Öncelikle soruya kaynak zorunluluğu eklemenizi tavsiye ederim. Soruya geçecek olursak:
Hayır, yetişkinlik döneminde görülen yüksek tansiyon (hipertansiyon) doğrudan beyin felci (serebral palsi) gelişimine neden olmaz. Bu durumu su borusuna aşırı basınç yüklenmesiyle kıyaslayabiliriz: Boru (yetişkinin sinir sistemi) basınç altında kalsa bile, bu, çok daha önceki bir dönemde (bebeklik veya anne karnı) meydana gelen serebral palsinin sebebi olarak gösterilemez. Ancak anne adayının gebelik sürecinde hipertansiyon yaşaması, bebekte çeşitli dolaşım ve oksijenlenme sorunları yaratabilir; bu da tıpkı bir inşaatın temeli atılırken kullanılan hatalı malzeme misali, ileride farklı nörolojik sorunların ortaya çıkma olasılığını artırır.[1]
Serebral palsi, çoğunlukla gebelik veya doğum sırasında beyinde meydana gelen hasarlarla bağlantılıdır. Örneğin gebelikte kontrol altına alınamayan ciddi hipertansiyon, plasental kan akışını bozabilir ve bebeğin beyin gelişiminde kritik rol oynayan oksijen ve besin maddesi tedariğinde azalmaya yol açabilir. Burada matematiksel olarak "Cerebral Perfusion Pressure (CPP) = Mean Arterial Pressure (MAP) – Intracranial Pressure (ICP)" formülü üzerinden konuşabiliriz: Annenin tansiyon değeri (MAP) ne kadar değişiklik gösterirse, bebeğin beyin dokusuna ulaşan kan akışı da o ölçüde etkilenebilir. Fakat bu durum "Hipertansiyon yetişkinlikte serebral palsi yapar" şeklinde değil, "Anne adayındaki hipertansiyon bebeğin beyin gelişimini olumsuz etkileyebilir" şeklinde anlaşılmalıdır.
Bir futbol sahasının bakımsız bırakılmasını düşünün mesela. Çocuk, gebelikte yaşanan komplikasyonlar sebebiyle yeterince "sulanmayan" bir beyin dokusuyla hayata gözlerini açabiliyor ve ileride serebral palsi olarak adlandırdığımız tabloyla karşılaşabiliyoruz. Ancak yetişkin dönemde yükselen tansiyon, bu tabloyu sıfırdan oluşturmaz; sadece zaten var olan nörolojik sorunları, suyun yükselip zayıf setleri taşırması misali, bazen daha belirgin hâle getirebilir.
Kaynaklar
- Mayoclinic. Cerebral Palsy - Symptoms And Causes. Alındığı Tarih: 10 Ocak 2025. Alındığı Yer: Mayoclinic | Arşiv Bağlantısı