Aslında bu sorunun cevabı sinirbilimle ve psikolojiyle açıklayabiliyor. Bence yine çok orijinal sorulardan birisi. Ben de sizin sayenizde araştırdım ve öğrendiklerimi yazıyorum.
Bunun biyolojik ve evrimsel sebepleri varmış, insan kulağının duyabildiği belli bir ses frekansı varmış. Duvara tırnak sürtmeye, çatal bıçak sürtüğü gibi sesler Insan kulağının duyabileceği ses frekansına giriyor. Ve bu frekanslar bebek Ağlaması gibi tehlike veya rahatsızlık sinyali veren seslere benzediği için evrimsel olarak bize uyarıcı bir etki bırakıyor. Bu kadar tiz ve keskin sesler tarihsel olarak bize zarar verebilecek şeyleri. Örneğin hayvan çığlığı taş düşmesinin çalıştırabiliyor ve beyin bunları rahatsız edici algılayarak dikkatimizi canlı tutmaya çalışıyor. Bu rahatsız edici sesler beyindeki amigdala ayı yani tehlike korku rahatsızlık merkezlerinden birini harekete geçiriyor. Bu yüzden bu sesleri duyduğumuzda istemsizce irkiliyorum. Kalp atışının hızlanması, kasların gerilmesi gibi otomatik reaksiyonlar da otonom sinir sisteminin tepkisi olarak oluşuyor.
Işin fizyolojisini anlattıktan sonra kişisel farklılıklarımız dan bahsetmek istiyorum. Kişinin o anki psikolojik durumu yani stresli mi, yorgun mu kaygılı bir dönemine mi denk geliyor? Bu soruların cevabına göre kişinin vereceği tepki değişebiliyor. Örneğin biri küçükken sürekli bu tür seslere maruz kaldıysa alışabilir bir başkası içinse daha tahammülsüz hale gelebilir. Ayrıca herkesin işitsel sinirleri aynı hassasiyette değildir. Kimisi belli frekanslara daha duyarlıdır, kimisi ise daha az etkilenir.
Bir de özel bir durum var. Bunu daha önceden biliyorum ve yanlış hatırlamıyorsam evrim ağacında bu konuda bir yazı var. "misophonia" Başlığı ile google'da ya da evrim ağacında aratabilirsiniz. Bu belirli seslere karşı aşırı öfke, tiksinti ya da rahatsızlık hissetme durumudur. Genetik yatkınlık beyin bağlantılarında ki farklılıklar ve geçmiş deneyimler bunda rol alır. Yanlış hatırlamıyorsam psikolojik bir rahatsızlık olarak geçiyor.
