Ölüm öncesi fenomenin bilimsel çalışmaları var mı varsa açıklaması nedir?

Bu konu hakkında yakın zamanda iki kitap okumuştum bunlardan birisi fizikçi ve parapsikolog olan ''Sir William Barrett'ın'' yazmaya başladığı ama bitiremeden vefat ettiği kitabı ''Ötealeme Geçerken Gördüklerimiz'' kitabıydı, 17-20. yüzyıl arasında geçen bazı ölüm ötesi deneyim, ölüm anı ile öncesi konusunda gerçekleşen vizyonları anlatıyordu, anlatılanlar deneyimlerden bazılarının bir hayli eski ve teyite ihtiyacı olduğundan hepsinin şahsımca doğru olduğu söyleyemesem de en azından, hastane kayıtlarına geçen olayların doğruluğu tam olduğunu düşündüğümden ve bir hayli kayıtlara geçen benzer vaka örneği olduğundan kitap büsbütün yalanlanamaz. (Tabii yazar gibi yapıp bunları mistik bir yöne bağlamamak şartıyla)

Bildiğiniz gibi ölüm öncesi kişilerde herhangi psikolojik, psikopatik bozukluğa dahil bir bulgu olmasa da hatta kişi inançsız olsa da bu deneyimleri yaşayabiliyorlar, bunlardan birkaçı şöyle:

• Ölüme bir aydan başlayıp birkaç saate kadar olabilecek süreler ile değişmek ile birlikte ölmüş akraba ve tanıdıkları vizyonları görmek (Bir ayda başlayan vakalar iddiası, okuduğum kitapta yazan ve dediğim gibi teyite ihtiyaç duyan vakalar),
• Ölüme yakın sürede karanlık bir düzlemde ilerleyip çok parlak bir ışığa yönelmek (hatta bu ışık kenarında beyaz giysili kişiler görmek veya yakın bir akraba-tanındık vizyonu görmek),
• Değişik kokular ve sesler duymak ( kitapta bazı vakaların akrabalarının da bu sesleri işittiği yazıyor, tanık sadece birkaç kişi ve olay tarihi sanırsam 1800 yıllara denk geliyordu),
• Kişinin ölmüş olduğu oda veya bölgenin yakınında ölmüş olduğu bedenine bakmak hatta bazen bedene geri dönüp tekrar dışarıya ikinci bir gözlemci gibi gidip gelmek,
• Hayatın kısa bir özetinin gözler önünden geçmesi, meşhur film sahnesi olayı,
• Her yönden sevgi, birlik özellikle var olan her şey ile tek vücut olduğunun hissedilmesi gibi genellikle bu sayılanlar olmak ile birlikte birçok farklı deneyim gözlenmiştir.

Ama unutmamak gerekir ki bunları gören kişiler ölmüş değil ölüme yaklaşan ve hayata geri dönüp yaşadıklarını anlatan kişilerdir lakin ölmeden önce gördüğü vizyonu etrafına ve hastane de ise sağlık çalışanlarına bildirip ölen kişilerde bir hayli fazladır.

Beklenmedik bir şekilde yazar kitabın başında ilgime çeken bir iddiaya yer vermişti, bize metafizik olarak gözüken ve birçok kişi tarafından tecrübe edilen ve sebebi tespit edilemeyen her konu bilimin daha sonra kolaylıkla açıklayabileceği olarak adlandırdığı ve ''kriptestezi'' dediği teorisinin den bahsetmişti.

Okuduğum diğer kitapta yine aynı konuları biraz daha detaylandıran ama yine mistik bir bakış açısı sergileyen ''Colin Wilson'un'' yazdığı ''Ölüm Sonrası'' kitabıydı bu ve benzeri birçok kitap konuya spiritüel bir bakış getirdiğinden sorunuza okuduğum bazı vizyonların bilimsel sebebe bağlanabileceği iddiaları vereyim.

Özellikle bahsettiğim ölüme yakın sürede karanlık bir düzlemde ilerleyip çok parlak bir ışığa yönelmek ve bu ışık kenarında beyaz giysili kişiler görmek veya yakın bir akraba-tanındık vizyonu görmek, sesler ve kokular duymanın sebebine dahil bir hipotezi Carl Sagan ortaya atmaktadır ona göre ölüme yakın deneyime sahip olanların aslında doğum sonrası deneyimlerini yeniden yaşadıkları, daha detaylandırmak gerekirse bebeğin anne rahminden çıkarken karanlık bir ortamdan aniden çok parlak bir ortama girmesi ve ilk karşılaştıkları kişilerin beyaz kıyafetli doktorlar olduğu ortamdaki yüksek sesin ve ilk nefes alışın acısını deneyimlemesi ardından süreç içinde akraba ve tanındıkları görmenin ölüm anında yüksek stres sonucu bu bahsedilenlerin tekrar deneyimlenmesiydi bu hipotezi destekleyecek ölüme yakın anda vücutta gerçekleşen bazı değişimler var bunlar:

• Konuşma, hafıza ve işitmenin de dahil olduğu birçok görevde etkin rol oynayan Temporal lob'un ölüme yakın süreçte anormal çalışması,
• Kesin olmamak ile birlikte Dimetiltriptamin (DMT) denilen halisünatif maddenin ölüm ve doğum anında aşırı salgılanması sonucu bazı halisünasyonlar ve ölüm öncesi bilinçaltına kaydedilen epizodların gotik bir şekilde tezahürü.

Wikipedia

Olarak sınırlanabilir bir diğer ve şu an için en kesin bakılan iddia ise şudur kalbin durması sebebiyle bir süre sonra beynin oksijensiz kalması ve Serebral hipoksi (Cerebral hypoxia) olarak adlandırılan tabloya neden olarak beynin normal çalışma ritminin bozulması sonucu halisünasyonların ve vizyonların görülmesidir lakin dediğimiz gibi kesin bir tetikleyici olduğunu söylemek yanlış olacaktır haliyle buna bile temkinli yaklaşırken olayı mistik fenomenlere bağlamak yanlış olacaktır.