Bir yıldızın doğumu veya ölümü evren nazarında birdir ve aynı yasalara tabidir. Burada bir tercih yoktur. Devinim vardır...
Evren veya evrensel kavramını genellikle biz insanlar ve kendimizi merkeze koyma tercihinin bir ürünü olarak, söyleyeceklerimize en güçlü ve kapsayıcı dayanak olarak sunarız. Bunun en önemli kanıtı Evrensel insan hakları beyannamemiz… Evrenin küçücük bir köşesinde, küçücük bile denmeyecek dünyamızın, küçük varlıkları olan bizlerin nazarında…
Haliyle iyi- kötü, doğru -yanlış, güzel -çirkin, haklı -haksız ve benzeri kavramlarını evrene içkin ve genel geçer var sayarız. Oysa bunlar; sosyal bir varlık oluşumuzun temel argümanları ve hayatın kolaylaşması adına (bazen de zorlaştırıcı şekilde ) ortaklaştığımız değerler. Ötesi yok… Evrenin de umurunda olduğunu sanmıyorum.
Evrenin işleyişi yasalarladır duygularla değil. Doğal olarak evren ve evrene içkin, türümüzün veya (bilemeyiz) türümüze benzer, benzer evrimsel süreçlere tabi türlerin kendisi dışında kalanlar için bu kavramların bir karşılığı olduğu kanısında değilim.
Bildiğim kadarıyla evrensel ölçekte bu güne kadar ortaklaşılabilecek tek değer, bilimin işaret ettiği devimin yasasıdır. Ötesi var mıdır yok mudur yüzde yüz kesinlikle elbette bilemeyiz. Hatta bugün için evrenin işleyişine dair başkaca yasa olup olmadığını da…
Evren maddi temellidir. "Kim bilir belki ileride iyi ve kötü kavramına delalet edebilecek ve ondan doğrudan etkilenebilecek, evrenin bilmediğimiz yasaları da karşımıza çıkabilir." Ancak o güne kadar, iyiyi ve kötüyü ayırt etmekte temel aldığımız yasalar, maddi evrenimizi bir şekilde etkiliyor olsa da, fiziksel değil toplumsal yasalardır, oysa evren fiziksel bir olgudur.
Bir kara deliğin etrafındakini yutması, yakıtı tükenen bir yıldızın ölümü, bir meteorun dünyadaki yaşamı sonlandırması veya tersi; bing bang ile evrenin şekillenmesi, bir yıldızın doğumu ve meteorlar ile dünyamıza suyun ve dolayısı ile hayatın taşınması evren nazarında aynıdır. Devinim ve fiziksel yasaların işleyişi… Bunlara iyi ve kötü sıfatını, ancak kendimizi merkeze koyarak biz etiketleyebiliriz.
Kaynaklar
- Friedrich Engels. (2016). Doğanın Diyalektiği. Yayınevi: Yason Yayınları. sf: 356.
