Vicdan, bir bireyin doğru ve yanlış duygusuna ve ahlaki yargı ve karar verme yeteneğine atıfta bulunan karmaşık bir kavramdır. Sadece bir düşünme biçimi değil, bireyin etik inançlarını ve eylemlerini bilgilendiren bilişsel, duygusal ve davranışsa[1]l süreçlerin bir kombinasyonudur.
Vicdanın kökenleri akademisyenler tarafından hala tartışılmaktadır, ancak hem doğuştan gelen hem de sonradan kazanılan bileşenleri olduğunu gösteren kanıtlar vardır. Bazı araştırmalar temel ahlaki kavramların doğumdan itibaren beyinde yerleşik olduğunu ve altı aylık bebeklerin "iyi" ya da yararlı davranışları "kötü" ya da zararlı davranışlara tercih ettiğini göstermektedir. Bu da vicdanın temelini oluşturan doğuştan gelen bir ahlaki duygunun var olabileceğini düşündürmektedir.
Ancak vicdan aynı zamanda yetiştirilme tarzı, kültür ve sosyal normlar gibi çevresel faktörler tarafından da şekillendirilir. Çocuklar ebeveynlerinden, öğretmenlerinden ve akranlarından hangi davranışların doğru ya da yanlış olduğunu öğrenir ve bu inanç ve değerler vicdanlarının bir parçası olarak derinlemesine yerleşebilir.
Özetle, vicdan sadece bir düşünme biçimi değil, bireyin ahlaki inanç ve eylemlerini bilgilendiren bilişsel, duygusal ve davranışsal süreçlerin karmaşık bir birleşimidir. Vicdanın doğuştan gelen bir bileşeni olsa da, çevresel faktörler ve deneyimler tarafından da şekillendirilir.
Kaynaklar
- Marilyn Walker. Do We Have An Inborn Moral Sense?. (14 Kasım 2014). Alındığı Tarih: 10 Nisan 2023. Alındığı Yer: Scirp doi: 10.4236/ojpp.2014.44062. | Arşiv Bağlantısı
