Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
Kabil Aktaş
Kabil Aktaş
3,198 UP
Üye
1

Ne teknoloji ne de doğal halimizle varlığından haberdar olamayacağımız unsurlar var olabilir mi?

Daha sonra gelişen teknoloji ile doğal halimizle farkına varamadığımız, mesela gözle görülmeyen bazı ışınları yada gece görüş, termal görüş cihazlarını yapıp kullanarak hiç bilmediğimiz unsurları keşfetmiş olduk, peki her şeye rağmen ne teknoloji nede doğal halimizle varlığından haberdar olamayacağımız başka unsurlarda var olabilir mi?
297 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Ufuk Derin
Skeptik

Elbette olabilir. Burada Carl Sagan'ın meşhur "garajımdaki ejder" hikayesine geliyoruz. Diyelim ki birisi garajında bir ejder olduğunu iddia ediyor ama hangi yöntemle ölçerseniz ölçün bir kılıf söylüyor. Yani hiçbir yöntem ile ölçülemiyor. Olabilir mi? Elbette olabilir. Ancak hiçbir şekilde gözlemlenemeyen veya ölçülemeyen bir ejder ile aslında hiç var olmayan bir ejderin farkını bulamazsınız. O sebeple ejderin olduğuna inanmak ya da inanmak için hiçbir sebebiniz olmadığı için inanmamak, size kalmıştır.

Örneğin bu kişi her ateş yaktığında aslında ejderin o ateşi o anda üflediğini (yarattığını) düşünebilir. (Gazalinin Pamuk-ateş örneği.) Bunu hiçbir şekilde test edemeyiz. Bu, ölçemediğimiz etkenin fark edilemez etkisidir. O yüzden bilim sadece ölçebildiğimiz, gözleyebildiğimiz kadarı ile ateşin neden ve nasıl yandığını açıklar ve ejder hakkında "Ejder yapıyor." veya "Ejder yapmıyor." gibi bir yorum yapmaz. Tutumu kişiye bırakır.

Ancak bu ejder, doğal süreçleri bozarak, insanlara büyü yaparak onların doğal davranışlarını yönlendirdiğini; istemsizce hareket ettirdiğini, doğum tarihine göre kişilikleri ayarlayan özel bir kuvveti olduğunu vs. iddia ederse bunlar "biz ölçemesek de ölçülebilen derecede evrenimize etki ettiği" için gerçekten böyle bir etki varsa kimin nasıl yaptığını anlamasak da fark edebiliriz.

Tüm Reklamları Kapat

O yüzden iddiaların "ölçülemeyen etkenin ölçülebilir etkisi" mi olduğunu "ölçülemeyen etkenin fark edilemez etkisi" mi olduğunu analiz ettikten sonra inanma ihtiyacınıza göre inanmak veya inanmamak gibi seçenekleri düşünebilirsiniz.

138 görüntülenme
6
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir

Duyu organlarımızla veya ölçüm aletlerimizle gözlemleyemediğimiz nesne veya kuvvetler fiziksel olmadığı için bilimin çalışma sahasına girmezler. Bu varsayımsal nesneler ve kuvvetler metafizikseldir ve ispatlanabilir değillerdir. Ancak ispatlanabilir olmamaları var olmadıkları anlamına gelmez. Sorunun içerisinde örnek verdiğiniz bazı dalga boylarını ve bugünün fiziksel gerçekliklerini bir zamanlar bilmiyorduk ama bilim icra etmek suretiyle artık dünün varsayımlarını deneyimlenebilir (a posteriorik) bilgiler hâlinde kabul ediyoruz. Yapılması gereken eğer bir ipucu varsa onun peşinden gitmek ve dünün hayâlini bugünün gerçeğine dönüştürmektir. Ancak bu yolda şu da unutulmamalıdır ki: Bir bilginin ispatlanabilir olmaması var olmadığı anlamına gelmez. Ama var olduğu anlamına hiç gelmez.

0
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close