Bu, bilim camiasında oldukça aktif bir şekilde tartışılan bir konu. Bana kalırsa, genlerin etkisi canlının bir "konak" ya da "makina" olması kadar sert değil, ancak bundan sadece birkaç adım uzakta. Daha önceden de izah ettiğim gibi, gelişmiş canlıların özelliklerini sadece biyolojik olarak incelemek mümkün değil, kültürel olarak da incelememiz gerekiyor. Bunu yaptığımızda, insan gibi türlerin kendi evrimleri üzerinde ciddi etkileri ve yönlendirmeleri olduğu görülüyor. Ancak bunun haricindeki daha düşük bilinçli türlerde bunun etkisi yok denecek kadar az. Dolayısıyla onlar, büyük oranda genlerin etkisiyle evrimleşiyor ve yaşıyorlar. Zaten bu yüzden dışarıdan bakana "otomatik şekilde çalışıyormuş" gibi bir izlenim veriyorlar. Bu elbette doğru değil. Hiçbir canlı "otomatik" olarak çalışacak kadar genlerine bağımlı değildir. Ancak kararlarımızı bile genetik faaliyetlerin etkilediği düşünülürse, bu bilinçli hareketlerin genlerden bağımsız olduğunu iddia etmek pek mümkün olmayacaktır. Elbette matematik işlemleri yaparken ya da bir tercih yaparken, spesifik bir gen faaliyete geçmez, bu kadar detaylı bir genetik işbölümünün bulunmadığını biliyoruz. Ancak genlerin yapısından kaynaklı biyokimyasal ürünler, bilinçli tercihlerimizin tamamında rol oynuyor. Sonuçta bilinç dediğimiz olay da bir biyokimyasal tepkime zincirinden ibaret.