Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
1

SARS, MERS ve COVID-19'un bulaşıcılık ve öldürücülük oranları arasındaki benzerlik ve farklar neler?

1,262 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap

Bulaşıcılık, 1 kişinin hastalığı ortalamada kaç diğer kişiye bulaştırdığı ile ölçülen bir sayıdır. Buna temel üreme sayısı da denir. COVID-19 hastalığı için bu sayı 2-2.5 arasındadır; yani her insan ortalamada 2-3 kişiye hastalığı bulaştırmaktadır. Kıyas olması bakımından, koronavirüslerle uzaktan akraba olan influenza (grip) için bu sayı 1.3, SARS için bu sayı 3, MERS için bu sayı 0.3-0.8 arasındadır.

Elbette bazı hastalar hiç kimseye bulaştırmazken, bazı hastalar onlarca kişiye bulaştırabilir. Dolayısıyla temel üreme sayısı bir ortalama olarak görülmelidir; mutlak bir sayı olarak değil (bu asimetriyi ölçen k sayısı hakkında bilgiyi buradan alabilirsiniz).

Öldürücülük ise 2 ayrı şekilde ölçülür: Vaka Ölüm Oranı, bir virüse yakalandığı tespit edilen kişilerin ne kadarlık bir kısmının öldüğünün ölçüsüdür. Örneğin COVID-19 teşhis edilen hastaların ortalamada %2-3 arası ölmektedir. Bu oranlar, aşı ve daha etkili tedavilerle bir miktar azaltılabilmiştir. Ayrıca yaşa bağlı olarak ölüm oranları da dikkate değer miktarda değişmektedir. Benzer şekilde, virüs varyantları da farklı öldürücülük oranlarına sahip olabilir.

Tüm Reklamları Kapat

Kıyas olması bakımından, 2003 yılında salgına dönüşen SARS, bulaştığı tespit edilen her 10 kişiden 1'ini öldürdü; yani SARS-CoV'un vaka öldürücülük oranı %10 idi. Bu ikilinin yakın bir diğer kuzeni ise, Orta Doğu'da (özellikle Suudi Arabistan'da) görülen MERS (İng: "Middle East Respiratory Syndrome", Tr: "Orta Doğu Solunum Sendromu") salgınına sebep olan MERS-CoV isimli virüstü. MERS salgını sırasında her 10 kişiden 4'ü ölmüştü; yani MERS-CoV'un vaka öldürücülük oranı %40 idi.

Ne var ki bir virüse yakalanan herkes teşhis edilememektedir; çünkü bazı hastalar asemptomatik (semptom göstermeden) hastalığı atlatmakta, kimi ise hafif geçirdiği için doktora gitmemekte ve kayıt altına alınmamaktadır. Dolayısıyla vaka ölüm oranı, bir hastalığın gerçek öldürücülük oranı değildir. Bu oran, Enfeksiyon Ölüm Oranı olarak bilinir ve her zaman vaka ölüm oranından düşük (en iyi ihtimalle ona eşit) bir sayıdır. COVID-19'un enfeksiyon ölüm oranı %0.7 civarında ölçülmüştür; yani tespit edilsin veya edilmesin, SARS-CoV-2 isimli virüse yakalanan her 1000 kişiden 7'si ölmektedir. Bu oran da yaşa, varyanta ve sağlık hizmetlerine erişime göre değişmektedir.

392 görüntülenme
Bu cevabın içeriği ve doğruluğu, Evrim Ağacı editörleri tarafından kontrol edilmiş ve onaylanmıştır. Ayrıca bu cevap, COVID-19 ve Aşılar soru dizisi içinde yer almaktadır.
8
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close