Sizce Wikipedia güvenilir bir site mi ?

Burada hem "Wikipedia" hem "Vikipedi" dendiği için hangisinin sorulduğundan emin değilim.

Wikipedia (İngilizce) ile başlayalım. Eğer Wikipedia'nın kendini kurtarmak açısından söylemek zorunda olduğu cevabı dikkate alacaksak: Hayır, Wikipedia (ve dolayısıyla Vikipedi) güvenilir bir kaynak değil. Ancak Wikipedia'nın kendisini "güvenilmez" ilan etmesinin bağlamı da iyi anlaşılmalı: Dünya genelinde bilgiye en kolay ulaşmayı sağlayan kaynaklardan biri, herkesin (büyük oranda) dilediğince düzenlemesine açık olduğu için, elbette vandalizm gibi problemler dolayısıyla Wikipedia'nın (basılı bir ansiklopedinin aksine) evrensel olarak güvenli olduğunu söylememiz mümkün değil. Örneğin bir Wikipedia yazısı akademik bir dergide (ve hatta Evrim Ağacı'nda) çok özel bazı durumlar haricinde kaynak olarak kullanılamaz.

Ancak "güvenilirliği", akademik olmayan ("sıradan") bir insanın günlük yaşantısında merak ettiği sorulara makul düzeyde güvenilir cevaplar alabilmesi üzerinden tanımlarsak, iş değişiyor. Eğer "güvenilirlik" tanımınız buysa (ve eğer sorunuzda İngilizce Wikipedia'dan söz ediyorsanız), yazıdaki bilgiler halen güncel, evet. O yazıdan beri dikkate değer bir değişim olmadı ve orada neden Wikipedia'nın görece güvenilir olduğunu anlatmıştık.

Ama eğer sorunuzda Türkçe Vikipedi'yi kastediyorsanız, bağlam açısından biraz daha derine inmemiz gerekiyor; çünkü Wikipedia'ya görece güvenilirliği kazandıran teorilerin işlemesi için yeterli katkı bulunmuyor. Şöyle ki: Katılıma açık sistemlerin güvenliği, temelde, çıkarları birbiriyle çatışan yeterince fazla sayıda insanın sistemi sürekli olarak güncelleme ve kendi çıkarlarını öncelemek adına güncel tutma arzusundan gelir. Tabii Wikipedia sadece katılıma açık bir sistem değil, bolca editör ve hiyerarşi de bulunuyor. Ama hem yazar hem de editör konumunda bulunan ne kadar çok aktif kişi varsa, Wikipedia da o kadar güvenli ve isabetli oluyor. Bu, kaostan gelen düzenin en harika örneklerinden biri.

İngilizce Wikipedia'da bu cevabın yazıldığı sıralarda 43.865.855 kullanıcı var ve bunların sadece 117.089'u düzenli katkı yapıyor ve bunların da %1'inden azı makalelerin %99'undan fazlasını yazmış halde. Buna ek olarak on milyonlarca da üye olmadan siteye katkı sağlayan kullanıcı var.

Kıyas olması bakımından, Türkçe Vikipedi'deki kullanıcı sayısı sadece 1.4 milyon. Düzenli katkı istatistiklerine ulaşamadım ama şöyle bir kıyas yapayım:

• İngilizce Wikipedia'da 30.205 aktif editör, 3.477 çok aktif editör ve dili konuşan 1 milyon kişi başına 27 editör var.^[1]
• Türkçe Vikipedi'de ise sadece 183 aktif editör, 31 çok aktif editör ve dili konuşan 1 milyon kişi başına 2 editör var.^[2]

Zaten alıntı yaptığınız yazımızda İngilizcenin güvenilirliği ve güvenilmezliğini tartışmıştık (o bilgiler halen geçerli). Bu bağlamda, Türkçe Vikipedi'nin isabetliliği, İngilizce Wikipedia'nın isabetliliği neyse, ona göre dikkate değer miktarda düşük olacaktır.

Tabii ki Vikipedi üzerinde çok kaliteli çok fazla sayıda yazı var. Mesela direkt ilgi alanım olduğundan söyleyebilirim ki evrim makaleleri takdire şayan. Ayrıca çok çalışkan editörleri ve "hizmetlileri" de var. Burada anlattıklarım, doğal olarak Türkçe Vikipedi'nin İngilizce Wikipedia seviyesine ulaşmak için gidecek çok yolu olduğuna dikkat çekmek - ki onlar da bunun farkındalar.

Buna rağmen Türkçe Vikipedi'de de kimi zaman başka kaynaklarda olmayan kadar güvenilir ve başarılı makaleler bulmak mümkün. Sadece, her sitede ve her durumda olması gerektiği gibi bilimsel şüphecilikle yaklaşmak ve kaynakların bilgileri desteklediğinden, bilimsel olarak geçerli kaynaklar kullanıldığından emin gerekiyor.