Diller nasıl oluştu ve zaman içinde nasıl evrimleşti?
Büyük, büyük bir soru. Aslında: bilmiyoruz. Konuyla ilgili en sevdiğim yazar Derek Bickerton'dır (Roots of Language, Bastard languages ve diğerleri). Kreol dillerinin nasıl ortaya çıktığını açıklıyor: iki veya daha fazla dilin bir araya gelip yeni bir dil ortaya çıkmasıyla olur. Ama yine de bu ilk dillerin nasıl evrimleştiğini bilmiyoruz. Bu, dil sporunun başka bir dalına, evrimsel dilbilime aittir ve birçok bilimin (biyoloji, antropoloji, mantık vb.) ve çok, çok fazla tahmin ve hipotezin bir karışımıdır. Hiçbir şey kesin değil.
Bazı dillerin evrimini neredeyse varoluşlarının tüm tarihi boyunca oldukça iyi takip edebiliriz: Latinceden türeyen Roman deyimleri, Slav dilleri vb. Mısır dili yaklaşık 4000 yıl boyunca kaydedildi, sonra konuşulmayı bıraktı. Ama yine de: bilmediğimiz çok şey var. Büyük ilerlemelere ve keşiflere rağmen tarihsel dilbilim bilimi hala büyük ölçüde varsayımsal bir disiplindir. Evrimsel ve karşılaştırmalı dilbilim ve tipoloji, kreolistik ve diğer disiplinlerle birleştirildiğinde birçok ilginç içgörüye sahip devasa ve karmaşık bir alan haline gelir ama yine de: sadece eğitimli tahmin olarak kalır. Ben veya herhangi bir meslektaşımın bunu daha iyi cevaplamasını isterim. Ayrıca cevabı arıyorum: zaten 45 yıldır (sanırım!).
Zamanda ne kadar geriye gitmek istiyorsunuz? Dil, insanlar veya maymunlarla başlamadı. Birçok hayvan birbirleriyle sesler, görsel sinyaller ve kokular aracılığıyla iletişim kurar. Dillerimiz kesinlikle hayvanlarınkinden daha karmaşıktır ancak dili biz icat etmedik.
Biz farelerden türemiyoruz ama fareler ilk memelilere biraz benziyorlar. Basit bir dilleri var.
Bir sonraki resim fare iletişiminde yer alan beyin bölgelerinden bazılarını göstermektedir. Çok genç fare yavruları bazen ciyaklar. Anneleri bu sesleri duyar ve sonra yavrularının yanına geri dönmeleri gerekip gerekmediğine, belki süt alabilmek için çömelmeleri gerekip gerekmediğine veya belki de onları yalamaları gerekip gerekmediğine (genç yavruların ihtiyaç duyduğu bir şey) karar verirler.[ 1 ]
Yetişkinler de seslenir veya şarkı söyler. Sesleri duyamayız çünkü ultrasonik aralıktadırlar. Bu seslerin sosyal araştırma, kur yapma, duygusal durumu ifade etme, saldırganlık ve daha fazlası gibi çeşitli işlevleri vardır. Ve sesler basit değildir. Tıpkı insan sözcükleri gibi uzunlukları ve perdeleri değişir.[ 2 ]
Fare dili bilim insanlarının tam olarak anlayamayacağı kadar karmaşıktır. Bu grafik farelerin farklı durumlarda yaptığı çağrıların ses spektrumlarını göstermektedir.[ 3 ]
Üst sıra, erkeklerin dişi bir farenin idrarına maruz kaldıklarında ne söylediklerini gösteriyor. Bir sonraki sıra, erkek farelerin canlı bir dişiyle karşılaştıklarında ne söylediklerini gösteriyor. Çalışmanın yazarları farkı şu şekilde açıklıyor: "Erkekler Taze Dişi İdrarına Tepki Olarak Daha Yüksek, Daha Uzun ve Daha Tiz Perdede Heceler Söylüyor, Ancak Dişileri Uyandırmak İçin Daha Keskin." Elbette, fareler bir şeyler söylüyor ama tam olarak ne söylemek zor. Çalışmayı yapan bilim insanları, "Karmaşık şarkıların dişileri cezbetmek için, yönlendirilmiş daha basit dizilerin ise doğrudan kur yapmak için kullanıldığını" iddia ediyor.
Ama soruyu cevaplamadım…
Farelerin veya diğer hayvan türlerinin ilk kez birbirleriyle nasıl iletişim kurmaya başladığını bilmiyoruz. Bu yüzden burada tahmin yürütüyorum.
Belki de birbirlerini izleyerek ve dinleyerek başladılar. Doğal seçilim, diğer hayvanların dikkatini çeken sinyaller üreten hayvanları destekleyecekti. Doğal seçilim, buna karşılık, ilk hayvanın ses çıkarmasına neden olan şeyi tahmin edebilen hayvanları destekleyecekti.
İnsan dili muhtemelen var olan iletişim biçimlerinden ortaya çıkmıştır. Düşüncelerimizi birbirimizle paylaşan tek hayvan biz değiliz, ancak bunu yapma yeteneğimiz kesinlikle daha karmaşıktır.
