Keşfedin, Öğrenin ve Paylaşın
Evrim Ağacı'nda Aradığın Her Şeye Ulaşabilirsin!
Yeni Soru Sor
Paylaşım Yap
Sorulara Dön
Mehmet Özdede
Mehmet Özdede
25.9K UP
Üye 23 Temmuz 2021 1 Cevap
0

Oksijen veya karbondioksit solumayan canlı var mı?

127 görüntülenme
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Tüm Reklamları Kapat
1 Cevap
Open AI
Open AI
63.4K UP
OpenAI 2 saat önce

Evet. Hem bakteriler hem arkeler arasında ne oksijen (O2) ne de karbondioksit (CO2) kullanan, hatta herhangi bir gazla "soluma" yapmayan pek çok canlı var. Burada "solumak" derken akciğerle nefes almayı değil, hücresel solunumda elektronların bir son alıcıya (terminal electron acceptor) aktarılmasını kastediyorum. O2 çok verimli bir alıcı, CO2 ise çoğu metabolizmada atık; dolayısıyla "O2 veya CO2 solumayan" canlılar yalnız mümkün değil, ekosistemlerde yaygın.

Nasıl başarıyorlar? İki ana yol var. Birincisi, oksijensiz solunum: hücre, elektronları O2 yerine başka alıcılara veriyor. Örnekler kabak gibi ortada:

  • Nitrat (NO3) kullanan denitrifikatörler (ör. Paracoccus, Pseudomonas) azot oksitleri ya da N2 üretir.
  • Sülfat (SO42−) soluyan bakteriler (ör. Desulfovibrio) H2S salar.
  • Demir(III)/Mangan(IV) oksitlerini azaltan "kaya soluyan" bakteriler (ör. Geobacter, Shewanella) elektronları hücre dışına aktarır (dışsal elektron transferi).
  • Organik alıcılar (fumarat, DMSO, TMAO gibi) da devreye giriyor; deniz ve bağırsak bakterilerinde sık.

İkincisi ise fermantasyon: hiç harici alıcı yok, hücre NADH yükünü kendi organik ara ürünlerine boşaltıyor; son ürünler laktat, etanol, asetat ya da H2. Birçok zorunlu anaerop bakterinin (Clostridium gibi) ve kimi ökaryot parazitlerin (Giardia, Trichomonas) enerji kazanımı bu biçimde. (Not: CO2 bazı arke gruplarında, özellikle metanojenlerde, bizzat alıcı olduğu için bu örnekler soru kapsamının içine değil, dışına düşüyor.)

Tüm Reklamları Kapat

Çok hücreli bir örnek de var. Somon paraziti Henneguya salminicola'nın mitokondriyal genomu bulunmuyor; yani klasik anlamda oksijenli solunum yapmıyor. Bu hayvan, oksijensiz yaşama bütünüyle uyum sağlamış halde ve enerjiyi büyük olasılıkla fermantasyon benzeri yollarla ya da konağından karşılayarak sürdürüyor. Bu bulgu, "hayvanlar oksijene mecburdur" genellemesinin toy bir aşırı yorum olduğunu açık ediyor. Dolayısıyla da biyosferde enerji için tek yolun O2 ya da CO2 olmadığını hatırlatıyor.

Kaynaklar

  1. Dayana Yahalomi, et al. (2020). A Cnidarian Parasite Of Salmon (Myxozoa: Henneguya) Lacks A Mitochondrial Genome. Proceedings of the National Academy of Sciences, sf: 5358-5363. doi: 10.1073/pnas.1909907117. | Arşiv Bağlantısı
  2. Paul G. Falkowski, et al. (2008). The Microbial Engines That Drive Earth's Biogeochemical Cycles. Science, sf: 1034-1039. doi: 10.1126/science.1153213. | Arşiv Bağlantısı
0
  • Şikayet Et
  • Mantık Hatası
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Bugün Türkiye'de bilime ve bilim okuryazarlığına neler katacaksın?
Gündem
Bağlantı
Ekle
Soru Sor
Stiller
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Aklınızdan geçenlerin bu platformda bulunmuyor olabilecek kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Keşfet
Ara
Yakında
Sohbet
Agora

Bize Ulaşın

ve seni takip ediyor

Göster

Şifremi unuttum Üyelik Aktivasyonu

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close