sadece dunya da yasam olusmus olamaz mi?

Evet, olabilir.

Bir olay en az bir kere yaşanmışsa bu olayın olma olasılığı "0"dan fazladır. Elimizde sadece bu var, biz bu evrende var olduk. Yani bu evrende canlılık denen şey gerçekleşebiliyor. En önemli olan şey, evrenimizin büyüklüğü. Size buradaki önemi vurgulamak amacıyla bir varsayım yapalım: Evrendeki yıldız sayısı sonsuz olsun. Bu durumda, evrendeki canlılık sayısı da sonsuz olurdu. Bir de evrenin sınırlı büyüklükte olduğunu varsayalım. Evrenin ne kadar büyük olduğu canlılık oluşma olasılığının kaç defa gerçekleştiğini gösterir.

Sizin sorunuzdaki ihtimal şöyle: Evrenin büyüklüğü tam olarak bizim ortaya çıkmamıza yetecek kadarsa ve bizim ortaya çıkma ihtimalimiz çok azsa (çünkü gözlemlenebilir evren makul olasılıkları gerçekleştirebilecek kadar büyük görünüyor) uzaydaki tek canlılık bizizdir.

Felsefi olarak, her iki senaryo da hiç zevk vermeyen varoluş sancısı tarafına çekilmeye/çekmeye çok müsait olduğu için birçok insanın üzerine düşünmekten kaçındığı bir konu.

Merhaba,

“Sadece dünya da yaşam oluşmuş olamaz mı” sorusunun bugün için tam olarak cevabını bilmiyoruz, ama veriler bunun pek olası olmadığını gösteriyor. Evren’de bugüne kadar yaklaşık 6.000 öte gezegen doğrulandı ve bu yalnızca tespit edebildiklerimiz, Kepler verilerine dayanan çalışmalar, Güneş benzeri yıldızların önemli bir kısmının (yaklaşık %20–50 aralığında) yüzeyinde sıvı suya izin verebilecek, kayalık ve yaşanabilir bölge koşullarına yakın gezegenler barındırabileceğini belirtiyor. Bu, yaşam için gereken koşulların çok özel olmaktan ziyade sık görülebildiğine işaret eder.

James Webb gibi yeni teleskoplar, yaşanabilir bölgedeki gezegenlerin atmosferlerinde metan ve karbondioksit gibi molekülleri gerçekten görüyor fakat bu tip bulgular henüz hayat kanıtı değil hatta aynı veriler, biyoloji gerektirmeyen atmosfer modelleriyle de açıklanabiliyor. Bu da her yaşanabilir bölge gezegeni mutlaka yaşama elverişli değildir tezini güçlendiriyor.

Aslında yaşamı sadece Dünya’daki biyokimyasal temellerle —su, karbon, oksijen gibi bileşenlere bağlı— düşünmek bir zorunluluk değil çünkü bu, bizim kendi deneyimimize dayanan sınırlı bir bakış açısıdır. Oysa evrende yaşam, bizden tamamen farklı kimyasal süreçlere ve çevresel koşullara uyum sağlamış biçimlerde de ortaya çıkabilir; örneğin sıvı su yerine sıvı metan veya amonyak çözücü olarak kullanılabilir ya da karbon yerine silisyuma dayalı bir yaşam formu gelişmiş olabilir. Bugün için böyle yaşamın varlığına dair kanıtımız yok, ama biyolojinin temel yasaları esneklik ve çeşitlilik üzerine kurulu olduğundan, bizim canlılık tanımımıza uymuyor diye başka olasılıkları dışlamak bilimsel açıdan temelsiz olur. Bu nedenle Dünya dışında yaşam arayışı yalnızca “Dünya benzeri” koşullara değil, farklı kimyasal ve fiziksel senaryolara da açık olmak zorundadır.

Sorunun cevabına gelecek olursak Dünya’nın tek olması mantıken mümkün, ama mevcut astronomik sayıların büyüklüğü ve yaşanabilir gezegenlerin olası yaygınlığı düşünüldüğünde tek olma ihtimalimiz düşük görünüyor; sadece henüz ikna edici bir biyolojik ışık yakalayamadık.

Bugün dünyada yaşamın en az 4 milyar yıl önce ortaya çıktığını biliyoruz. Daha erken olması da mümkün ve bu da dünyanın yaşama uygun kimyasal yapıya(yüzey sıcaklığı, asteroitlerle gelen su vs) ulaştığı döneme çok yakın. Elimizde sıfırdan yaşam için dünya dışında bir örnek yok ancak dünyadaki yaşam için uygun koşullara sahip olup da inceleyebildiğimiz tek gezegen de dünya.

Bence yaşam uygun koşullar oluştuğunda kısa zamanda ortaya çıkıyor. Daha sonrası muamma. Çok hücreli yaşam nasıl ortaya çıkar? Hayvan hatta insan benzeri canlıların ortaya çıkması da zamana bağlı bir tür zorunluluk mudur? Bilemiyorum. Uygun bir gezegende(ki bunlardan çok sayıda olmalı) canlılığın ortaya çıkması bence oldukça olası. Ancak dünyadaki gibi bir canlılığın ortaya çıkması bir çeşit piyango olabilir. Gezegenin milyarlarca yıllık tarihi boyunca canlılığı tamamen yok edecek bir felakete hiç uğramaması belki çok sık rastlanan bir şey değildir. Bazı modeller dünya benzeri bir yaşamın ortaya çıkabilmesi için yıldız ve katı gezegenin birbirine uzaklığı ve galaksilerin uygun bölümünde bulunması dışında, yıldızın yörüngesinde büyük gaz devlerinin olması(asteroitleri temizlemesi için) ve gezegenin etrafında gelgit yaratabilecek büyüklükte bir uydunun bulunması gerektiğini öne sürüyor. Ve tabi bunların hepsi kararlı durumda olmalı. Bunlarla birlikte gezegenin kabuğu soğuduğu sıralarda su elde edebilmek için asteroit bombardımanına tabi olması ama sonra bunun kesilmesi gerekiyor. Bununla birlikte bazı özel durumların yaşanması gerekliliği(nadiren yaşanan büyük felaketler gibi) öne sürülüyor. Bu sayede evrimsel süreçte canlılar köpekbalıkları ve timsahlar gibi belirli formlarda sıkışıp kalmayıp çeşitlenebilmeli. Tabi bunlar çok az bilgi üzerinden gerçekleştirilen akıl yürütmeler.

Gerçek şu ki güneş sistemi dışındaki gezegenleri pek bilmiyoruz. Bu soruya evet veya hayır diyebilecek kadar veriye sahip değiliz. Sanki 10 bin yıl öncesindeki ateş başında toplanmış bir kabile üyelerinin dünyanın şekli, büyüklüğü ve doğa olaylarının sebepleri üzerine konuşması gibi bir durumdayız.