Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
A. Ö.
A. Ö.
22K UP
Üye 7 Haziran 2023
3

Işık hızının kütlesi yoksa neden hız limiti var?

kütlesi olan birşeyin hızının limiti olması mantıklı geliyor ama kütleis olmayan birşeyin neden evrene kıyasla kağnı gibi yavaş bir limitle limitleniyor ve neden 300.000 km/saniye civarı bir rakam özel bir şeyimi var?
457 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
3 Cevap
İlhan Taşlı
Uzay Bilimleri Takipçisi 7 Haziran 2023

Einstein bize kütle ve enerjinin birbirlerine dönüşebilen iki farklı hal olduğunu öğretti. Yani kütle ve enerji bambaşka olgular gibi düşünmeyin. Şartlar uygun olduğunda birbirlerinin temel özelliklerinin yansımalarını deneyimleriz. Işık hızı da böyle bir şey, fotonların bir enerjisi (momentumu) var ve bu sanki kütlesi varmış gibi hareket etmesine neden olur.

Ancak fotonun enerjisinden dolayı kütlesi olsa da bu durum ışık hızının değerini açıklamaz. Fotonlar hem tanecik hem de dalga özelliği olan parçacıklardır. Yani uzayda ışık hızında hareket etmek sadece fotonlara özgü değildir, elektromanyetik dalga özelliği olan her parçacık ışık hızında hareket edebilir. Elektromanyetik dalga dememizin nedeni; fotonların ileri geri, yukarı aşağı salınım yapmasıdır, her salınım elektrik alanda bir değişim, her değişen elektrik alanı manyetik alan yaratır, değişen manyetik alan tekrar elektrik alanı üretir ve birbirlerini besleyecek şekilde sonsuza dek giderler.

Işığın elektromanyetik dalga olduğunu öğrendik. Fakat boş uzay dediğimiz kavramın bile elektrik ve manyetik alan geçirgenliği (direnci) vardır. İşte ışık hızının belirlendiği yer bu geçirgenliktir. Kaynak kısmına Maxwell'in ışık hızı hesaplamalarını ekledim detayları inceleyebilirsiniz.[1]

Tüm Reklamları Kapat

Kaynaklar

  1. anonim. Maxwell Işığın Işık Hızında Ilerlediğini Nasıl Keşfetti. Alındığı Tarih: 7 Haziran 2023. Alındığı Yer: yesilscience | Arşiv Bağlantısı
5
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Yasin Kayalar
Yasin Kayalar
183K UP
Bilim ve felsefe okuru 7 Haziran 2023

Evrende zaman ve hareket görelidir. Bu nedenle ışık bize göre hareket eder. Ancak 'kendisine' göre ışık hareket etmez. Etraftaki herşey ışığın 'gözünden' ışık hızında kendisine doğru akar. Bu nedenle ışığın bize göre olan hareketi ve hızı esasen bizim referans çerçevemizde geçerlidir. Sizin bilinç deneyiminiz de biraz dikkatli bakarsanız durmaktadır ve tüm diğer hareketler sizin bilinç deneyiminiz dururken onların hareket ettiği sanısına ve kendinizin (bedeninizin) hareket etmediği sanısına neden olur. Bu durumda 'durma halinde' olan bilinç deneyiminiz için ışık hareket eder. Bu da evrende her gözlemci için hareket ve zaman tanımlaması yapılmasını zorunlu kılar. Gözlemci diyorum. Çünkü cansız nesneler herhangi bir tanımlama yapamaz ve onların bilinç deneyimi yoktur. Yani ışığın 'gözünden' yaptığı ve sizin ona doğru ışık hızında aktığınız tanımlaması onun için doğrudur, sizin de ışığın size doğru hareket ettiği tanımlamanız da aynı ölçüde doğrudur ve geçerlidir. Görelilik esasen budur.

Bizim yaptığımız zaman tanımlamasının iki unsuru vardır. Birincisi hareket, ikincisi ise hareketin sırası (yani olaylar veya hareketler arasındaki nedenselliğin sırası. Nedenselliğin sırasının şekli aynı zamanın ileri yönünü belirlememize ve tanımlamamıza neden olan şeydir. ) evrendeki zaman deneyimimiz bu unsurlarla oluşur. Bu anlamda hareketin kendisine göre oluştuğu şey olan bilinç deneyiminin kendisi için (yani bilinç olgusunun kendisi için) zaman kavramı oluşturamayız. Diyeceksiniz ki ama zaman deneyimimiz var. Sizin zaman deneyiminiz dış dünyaya dair. Bu dış dünyaya bedeniniz de dahil. Biz burada bilinçin kendisi için doğrudan zaman kavramının neden olmadığından bahsediyoruz. Başka bir deyişle bir an için dış dünya ile hiç bir etkileşiminiz olmayan saf bir bilinç halinde olsanız zaman tanımlamasını Bilinciniz için yapamayacaksınız demektir. Çünkü bu durumda zamanı ölçümleyecek elinizde hiç bir unsur olmayacak dolayısıyla zaman tanımlaması yapabileceğiniz, zaman kavramını üretebileceğiniz de hiç bir şey söz konusu olmayacaktır.

