Vakum Altında Su Kaynatmak: Bakterilere Karşı Sıcaklık Mücadelesi
Hayal edin, elinizde bir kap su var ve bu suyu kaynatmak için düğmeye basıyorsunuz. Ama bir farkla! Bu sefer suyu 100°C’de değil, sadece 50°C’de kaynatıyorsunuz. Nasıl mı? Suya biraz vakum uyguluyorsunuz, yani havadaki basıncı azaltıyorsunuz ve suyun kaynama noktası da düşüyor. Peki, bu düşük sıcaklık, suyun içindeki bakterilerle başa çıkabilir mi?[1]
Bakterilerin Isıya Karşı Direnci: Kim Güçlü, Kim Zayıf?
Her bakterinin sıcaklığa karşı farklı bir dayanıklılığı vardır. Mesela, Escherichia coli gibi daha zayıf bakteriler, genellikle 70°C’nin altında yok olabilir. Bu tür bakteriler için 50°C’deki kaynama bile yeterli olabilir. Ama iş Clostridium botulinum gibi dayanıklı bakterilere gelince, işler değişir. Bu arkadaşlar, 100°C’de bile sağ kalabilirler ve sadece 121°C gibi daha yüksek sıcaklıklarda, otoklavlama gibi sert işlemlerle tamamen yok edilebilirler.[2]
Kaynama Noktası ve Bakteriler: Hangi Sıcaklıkta Bakteriler "Hoşça Kal" Diyor?
Vakum altında suyu 50°C’de kaynatmak, bakterilerin bir kısmını etkisiz hale getirebilir, ancak bazıları için bu sıcaklık yeterli olmaz. Örneğin, Bacillus cereus gibi bakteriler, düşük sıcaklıklarda hayatta kalabilir ve hatta çoğalabilirler. Bu nedenle, sadece suyun kaynaması yetmez; kaynama sıcaklığının da yüksek olması gerekir.[3]
Sterilizasyon: Bakterilere Karşı En Etkili Yöntem Ne?
Suyu gerçekten steril hale getirmek istiyorsanız, en iyi yöntem onu 100°C’de kaynatmaktır. Bu, çoğu zararlı bakteriyi öldürmek için yeterli olacaktır. Ancak çok dayanıklı türlerin olduğu durumlarda, daha yüksek sıcaklıklar ve daha uzun kaynatma süreleri gerekebilir.[4]
Kaynaklar
- Y. A. Çengel, et al. (2019). "Thermodynamics: An Engineering Approach". ISBN: 9789813157873.
- F. Kreith. (1997). Principles Of Heat Transfer. Yayınevi: CL Engineering.
- J. C. Pommerville. (2010). Alcamo's Fundamentals Of Microbiology. ISBN: 9781449655822. Yayınevi: Jones & Bartlett Publishers.
- T. J. Montville. Food Microbiology: An Introduction. ISBN: 9781555816360.