Evrimsel olarak ne kadar geriye gidiyoruz?
İletişim bakterilerle başladı. Diğer bakterilerin algılayıp tepki verebileceği kimyasal sinyaller çıkardılar.[ 4 ] [ 5 ]
Daha fazlasını oku
İşte okunabilir bir giriş:
Araştırmacılar Kemirgenlerin Duyamadığı Şarkıları İnceliyor
Bu makale bu konuların nasıl incelendiğine dair bir fikir veriyor:
Fareler ne dedi? DeepSqueak, ultrasonik sesleri çevirmek için yapay zekayı kullanıyor
Dipnotlar
[ 1 ]Liu Laboratuvar Araştırması
[ 2 ][PDF] Sosyal İletişimi Değerlendirmek İçin Fare Ultrasonik Seslendirmelerinin Kaydedilmesi | Semantic Scholar
[ 3 ]https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnbeh.2015.00076/full
[ 4 ]Biyofilmdeki Mikroplar Birbirleriyle İletişim Kurabilir
[ 5 ]Bakteriyel İletişim: Çoğunluk Algılama
Dillerin yaratılışı ve evrimi, sosyal, bilişsel ve çevresel etkiler de dahil olmak üzere birbiriyle ilişkili birkaç faktörü içeren karmaşık bir süreçtir. İşte özlü bir genel bakış:
Dilin Kökenleri
Dil Öncesi İletişim : Erken insan iletişimi muhtemelen jestler, yüz ifadeleri ve seslendirmelerle başladı. Bu iletişim biçimleri sosyal etkileşim ve hayatta kalmak için gerekliydi.
Bilişsel Gelişim : İnsan beyinleri evrimleştikçe, karmaşık düşünme ve sembolik temsil kapasitesi de evrimleşti. Bu bilişsel sıçramanın dil gelişimini kolaylaştırdığına inanılıyor.
Proto-Diller : Zamanla, topluluklar anlamı iletmek için belirli sesler ve semboller geliştirdiler ve bu da proto-dillerin oluşumuna yol açtı. Bunlar tam olarak gelişmiş diller değildi, daha çok ilkel iletişim sistemleriydi.
Dilin Evrimi
Sosyal Etkileşim : Dil, insanlar daha büyük sosyal gruplar oluşturdukça evrimleşti. Aktiviteleri koordine etmek, bilgi paylaşmak ve duyguları ifade etmek için daha sofistike iletişim yöntemlerine duyulan ihtiyaç dil karmaşıklığını artırdı.
Kültürel Aktarım : Diller nesiller boyunca aktarılır. Topluluklar birbirleriyle etkileşime girdikçe, diller birbirlerinden öğeler ödünç aldı ve bu da kelime dağarcığında, dilbilgisinde ve telaffuzda değişikliklere yol açtı.
Coğrafi ve Sosyal Faktörler : Göç, ticaret ve fetih dil gruplarının ayrılmasına yol açtı. Coğrafi engeller ve sosyal dinamikler dillerin farklılaşmasına katkıda bulunarak lehçelerin ve tamamen yeni dillerin ortaya çıkmasına neden oldu.
Yazı Sistemleri : Yazı sistemlerinin icadı dillerin korunmasını ve standartlaştırılmasını sağladı. Bu, dil gelişimini öncelikle sözlü geleneklerden yazılı biçimlere kaydırdı ve dilbilgisini, kelime dağarcığını ve sözdizimini etkiledi.
Dil Aileleri : Diller ortak kökene göre ailelere sınıflandırılabilir. Örneğin, Hint-Avrupa ailesi İngilizce, İspanyolca ve Hintçe gibi dilleri içerir. Dilbilimciler, tarihsel gelişimlerini anlamak için bu aileler içindeki dillerin evrimini izlerler.
Modern Dil Evrimi
Teknolojinin Etkisi : Yakın tarihte, internetin ve küresel iletişimin yükselişi dil değişimini hızlandırdı. Yeni kelimeler ve ifadeler hızla ortaya çıkıyor ve diller temas yoluyla harmanlanıyor.
Standardizasyon ve Lehçe Çeşitliliği : Bazı diller standart hale gelmiş olsa da (örneğin sözlükler ve dil bilgisi kuralları aracılığıyla), bölgesel lehçeler ve sosyolektler yerel kültürü ve kimliği yansıtarak gelişmeye devam etmektedir.
Dil Ölümü ve Yeniden Canlanması : Bazı diller kültürel asimilasyon ve küreselleşme nedeniyle yok olurken, diğerleri dil mirasını korumaya yönelik bilinçli çabalarla yeniden canlandırılır.
Çözüm
Dillerin yaratılışı ve evrimi, insan bilişi, sosyal etkileşim ve kültürel alışverişten etkilenen dinamik bir süreçtir. Toplumlar değişmeye devam ett[1]ikçe, diller insan deneyiminin karmaşıklıklarını yansıtarak uyum sağlar.
Kaynaklar
- quora. Dil Evrimi. Alındığı Tarih: 27 Ocak 2025. Alındığı Yer: www-quora-com.translate.goog | Arşiv Bağlantısı