Yeni bir tür canlı yaratmak mümkün mü?

Genomumuzu oluşturan dili tam olarak anlamıyoruz. Vücudumuzda 20.000 ila 25.000 arasında gen vardır ve inanılmaz derecede karmaşıktı. J. Craig Venter Enstitüsü'ndeki bilim insanları Mycoplasma mycoides adlı bir bakteri türü keşfettiler. Genomunu dizilediler ve bir bilgisayara kodladılar. Onu modifiye etmek istediler. Kendini yeniden üretebilen sentetik bir organizma yaratmak gerçekten yaşayabilir bir yaşam form yaratmak istediler. Ve kodları işe yaradı. Kimyasal bir dizi geliştirdiler. Genomu boş bir konak hücreye yerleştirdiler. Buna syn1.0 adını verdiler. Genomu ne kadar küçük ve yaşayan bir organizma diye yaratabilir miyiz diye düşündüler? Üzerinde oynamaya ve daha fazla modifiye etmeye başladılar ve syn2.0’yi geliştirdiler ve bilinen en küçük organizma genomu oldu. Tüm doğal olanlar da dahil. Sonra tekrar yaptılar ve şu sonuca vardılar. Sadece 473 geni olan syn3.0. Genler sadece tek bir organizmaya özgüdür. İçimizde bulabileceğiniz genlerin %88'i bir farede bulabilirsin, %47'sini meyve sineğinde bulabiliriz. Genler hakkında ne kadar çok şey anlarsak o kadar yol katedebiliriz. Bu sayede hastalıklar ve kalıtsal bozukluklara çözüm üretmede seviye atlayabiliriz. Bunun ötesinde, sentetik bakteriler yaratabiliriz. Hayati derece önemli ilaçları üretebiliriz. İngilizceniz varsa aşağı bırakacağım Almanca videodan İngilizceye çevirerek belgeselini izleyebilirsiniz. ^[1]

Yapay canlılık üretme konusu, bilim dünyasında hala aktif olarak araştırılan bir konudur. Bu konuda yapılan bazı önemli çalışmalar şunlardır:

Yapay Nükleik Asitler (XNA): Uluslararası bir araştırma ekibi, “XNA” adını verdikleri yapay nükleik asitlerin, insan gen yapısını oluşturan DNA ve RNA’lar gibi kendini kopyalama ve evrim özelliği olduğunu ortaya çıkardı. Bu, tamamen yeni yaşam formalarının oluşturulabilmesi adına çığır açacak bir keşif olarak değerlendiriliyor.^[1]

Canlı Gibi Davranan Cansız Parçacıklar: Laboratuvar ortamında yeni sentezlenen ve şaşırtıcı derecede canlılık benzeri özellikler taşıyan kristal yapılar, 3.8 milyar yıl öncesindeki ilkin canlılığın yeniden, laboratuvar ortamında yaratılabilmesi açısından önem taşıyor.^[2] Bu kristaller, belli tip ışığa maruz kaldıkları zaman birleşerek yapısal olarak büyüyüp, kimyasallarla beslendiklerinde hareket etmeye başlıyorlar ve hatta bölünerek yeni kombinasyonlarla, yeni formlar oluşturuyorlar.

Yapay Damar Üretimi: Türk bilim insanları, üç boyutlu biyo-yazıcıyla aort damarı üretti. Bu çalışma, dünyada bir ilk olma özelliğini taşıyor ve yapay organ üretiminin adımlarından biri olacak.

Bu çalışmalar, yapay canlılık üretme konusunda önemli adımlar atılmakta olduğunu göstermektedir. Ancak bu konuda daha çok araştırma yapılması gerekmektedir ve bu tür teknolojilerin etik ve güvenlik sorunları da dikkate alınmalıdır.