Antropojenik unsurlar, insan etkinlikleriyle ilişkili faktörlerdir ve genellikle insan faaliyetlerinin doğal çevreye olan etkilerini ifade eder. Milankoviç döngüleri ise Dünya'nın yörüngesel parametrelerindeki değişikliklerin iklim değişikliklerine etkisini açıklayan astronomik döngülerdir.
Antropojenik unsurların, özellikle sanayi devrimi sonrası ortaya çıkan sera gazı emisyonları, ormansızlaşma, kentsel gelişme ve tarımsal etkinlikler gibi etkileri, küresel iklim değişikliğine yol açmıştır. Bu etkiler, atmosferdeki sera gazı konsantrasyonlarının artmasına, yeryüzündeki sıcaklık artışına ve iklim sistemine geniş çaplı etkilerine neden olmuştur.
Ancak antropojenik unsurların iklim değişikliklerinin tamamını açıkladığı veya Milankoviç döngülerinin etkilerini tamamen ortadan kaldırdığı söylenemez. Milankoviç döngüleri, Dünya'nın güneşe olan konumunda ve yörüngesindeki değişikliklerle ilgilidir. Bu döngüler, buzul çağları gibi uzun süreli iklim değişikliklerinin temel nedenlerinden biridir. Antropojenik unsurlar ise son yüzyıllarda hızla artan insan etkilerine bağlı olarak iklim değişikliklerine katkıda bulunmuştur.
Yani, antropojenik unsurların etkileri iklim değişikliklerinde belirgin bir rol oynarken, Milankoviç döngülerinin etkileri hala varlığını sürdürebilmektedir. İklim değişikliklerinin karmaşık bir etkileşimi vardır ve hem doğal faktörler hem de insan etkileri birlikte çalışır. Ancak, son yüzyılda insan kaynaklı etkilerin iklim değişikliklerinde daha belirgin ve hızlı bir etki gösterdiği bilimsel olarak kabul edilmektedir.
