Balinalar da insanlar gibi nefesle oksijen alır, aldıkları oksijeni de düşünmek ve hareket etmek için kullanırlar. Peki bir balina bu kadar uzun süreler su altında kalabilecek (kaydedilmiş rekor yaklaşık 2 saattir!) enerjiyi nasıl üretmektedir? Akla yakın cevap balinaların boyutunu göz önünde bulundurarak oldukça derin bir nefes aldığı ve nefeslerini tuttuğu yönündedir. Bu yanlıştır; zira balinaların akciğerleri boyutlarına oranla görece küçüktür ve balinaların dalış öncesi aldığı oksijenin çoğu oldukça hızlı bir şekilde kullanılmaktadır.
Dolayısıyla balinalar dalıştan önce, kanlarında bulunan (hemoglobin) ve kaslarında bulunan (miyoglobin) proteinlerine depoladıkları oksijeni kullanmak durumundadır. Bu proteinler insanlarda da vardır, ancak çok daha az miktarlarda bulunur.
Balinalar bunun yanında kalp atışlarını yavaşlatarak ve beyin, kalp ve kasları gibi yalnızca birkaç organlarına oksijen göndererek enerji tasarrufunda bulunurlar. Bu refleks de insanlarda bulunmaktadır, ancak balinalardaki refleks kadar gelişmiş değildir.
Eğer bir balinanın barındırdığı oksijen miktarı düşerse oksijen kullanmadan enerji üretebilir, ancak bu süreç laktik asit üretimine sebep olur (laktik asit, yorulduğumuzda uzuvlarımızda biriken asittir). Bununla beraber balinalar laktik asitten bizim kadar rahatsız olmuyor gibi görünmektedir.
Özetle balinaların uzun süreler su altında kalabilmesinin sırrı su yüzündeyken depolayabildiği kadar oksijen depolaması ve su altında kullanabildiği kadar az oksijen kullanmasıdır.[1]
Kaynaklar
- R. F. Gilmour. Why Can’t We Hold Our Breath Like The Whales?. Alındığı Tarih: 15 Kasım 2022. Alındığı Yer: Cornell Center for Materials Research | Arşiv Bağlantısı
