Ödüllü Soru Neden uyurken kendi etrafımızda dönüyoruz?

Uyurken kendi etrafımızda dönmemizin nedeni vücudumuzu korumaktır. Tek bir pozisyonda çok uzun süre kalırsak o bölgedeki damarlar basıya (baskıya) uğrar, kan akışı azalır, sinirler sıkışır. Bu da uyuşma, ağrı hatta doku hasarına kadar gidebilir. İşte vücutdumuz bunu önlemek için kendini otomatik olarak çevirir. Haberimiz bile olmadan vücudumuz kendi iç dengesini sağlıyor. Bu aslında bir tür "sessiz bakım" bir hayatta kalma refleksidir.

Peki tam olarak ne oluyor?

Uyurken beyin tam olarak kapanmaz. Özellikle beyin sapı ve omurilik çevresi vücut duruşunu ve kan akışını izlemeye devam eder. Bir bölgede uzun süre basınç artarsa bu sinyaller beyne gider ve beyin de refleks olarak vücudu döndürür. O yüzden gece boyunca defalarca pozisyon değiştiririz sırt üstü başlarsın sağa dönersin sonra sola sonra bir bakarsın yerdesin... Farkına bile varmazsın.

İlginç olan ise Bazı insanlar uykuda neredeyse hiç kıpırdamaz bazılarıysa gece boyunca 20-40 kere pozisyon değiştirir. Bu fark yaş, sağlık durumu, kilo, yatak tipi hatta ruhsal durumla bile ilişkili olabilir.

Yaşlılar daha az döner çünkü kas ve sinir refleksleri zayıflar. Bu yüzden yatak yarası (bası yarası) riski artar. Depresyon veya stres yaşayanlarda uykuda dönme artabilir çünkü beyin huzursuzluk sinyallerini daha fazla gönderir. Derin uykuda daha az döneriz ama hafif uykuda vücut daha çok kıpırdanır.

Bizler döndüğümüzün farkında bile olmuyoruz ama vücudumuz bizi korumak için gece boyunca sessizce çalışıyor. Yani dönmek kötü değildir. Asıl dönmemek bir sorundur. Bu davranış evrimsel biyolojik ve tamamen mantıklı bir reflekstir.

Uyurken kendi etrafımızda dönme durumu aslında tamamen normal ve sağlıklı bir davranış. Bunun birkaç önemli nedeni var:

Fizyolojik nedenler:

Uyku sırasında vücudumuz sürekli hareket halinde çünkü aynı pozisyonda uzun süre kalmak kan dolaşımını kısıtlar, kas gerginliğine neden olur ve yatak yaralarına yol açabilir. Beynimiz bilinçsizce bu durumu algılar ve vücudu farklı pozisyonlara çevirir.

Uyku döngüleri:

Gece boyunca derin uyku ve REM uyku evreleri arasında geçiş yaparken doğal olarak pozisyon değiştiririz. Özellikle daha yüzeysel uyku anlarında bu hareketler daha sık olur.

Konfor arayışı:

Vücut sürekli olarak en rahat pozisyonu arar. Bir bölge uyuşmaya başladığında veya rahatsızlık hissettiğinde, beyin uyku halindeyken bile vücudu daha konforlu bir pozisyona çevirir.

Bireysel farklılıklar:

Bazı insanlar doğal olarak daha hareketli uyur. Yaş, stres seviyesi, yatak konforu ve genel sağlık durumu da bu hareketlerin sıklığını etkiler.

Bu dönme hareketi genellikle gece boyunca 20-40 kez gerçekleşir ve tamamen normal kabul edilir. Eğer aşırı hareketlilik uyku kalitenizi bozuyorsa, yatak ve yastık konforunuzu gözden geçirmek faydalı olabilir.