Soruyu genelleştirmek adına, yerçekimi kuvveti yerine kütleçekim kuvveti olarak ele alalım. Sanılanın aksine kütleçekim kuvveti, evrendeki dört temel kuvvet (güçlü, zayıf, elektromanyetik, kütleçekim) arasından en zayıf olan kuvvettir.
Asıl soruya gelirsek eğer, kütleçekimine neden tamamen karşı koyamıyoruz ? Bunun cevabı Newton'un Dinamik Yasaları'nda yatmakta. Örnekle açıklarsak, hehangi bir kütleçekimsel alanda (mesela Dünya) zıplayan bir kişinin bunu başarabilmesi için Dünya'dan kaynaklı olarak, Dünya'nın merkezine doğru oluşan kütleçekim kuvvetini yenmesi gerekli. Ek olarak tekrar düşmemesi için ise, uyguladığı bu kuvveti uygulamaya devam etmeli. Zıplayarak bunu, Dünya'nın bize uyguladığı kütleçekim kuvvetinden daha büyük ve ona zıt yönlü bir kuvvet ile bir kaç saniyelik de olsa başarıyoruz. Uyguladığımız bu kuvvet devamlı olmadığı için de, sürekli olarak maruz kaldığımız kütleçekim kuvveti nedeniyle tekrar yere düşüyoruz.
Tüm bunların hepsi, yukarıda bahsettiğimiz Newton'un Dinamik Yasaları ile açıklanmakta. Sırayla değinecek olursak bu yasalar şu şekildedir:
1) Newton'un Birinci Yasası/ Eylemsizlik İlkesi : Bir cisme etki eden net kuvvet yoksa cisim mevcut durumunu korur. Yani duruyorsa durmaya, sabit hızlı hareket ediyorsa sabit hızlı hareketine devam eder.
2)Newton'un İkinci Yasası: Eğer bir cisme etki eden net kuvvet varsa, cisim kütlesiyle doğru orantılı olarak ivmeye sahip olur. İvmenin yönü de, net kuvvetin yönüdür.
(Sanırım bu ikinci yasa ile sorunuzdaki örnek daha anlaşılır hale gelmiştir. Kütleçekim kuvveti baskın hale geldiğinde, bu kuvvetin yönü olan merkeze yani ilk konumumuz olan yere doğru hareket ediyoruz. Aynı durum zıpladığımızda da geçerli,fakat bu sefer yönümüz yukarı doğru. Çünkü bu sefer de net kuvvetin yönü yukarı yönlü.)
3) Etki-Tepki Prensibi: Bir cisme etki eden bir kuvvet varsa, bu etki eden kuvvete eşit büyüklükte fakat zıt yönlü olmak üzere bir tepki kuvveti oluşur.
(Bu da aslında bizim zıplarken yararlandığımız prensip. Aslında roketlerin de temel olarak kullandığı prensip.)
[1]
Kaynaklar
- H. D. Young, et al. (2009). Sears Ve Zemansky'nin Üniversite Fiziği. ISBN: 9786054248001. Yayınevi: Pearson Education / Prentice Hall.
