Kuantum donanıklık nedir?

En basit haliyle kuantum dolanıklığı, iki parçacığın birbirinden binlerce kilometre uzaktayken ve hiçbir iletişim yolu yokken birbirinin ne yaptığını “bilecek” şekilde ayarlanabildiği bir etkidir. Örneğin iki ışık fotonu, kutuplaşma durumları bilinmeyecek ama ölçüldüğünde zıt olacak şekilde ayarlanabilir. İki foton, kutuplaşma durumları tanımlanmamış şekilde uzay boşluğunda zıt yönlere doğru hareket edebilir,ama sonra fotonlardan birinin kutuplaşması ölçüldüğünde, diğeri zıt kutup değeri alır. Yani inanılmaz mesafelere rağmen parçacıkların tuhaf bir şekilde birbirlerinden haberi oluyor ve bu ışık hızından bile hızlı oluyor. Konuyla ilgili çift yarık deneyine bakabilirsiniz.^[1]

Kuantum dolanıklığı, kuantum mekaniği alanında önemli bir fenomen olarak karşımıza çıkar. Bu fenomen, iki veya daha fazla parçacığın, aralarında özel bir ilişki olduğunda, bu parçacıkların birbirleriyle anlık bir bağlantı içinde olmasıdır. Bu bağlantı, parçacıkların özelliklerinin birbirlerine bağımlı olması demektir. İlginç olan kısım ise, bu bağlantının ne kadar uzak mesafelerde olursa olsun, hala geçerli olmasıdır.

Bir örnek vermek gerekirse, iki parçacık, mesela birbirinden çok uzakta olsalar bile (örneğin, biri Dünya'da, diğeri Mars'ta), bir tür etkileşim içinde olabilirler. Bir parçacığın özelliği diğerini anlık olarak etkileyebilir ve bu etkileşim bir tür bağlantı oluşturur. Ancak, bu bağlantı geleneksel anlamda bir iletişim değildir. Kuantum dolanıklığı, bu ilişkinin nasıl işlediği ve bu bağlantının nasıl kurulduğu gibi konuları araştırmaktadır.^[1][2][3]