Haber kaynağı belirtilmediği için sorunuzun cevabını Temmuz 2023 yılında İskoçya'ya bağlı Lewis adasında meydana gelen 55 tane pilot balinanın karaya vurma olayı üzerinden cevaplandırmaktayım.
Bahsi geçen olayın hikayesi, sahil güvenlik, polis ve kurtarma gönüllülerinin bir pazar sabahı sahilde karaya oturmuş yetişkin ve genç bireylerden oluşan 55 üyeli bir balina grubunu kıyıya vurmuş bir şekilde bulması ile başlıyor.
Yanıtı ileten kuruluş olan British Divers Marine Life Rescue derneğine göre, kurtarma ekipleri sahile vardıklarında hayatta kalan balinalara ilk yardım uygulamaya başlamışlar, ancak maalesef çoğu balina o zaman zaten ölmüş. Ardından kurtarma ekipleri, sert dalgalar ve sığ sahil koşulları nedeniyle balinaları tekrar denize bırakmanın güvenli olmadığını belirledikten sonra, hayatta kalan balinaları "refah nedenleriyle" ötenazi yapmaya karar vermişler. Bu 55 balinadan yalnızca bir tanesi, insan yardımı ile, suya ulaştırılabilmiş.
Ek olarak bir balinanın karaya oturduktan sonra hayatını kurtarmak oldukça zorlu bir çaba gerekmektedir. Örneğin pilot balinaları 8.5 metre uzunluğa ve 3.5 ton ağırlığa kadar çıkabilirler. Karaya oturduklarında ise haliyle kendi ağırlıkları nedeniyle kendilerini yavaşça ezerler veya kan dolaşımları kesilir. Dolayısıyla fazla dayanamazlar.
Bu durum, yalnızca bu örnekle sınırlı değil. 1990 yılından bu yana 17,000'den fazla karaya vurmuş deniz memelisi tespit edilmiştir ancak bunların içine tekil olarak karaya vurma durumları da dahil edilmektedir. Tekil olarak karaya vurma daha kolay bir biçimde açıklanabilir. En yaygın biçimiyle kötü hava koşulları, yaşlılık, yön bulmada gerçekleşen hatalar veya kıyıya çok yakın avlanma durumlarına canlı karaya vurabilir.
Öte yandan toplu karaya vurma olayları, maalesef, bu örnekte olduğu gibi çok sayıda canlının hayatına mal olabilir. Örneğin, yine pilot balinalardan oluşan 230 bireylik bir grubun Tazmanya'nın batı sahillerinde karaya vurduğu bilinmektedir.[1]
Bu durumun sebebi ve sorunuzun cevabı ise tam olarak bilinmemektedir, ancak başlıca denizel memelilerinin karmaşık sosyal sistemlerine dayandırılmaktadır. Grubun bir üyesi hastaysa veya başı beladaysa, imdat çağrıları diğer üyelerin onu sahile kadar takip etmesine neden olabilir. Bu durumun neticesinde de toplu karaya vurmalar ortaya çıkabilir.
Kaynaklar
- E. Yong. Why Did 150 Whales Strand Themselves On Australia Coast?. (23 Mart 2018). Alındığı Tarih: 21 Ekim 2023. Alındığı Yer: The Atlantic | Arşiv Bağlantısı
- H. Khalil. More Than 50 Pilot Whales Die After Mass Stranding On Scottish Island. (17 Temmuz 2023). Alındığı Tarih: 21 Ekim 2023. Alındığı Yer: CNN | Arşiv Bağlantısı
- D. Lu. Nearly 200 Stranded Pilot Whales Die On Tasmanian Beach But Dozens Saved And Returned To Sea. (22 Eylül 2022). Alındığı Tarih: 21 Ekim 2023. Alındığı Yer: The Guardian | Arşiv Bağlantısı
- M. Hobson. Why Do Whales Beach Themselves? We’re Partially To Blame.. (29 Mart 2021). Alındığı Tarih: 21 Ekim 2023. Alındığı Yer: National Geographic | Arşiv Bağlantısı
- C. Che. More Than 50 Whales Die After Being Stranded In Scotland. Alındığı Tarih: 21 Ekim 2023. Alındığı Yer: The New York Times | Arşiv Bağlantısı
- R. Schirmer. Why Do Whales Beach Themselves? - Fish & Wildlife Foundation Of Florida. (22 Eylül 2022). Alındığı Tarih: 21 Ekim 2023. Alındığı Yer: Fish & Wildlife Foundation of Florida | Arşiv Bağlantısı