2.500 Yıl Önce Yaşamış İnsanlar; Doğayla, Ruhlarla ve Ölülerle İletişim Kurma Amacıyla Kenevir (Cannabis) Tüketiyordu!
- Türev
- Botanik
- Etnobotanik
Milattan Önce 440 yılında yaşamış olan Heredot, Tarih isimli kitabının 4. kitabında ritüelistik kenevir (ya da kanabis, Lat: "cannabis") kullanımından bahseder. Göçebe Avrasyalı toplumların ritüellerini anlatan "tarihin babası", şöyle yazıyor:
İskitler, kenevir tohumundan alırlar ve sıcaktan kıpkırmızı kesilen taşlar üzerine atarlardı. Kendirin dumanı tütmeye başlayınca, İskitler de heyecanla buharı içlerine çeker ve keyifle bağırırlardı.
Heredot'un yaklaşık 2500 yıl öncesine ait bu iddialarına yönelik fiziksel kanıt bulunmuyordu. Nihayet, Science Advances dergisinde yayınlanan bir makalede, Çin ve Almanya'dan bilim insanları, 2500 yıl öncesine ait bir mezarlıktan elde ettikleri tahta kaplar (veya maltızlar/mangallar) içerisinde dikkate değer miktarda THC kalıntıları tespit ettiler. THC, kenevire psikoaktif etkisini kazandıran kimyasal maddedir.
Max Planck İnsan Tarihi Bilimi Enstitüsü'nden Robert Spengler, gaz kromatografisi ve kütle spektrometri analizi yöntemiyle tespit ettikleri bulgularının, bitkinin bundan 2.5 milenyum önce de uyuşturucu olarak kullanıldığının somut ve tartışmaya yer bırakmaz bir kanıtı olduğunu söylüyor. Bu durum, kenevir kullanımının kökenlerinin en azından Milattan Önce 500 yılına dek gittiğini doğruluyor. Çin Bilimler Akademisi Üniversitesi'nden baş yazar ve araştırmacı Yimin Yang ise şöyle diyor:
Maltızların ölülerle birlikte gömülmüş olması, bunları kullanan kişilerin doğayla veya ruhlarla veya ölü insanlarla iletişim kurmak için tükettiklerini gösteriyor.
Kenevirin Ritüelistik Tüketimine En Eski Kimyasal Kanıt!
Bu bulgular önemli, çünkü daha önceki araştırmalarda kenevirin ritüelistik bir şekilde kullanımına dair nihai kimyasal kanıtlar bulunamamıştı. Daha önceden Türkmenistan'daki tapınaklarda kenevir bitkisine ait bazı kalıntılar tespit edilmişti; ancak sonradan yapılan incelemeler bunların peynir kesmek için kullanıldığını ve kenevir tüketimiyle hiçbir ilgisi olmadığını göstermişti.
2006 yılında yapılan bir diğer çalışmada, Çin'den çıkarılan tabutlarda kenevir tohumları tespit edilmişti; ancak bitkinin dumanının tüttürüldüğüne yönelik hiçbir bulguya rastlanamamıştı.
2016 yılında, yine Çin'in Turpan havzasından çıkarılan, yetişkin bir erkeğe ait kefenin göğüs kısmı üzerine 13 farklı kenevir bitkisinin artıkları kenevir artıkları serpiştirildiği tespit edilmişti; ancak yine duman tüketimine yönelik doğrudan bir kanıt bulunamamıştı. The New York Times gazetesinden Jan Hoffman şöyle yazıyor:
Kenevir, tanrıların bitkisi olarak görülüyordu. İnsanlar, bitkinin etkili olabilmesi için pişirmeniz veya yakmanız gerektiğini biliyorlardı.
Kenevir, insan tarihinde 2 ayrı defa kültürlenmiş bir bitkidir. Bitkinin asıl üretilme nedeni tohumlarıdır; çünkü insanlar bu tohumları yiyebiliyor, yağını akıtıp kullanabiliyor, lifler (fiber, elyaf) üretebiliyor ve bu sayede ipler veya giysiler yapabiliyorlardı. Bu tür kullanıma dair ilk izleri, günümüzden 3.500 yıl önce, Asya'da görmekteyiz. Kenevirin bu soy hatlarında THC oranları dikkate değer miktarda düşüktü ve muhtemelen insanlar kenevirin psikoaktif özelliklerinden henüz haberdar değilelrdi.
