Bu haber hatalı, Reuters da sonradan düzeltti ama işte, şu anda burada da olduğu gibi yanlış bilgi yayılmaya devam etti. Gerçekte olan şu:
Japonya'daki Kowa İlaç Firması, omicron varyantına karşı Ivermectin'in etkisini ölçmek için bir Faz-3 deneyi başlattı. Bu deney sonucunda, "Ivermectin'in omicron varyantına karşı antiviral etkileri olduğu" tespit edildi. Bunu da bir basın bildirisiyle duyurdular:
Reuters bunu haber yaptı ve "Japon firma, Ivermectin'in omikrona karşı etkili olduğunu duyurdu." gibi bir başlıkla yayınladı. Halbuki antiviral etkiye sahip olmak, etkili bir ilaç olmak demek değil.
Ivermectin'in SARS-CoV-2'ye karşı antiviral etkileri olduğunu zaten biliyorduk. Ancak bu, hastalarda replike edilebilen bir sonuç değil; sadece test tübünde, hiçbir insanın alamayacağı kadar yüksek dozlarda bu etki gösterilebildi.[1]
Sorun şu ki, Ivermectin'in antiviral etkisinin COVID-19 hastalarını iyileştirici güçte olduğunu gösteren hiçbir çalışma yayınlanmadı ve buna işaret ettiği iddia edilen birkaç çalışmanın sonuçları daha kapsamlı bir meta-analizden geçirildiğinde, Ivermectin'in hiçbir işe yaramadığı görüldü.[2][3][4][5][6][7][8]
Sonuç olarak Kowa'nın basın bildirsinini özünde söylediği tek şey bu: "Ivermectin, orijinal soy hatlarında da test tübünde antiviral etki gösteriyordu, omikron varyantı için de bu geçerli." Ancak bunun hiçbir kısmı veya Kowa'nın ürettiği hiçbir veri, "Ivermectin etkili bir COVID-19 ilacıdır." sonucuna varmakta kullanılamaz.
Anlamanın güç olduğu şey şu: Hayatınızda hiç duymadığınız bir ilacın neden bu kadar güvenli ve güçlü olduğuna inanmak istiyorsunuz (soruyu soran olarak size sormuyorum bunu, genel olarak bunun üzerinde düşünülmesi gerektiği için ortaya soruyorum)? Onu üreten de bir firma ve o firma da mesela COVID-19 aşılarını üreten firmaların yaptığı söylenen ve dolayısıyla güvenilmemesi gerektiğini vurgulayan hile hurdayı yapabilecek bir firma. Onun üreticisini aşı üreticilerinden erdemli kılan ne?
Eğer kanıt istiyorsanız, bu tür bir etkileme çabasını görüyoruz da: Mesela Brezilya'daki bir çalışma ön-baskı yayınlayarak Ivermectin'in COVID-19'a karşı çalıştığını iddia etmişti (deney, hatalarından ötürü yayınlanamadı bile). Ve bu makalenin 2 yazarı da Ivermectin'in Brezilya'daki üreticisi Vitamedic'ten para alan kişiler olduklarını kendi makalelerinde yazdılar (ki bir tanesi daha önceleri Brezilyalı sağlık otoriteleri tarafından insanlar üzerinde etik olmayan ilaç deneyleri yapmakla suçlanmış bir isim). Bir ilaç üreticisinden fon alıyor olmak tek başına bir sorun değil, bu, illâ sonuçların hatalı olduğu anlamına gelmez. Ama sağdan soldan duyulan haberlerle hâlihazırda var olan inançları haklı çıkarma çabası çok büyük bir hata. Kampların ve hâlihazırda yerleşmiş inançların peşinden değil, verinin peşinden gitmeyi öğrenmek çok önemli.
Ivermectin'in çalıştığını gösteren bir akademik yayın olursa, bilim camiası da seve seve "Evet, bu çalışıyor." diyebilir; neden demesin? Kimse bu pandeminin devam etmesini istemiyor (o yüzden aşıları ürettik). Ama daha şimdiden bu kadar aksi yönde bu kadar net kanıtlar varken, anca virüste yaşanacak beklenmedik bir mutasyonun tam da Ivermectin farmakolojisiyle uyuşacak biçimde değişmemesi hâlinde, bu at paraziti ilacının COVID-19'u tedavi etmesini beklemek için bir neden yok.
Kaynaklar
- L. Caly, et al. (2020). The Fda-Approved Drug Ivermectin Inhibits The Replication Of Sars-Cov-2 In Vitro. Antiviral Research. doi: 10.1016/j.antiviral.2020.104787. | Arşiv Bağlantısı
- S. Gavura. Ivermectin Is The New Hydroxychloroquine. (15 Nisan 2021). Alındığı Tarih: 1 Şubat 2022. Alındığı Yer: Science-Based Medicine | Arşiv Bağlantısı
- Merck. Merck Statement On Ivermectin Use During The Covid-19 Pandemic - Merck.com. (4 Şubat 2021). Alındığı Tarih: 1 Şubat 2022. Alındığı Yer: Merck.com | Arşiv Bağlantısı
- European Medicines Agency. Ema Advises Against Use Of Ivermectin For The Prevention Or Treatment Covid-19 Outside Randomised Clinical Trials - European Medicines Agency. (19 Mart 2021). Alındığı Tarih: 1 Şubat 2022. Alındığı Yer: European Medicines Agency | Arşiv Bağlantısı
- NIH. Ivermectin. (1 Şubat 2022). Alındığı Tarih: 1 Şubat 2022. Alındığı Yer: COVID-19 Treatment Guidelines | Arşiv Bağlantısı
- B. Wadvalla. (2021). Covid-19: Ivermectin’s Politicisation Is A Warning Sign For Doctors. BMJ, sf: n747. | Arşiv Bağlantısı
- World Health Organization. Who Advises That Ivermectin Only Be Used To Treat Covid-19 Within Clinical Trials. (1 Şubat 2022). Alındığı Tarih: 1 Şubat 2022. Alındığı Yer: World Health Organization | Arşiv Bağlantısı