Bu tür sorulardaki sıkıntı, "bilmek" eylemini kullanması. Mesela hidrojen ile oksijen tepkimeye girebileceklerini nereden "biliyorlar"? Bilmiyorlar. Bilemezler de. Sinir sistemi olmayan şeyler, "bilme" eylemini yapamazlar. Ancak bir şeyler yapabilmek için illa bilmek veya özel bir kudrete sahip olmak gerekmez.
Örneğin rüzgarlar jeolojik kayaçları şekillendirebildiklerini bilmiyorlar. Ama peri bacaları gibi karmaşık nesneleri üretebiliyorlar. Çünkü "rüzgar" olarak tanımladığımız atmosferik süreç ile "kayaç" olarak tanımladığımız jeolojik olgu arasındaki fiziksel etkileşimler yelpazesi, bu tür yapıların ortaya çıkabilmesine izin veriyor. Bu etkileşimleri atomik seviyeden makro seviyeye kadar inceleyip izah edebiliriz.
Aynı şey "yaşam" dediğimiz olgu için de geçerli. Yaşam, bilinç ile var olmak zorunda olan bir şey değil. Çeşitli kimyasal tepkimeler grubu bir araya geldiğinde ortaya çıkan çorbaya "yaşam" diyoruz. Elbette bu kimyasalları karman çorman bir araya koysak yaşam ortaya çıkmıyor, çünkü belli tepkime ve olayların belli sırada olması gerekiyor - ve buna tam olarak hükmettiğimizde yaşamı da sadece kimyasallardan yola çıkıp inşa edebileceğiz (ki buna her yıl biraz daha yaklaşıyoruz).
Ama özetle, yaşam dediğimiz kimyasal yapının ortaya çıkması için belli koşullar gerekiyor ve bunlar sağlandığında (mesela Dünya'da 4 milyar yıl önce okyanus dibindeki hidrotermal bacalar ve etrafında bu koşullar sağlanıyordu), hidrojen ve oksijenin tepkimeye girip su oluşturması gibi, yaşam denen olayı mümkün kılan kimyasal tepkimeler de yaşanabiliyor.
Ha şu sorulabilir: Neden hidrojen ve oksijen birleşince su oluyor da flor ile altın birleşince olmuyor? Neden şu şu tepkimeler yaşama neden oluyor da bu bu tepkimeler olmuyor? Bu, Evren'in neden bu şekilde olduğu ile ilgili çok temel bir kozmolojik ve felsefi bir soru. Bu ayrıca tartışılabilir ama yaşamın bunda özel bir yeri veya rolü yok, onu anlamamız gerekiyor. Ne kadar karmaşık ve ilginç olursa olsun, yaşamın da kütleçekimi veya katlı oranlar yasası gibi temel yasaların diğer sonuçlarından hiçbir farkı yok.