Ancak Çin'in yaklaşık 3 kilometre rakıma sahip Jirzankal tepelerindeki kenevirler daha yüksek THC oranlarına sahiptir ve burada yaşayan insanlar, şans eseri bu bitkinin psikoaktif etkilerini keşfetmiş olabilirler. Bir diğer olasılık, bölgede yaşayan insanların halihazırda bu bitkinin gücünü biliyor olmaları ve gömme töreni için, bitkinin kolayca bulunduğu bu tepeleri seçmiş olmalarıdır.
Jirzankal keneviri, gücünü Orta Aysa'yı Güneybatı Asya'ya bağlayan Pamir Platosu'ndaki soy hatlarıyla çiftleşmesinden alıyor olabilir. National Geographic'ten Michelle Z. Donahue şöyle yazıyor:
Kenevir bitkilerinin psikoaktif etkilere sahip olan THC bileşeninin gücünü arttırmanın yollarından bir diğeri melezlemedir. Ancak Jirzankal'da yaşayan insanların bunu bilerek mi yaptığı, yoksa sadece mutluluk verici bir tesadüf eseri mi yaptıkları henüz net değildir.
İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!
Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.
İçerikle İlgili Sorular
Soru & Cevap Platformuna Git-
52
-
32
-
20
-
12
-
9
-
8
-
8
-
6
-
1
-
1
-
0
-
0
- Türev İçerik Kaynağı: Smithsonian Magazine | Arşiv Bağlantısı
- M. Ren, et al. (2019). The Origins Of Cannabis Smoking: Chemical Residue Evidence From The First Millennium Bce In The Pamirs. Science Advances. | Arşiv Bağlantısı
- H. Jiang, et al. (2006). A New Insight Into Cannabis Sativa (Cannabaceae) Utilization From 2500-Year-Old Yanghai Tombs, Xinjiang, China. Journal of Ethnopharmacology, sf: 414-422. | Arşiv Bağlantısı
- H. Jiang, et al. (2016). Ancient Cannabis Burial Shroud In A Central Eurasian Cemetery. Economic Botany, sf: 213-221. | Arşiv Bağlantısı
Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?
Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:
kreosus.com/evrimagaci | patreon.com/evrimagaci
Çıktı Bilgisi: Bu sayfa, Evrim Ağacı yazdırma aracı kullanılarak 21/11/2024 13:44:59 tarihinde oluşturulmuştur. Evrim Ağacı'ndaki içeriklerin tamamı, birden fazla editör tarafından, durmaksızın elden geçirilmekte, güncellenmekte ve geliştirilmektedir. Dolayısıyla bu çıktının alındığı tarihten sonra yapılan güncellemeleri görmek ve bu içeriğin en güncel halini okumak için lütfen şu adrese gidiniz: https://evrimagaci.org/s/8575
İçerik Kullanım İzinleri: Evrim Ağacı'ndaki yazılı içerikler orijinallerine hiçbir şekilde dokunulmadığı müddetçe izin alınmaksızın paylaşılabilir, kopyalanabilir, yapıştırılabilir, çoğaltılabilir, basılabilir, dağıtılabilir, yayılabilir, alıntılanabilir. Ancak bu içeriklerin hiçbiri izin alınmaksızın değiştirilemez ve değiştirilmiş halleri Evrim Ağacı'na aitmiş gibi sunulamaz. Benzer şekilde, içeriklerin hiçbiri, söz konusu içeriğin açıkça belirtilmiş yazarlarından ve Evrim Ağacı'ndan başkasına aitmiş gibi sunulamaz. Bu sayfa izin alınmaksızın düzenlenemez, Evrim Ağacı logosu, yazar/editör bilgileri ve içeriğin diğer kısımları izin alınmaksızın değiştirilemez veya kaldırılamaz.