Gelelim ışığın hareketine ve hızına. Işık vakum da hareket eder. Işık herşeyden önce bir dalgadır. Işığın hareket hızı bu nedenle ışığın dalga hızına karşılık gelir ki bu da vakumun (uzay boşluğunun) yapısından kaynaklı bir durumdur. Işık bir dalga olduğuna ve vakumda hareket ettiğine göre vakum hiçlik değil dalga ileten bir yapıdadır. Üstelik kendisi dalga ilettiğini göre kendisinin de dalga yapıya girebilecek şekilde bir formda olması yani titreşecek şekilde bir formda olması mantıken çıkarılacak bir sonuçtur. İşte tam bu noktada uzayın dokusu 'birşey' ise neyden oluşur sorusu gündeme gelir. Bunun ne olduğunu tam bilmiyoruz ama dalgaların yayıldığı hareket ettiği bir şey olduğundan eminiz. Mesela kütle çekim dalgaları olduğu ispat edilmiştir. Uzayın dokusu aynı zamanda ışık hızında hareket eden kütle çekim dalgalarını da ileten veya üzerinde gerçekleştiği şeydir. Ancak kütle çekim dalgalarının yapısını da çözemedik. Nedeni de açıktır. Çünkü kütle çekim dalgası görelilik teorisine göre direk evrenin dokusunun dalgasıdır. Bu nedenle evrenin dokusunun yapısını çözmeden kütle çekimin tam olarak mikro seviyede tanımını yapamayacağız demektir. Kütle çekim halinde uzayın kendisi dalgalanır. Uzayın kendisi ile cisimler bir bütün olduğundan yani bizim yaptığımız gibi nesne uzay ayrı ayrı şeyler olmayıp bütün olduğundan uzay dokusunda meydana gelen kütle çekim dalgası aynı zamanda tüm cisimleri de dalgalandırır. Örneğin kütle çekim alanları cisimleri de uzayla birlikte cisimleri de 'büker. Belli bir frekans ve dalga boyu ile cisimleri de etkidiği süre içinde bükülü halde tutar. Ama aslında olan şey sürekli aynı dalga ve frekansta o cismi dalgalanırmasıdır. Çünkü kütle çekim dalga yapıda yayılır. Ama bizler bu dalga yayılmayı bilinç deneyiminiz nedeyle sürekli bir bükülme halinde olma zannederiz. Oysa ki burada sürekli bir dalgalanma hali zorunlu olarak vardır.

Tüm Reklamları Kapat

Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
1
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Ertuğrul Genç
Fizik Hakkında Bilgili Biri 7 Haziran 2023

Işık hızının neden limitli olduğunu anlamak için özel görelilik kuramını bilmek gerekir. Özel görelilik kuramı, Einstein tarafından 1905 yılında ortaya atılan ve evrenin zaman ve uzay yapısını açıklayan bir fizik kuramıdır. Bu kurama göre, ışık boşlukta her zaman aynı hızda hareket eder ve bu hızın değeri yaklaşık olarak 300.000 km/s’dir. Bu hız, evrendeki en büyük hızdır ve hiçbir madde veya enerji bu hızı aşamaz.

Peki neden böyle bir limit var? Bunun nedeni, ışığın kütlesiz olması ve zamanın göreceli olmasıdır. Işık kütlesiz olduğu için, ona uygulanan herhangi bir kuvvet onun hızını değiştiremez. Işık sadece yön değiştirebilir, ama hızı hep sabit kalır. Zaman ise görecelidir, yani farklı hızlarda hareket eden gözlemciler için zaman farklı akar. Bir gözlemci ışığa yakın bir hızda hareket ettiğinde, zaman onun için yavaşlar ve uzay kısalmaya başlar. Bu şekilde, ışığın hızına yaklaşmaya çalışan bir madde veya enerji için zaman neredeyse durur ve uzay neredeyse sıfıra iner. Bu durumda, ışığın hızına ulaşmak için sonsuz miktarda enerjiye ihtiyaç duyulur. Bu da mümkün değildir.

Bu nedenle, ışık hızının limitli olması evrenin doğasından kaynaklanan bir sonuçtur. Bu limiti aşmak için evrenin kurallarını değiştirmek gerekir. Bu da bilimle değil, felsefeyle ilgili bir konudur.

Tüm Reklamları Kapat

1
1
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close