Sirkadiyen ritim, günün 24 saatte bir tekrarlanan doğal uyku-uyanıklık döngüsüdür. Bu döngünün bozulması, sirkadiyen ritim uyku bozukluğudur. Sirkadiyen ritim bozukluğu, gündüz uykululuğundan depresyona kadar değişen semptomlara neden olabilir. Sirkadiyen ritim, aydınlık ve karanlık, yemek zamanlaması veya fiziksel aktivite gibi çevresel faktörlerden etkilenmektedir. Beyniniz çevrenizden sinyaller alır ve belirli hormonları harekete geçirir. Vücut ısınızı değiştirir ve metabolizmanızı sizi uyanık tutmak veya uykuya dalmanız için düzenler. Dış etkenler veya uyku bozuklukları nedeniyle sirkadiyen ritimde bozulmalar meydana gelebilir. Sağlıklı alışkanlıkları sürdürmek, vücudunuzun bu doğal ritmine daha iyi yanıt vermenize yardımcı olacaktır.
Sirkadiyen ritim uyku bozukluklarına ne sebep olur?
- Işığa maruz kalma
- Geceleri kafein almak
- Birden fazla zaman diliminde seyahat etmek
- Gece yarısı yapılan sosyal aktiviteler
- Fiziksel aktivite seviyeleri
- Tıbbi durumlar
- Düzenli olarak alkol veya kafein içmek
- Geceleri TV ve akıllı telefon gibi cihazları kullanmak
- Günün doğal ışığına ve karanlık saatlerine aykırı gece veya düzensiz saatlerle çalışma vardiyaları
- Bazı ilaçlar
- Stres
- Ruh sağlığı koşulları
- Beyin hasarı,bunama, kafa yaralanmaları gibi sağlık durumları
- Kötü uyku alışkanlıkları
- Düzenli bir uyku programına sahip olmamak
- Gece geç saatlerde yemek yemek veya içmek
- Rahat bir uyku alanına sahip olmamak
Sirkadiyen ritim sağlığınızı nasıl etkiler?
Sirkadiyen ritminizi korumak sağlığınız için çok önemlidir. Sirkadiyen ritminizde bir aksama yaşarsanız veya uygun miktarda uyku almakta zorlanıyorsanız, sağlığınız üzerinde hem kısa hem de uzun vadeli etkiler yaşayabilirsiniz. Sirkadiyen ritminizin bozulması, uzun vadede vücudun çeşitli bölgelerinde (organlar, kardiyovasküler sistem, metabolizma, mide bağırsak sistemi ve deri gibi) sağlık sorunlarına neden olabilir. Ayrıca, obezite ve zihisel sağlık koşulları için de risk teşkil edebilir.
Sirkadiyen ritminizde kısa süreli kesintiler şunlarla sonuçlanabilir:
- Hafıza sorunları
- Enerji eksikliği
- Yara iyileşmesinde gecikme
- Sindirim ve bağırsaklarla ilgili problemler
- Vücut ısınızdaki değişimler
Umarım yeterince iyi bir ceva[1]p verebilmişimdir. İyi günler, mutlu yıllar dilerim.
[1]
Kaynaklar
- Alevleventoglu. Sirkadiyen Ritim Uyku Bozuklukları | Nöroloji | Prof. Dr. Alev Leventoğlu. Alındığı Tarih: 1 Ocak 2023. Alındığı Yer: Alev Leventoğlu | Arşiv Bağlantısı
