischoff ve arkadaşları, Afrika'daki 2000 fazla etnik gruptan yaklaşık 100'üne ait olan insanların genomlarının küçük bir bölümünü inceleyen bir araştırma yaptılar. Sonuçlar ise San ve Baka gruplarının aslında tek bir avcı-toplayıcı popülasyondan köken almış olabileceğini gösterdi. Bu fikri test etmek için, Tischoff, tüm genomlara ve diğer etnik gruplardan verilere de ihtiyaç duydu.

Tischoff ve ekibi, Afrika'daki diğer etnik gruplarla çalışabilmek için oldukça çaba verdiler. Çalışmak istedikleri ülkelerin hükümetlerinden ve etik değerlendirme kurullarından izinler almak yıllarını aldı.

Antik Karışmalar

Bu çalışmayla ortaya çıkarılan genetik varyasyonların 5'te 1'i henüz keşfedilmemiş bulgulardı. İstatistiksel modeller, Tanzanyalı Hadza ve Sandawe insanlarının 30 bin yıl önce ortak bir ata popülasyonuna sahip olduğunu gösteriyor.

Bulgular ayrıca, Afrika'nın güneyinde yaşayan Sanların, Hadzalar ve Orta Afrika'da yaşayan Bakalarla melezleşdiklerini gösteriyor.

Londra' daki Francis Crick Enstitüsünden paleogenetikçi Pontus Skoglund, bulguların, 2,500 ila 8,100 yıllık örneklerden elde edilen DNA'ların gösterdiği Hadza ve San gruplarının karışık atasal ilişkileriyle aynı doğrultuda olduğunu söylüyor.

Sınırsız Olasılıklar

Diğer araştırmacılar, Hadza, San ve Baka gruplarının yaşam alanlarının kesişmiş olduğu fikrini kabul etmeden önce daha fazla araştırma yapmak istiyor. Birleşik Krallık'taki Wellcome Sanger Enstitüsünden genetik epidemiolog Deepti Gurdasani, önceki çalışmaların bu grupların karıştığına dair çok az kanıt sunduğunu söylese de, bunun mümkün olduğunu, çünkü Afrika'da 5,000 yıl önce bile neler yaşandığını bilmediklerini ekliyor.

Evrim Ağacı'ndan Mesaj

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor. Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak... Daha fazla göster

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Günümüzde çalışmaların Afrika üzerine yoğunlaşmasıyla bu bilgi açığının gelecek yıllarda kapanması olası görünüyor.