Geleneksel olarak yapılan, canlılığı tanımlamakta ve ayırt etmekte kullanılabileceği düşünülen canlıların ortak özellikleri şunlardır: hücresel yapı, beslenme, solunum, boşaltım, hareket, uyaranlara tepki, metabolizma, homeostazi, evrimsel değişim (adaptasyon,uyum), organizasyon, üreme, büyüme ve gelişme.
Her ne kadar bu maddelerin hemen hemen hepsi, canlılığın önemli bir bölümünde gerçekten bulunuyor olsa da, canlılığı cansızlıktan ayırt etmek için kullanılması gereken özellikler listesi oldukça muğlak ve değişkendir; üstelik bu listeyi tatmin etmeyen istisnalar bulmak da mümkündür.
Canlılığı cansızlıktan ayırt etmekte bu kadar zorlanmamızın ise iki nedeni var:
- Bugün "canlı" olarak kategorize ettiğimiz yapı formlarını, bugün "cansız" olarak kategorize ettiğimiz yapı formlarından ayıran süreçler biyolojik değil, kimyasal ve fizikseldi. Dolayısıyla ürün üzerinden kategorizasyon yaptığımızda, mutlaka muğlaklık ve tutarsızlıklar oluşacaktır. Daha sağlam bir canlılık tanımı, daha temel fizik ve kimya yasalarına dayanmalıdır.
- Evren açısından düşünüldüğünde, hiçbir yapı formu arasında kesinti yoktur; madde ve enerjiden oluşan her şey, süreğendir; dolayısıyla canlılık ile cansızlık da bizim arzuladığımız kadar keskin kategorik farklara sahip değildir.[1]
Modern bilim, anlaşma kolaylığı amacıyla kullanılan haricinde, bilimsel olarak "canlılık" ve "cansızlık" kavramlarını birbirinden ayırmamakta, bir arada kullanmaktadır. Yani günümüzde artık "canlı" ya da "cansız" diye bir ayrımdan, en azından bilimsel olarak, bahsedilmemektedir. Günlük kullanımda halen belirli tip varlıkları belirtmek amacıyla bu kelimelere yer verilmektedir; ancak ana konu eğer "canlılık kavramı" olacak ise, biyologların çoğu canlılık ile cansızlık arasında bir ayrıma gitmekten uzak durmakta, bu ikisi arasında belirgin bir çizgi olmadığını açıkça ifade etmektedirler.[2]
Canlılığın ilk başlangıcı ile ilgili kuram Abiyogenez Kuramı'dır.
212 görüntülenme
Kaynaklar
-
Çağrı Mert Bakırcı. Canlıların Ortak Özellikleri Nelerdir? Canlı Ve Cansızları Birbirinden Ayırmanın Kolay Bir Yolu Var Mı?. (1 Mart 2021). Alındığı Tarih: 1 Temmuz 2022. Alındığı Yer: Evrim Ağacı
| Arşiv Bağlantısı
-
Çağrı Mert Bakırcı. Kimyasal Evrime Giriş: Canlılık Ve Cansızlık Nedir, Ne Değildir? Canlılar Ile Cansızlar Arasındaki Farklar Nelerdir?. (19 Nisan 2022). Alındığı Tarih: 1 Temmuz 2022. Alındığı Yer: Evrim Ağacı
| Arşiv Bağlantısı