Ölçüm aleti ile belirsizlik arasındaki ilişki, bir parçacığın aynı anda hem konumunu hem de hızını kesin olarak ölçmenin mümkün olmadığını ifade eder(ölçümden dolayı oluşan belirsizliğin Heisenberg belirsizlik ilkesi ile alakası yok).
Ölçüm yaparken parçacığa foton göndermek gerektiğinden enerji aktarmak kaçınılmazdır. Örneğin parçacığın konumunu hesaplamak istiyoruz. Parçacığın konumunu gönderdiğimiz fotonlar sayesinde hesaplayabilsek de ona, fotonlar aracılığıyla aktardığımız enerji; hızını, momentumunu değiştirecek. Bu yüzden momentumu hakkında kesin bir şey söyleyemeyeceğiz.[1]
Çift yarık deneyindeki ilginç durum, elektronların parçacık ve dalga özelliklerinin birleşmesiyle açıklanır. Elektronlar belirli bir yolda değil, bir olasılık dağılımı içinde bulunurlar. Gözlem yapmak, bu olasılık dağılımını etkileyebilir ve sonucu değiştirebilir.[2]
Bir elektronun hızı belliyken yer değiştirmesinin hesaplanabileceği fikri klasik fizikle ilgili algılarımızın doğurduğu bir fikir ama kuantum dünyasında işler farklı. Kuantum parçacıkları belirli bir hızda gitmezler, olasılık dağılımları içinde bulunurlar. Örneğin, bir elektronun belirli bir hızda olduğunu söylemek yerine, onun belirli bir hız aralığında olma olasılığını ifade ederiz.
Kısacası, kuantum fiziği belirsizlik ve olasılığı temel alır ve klasik fizikten farklı bir perspektife sahip. Elektronlar gibi kuantum parçacıkları, bazen alışık olduğumuz gibi hareket etmezler ve bu nedenle kuantum dünyasının anlaşılması bazen sezgiye aykırı gelebilir.
Kaynaklar
- H. Margenau. (1963). Measurements In Quantum Mechanics. Annals of Physics, sf: 469-485. doi: 10.1016/0003-4916(63)90264-1. | Arşiv Bağlantısı
- Physics World. Do Atoms Going Through A Double Slit ‘Know’ If They Are Being Observed? – Physics World. (26 Mayıs 2015). Alındığı Tarih: 13 Ağustos 2023. Alındığı Yer: Physics World | Arşiv Bağlantısı
