Geçmişimizdeki Dunkleosteus günümüzdeki hangi canlıya evrilmiştir?

Dunkleosteus cinsi günümüzden yaklaşık 360 milyon yıl önce (Geç Devoniyen) yaşayan son bireylerini kaybetmiş ve "soyu tükenmiş" olarak kategorilendirilmiş bir takson.^[1] Bu nedenle direkt olarak Dunkleosteus cinsinden köken alan bir canlı grubu bilmiyoruz ancak elbette onların kuzenleri olan çeneli omurgalılar bugünkü kara yaşamının önemli bir kısmını oluşturuyor. Örneğin dinozorlar -her ne kadar cinse göre çok daha geniş bir takson olsa da- "soyu tükenmiş" olarak kategorize edilmemektedirler çünkü günümüzde soyunu devam ettirmekte olan kuşlar bu grubun içinde sınıflandırılmaktadır. Kısacası elimizdeki verilerle günümüzde bu canlı sınıfından köken alan bir tür bilmiyoruz. Elbette bunu söyleyemememizin sebeplerinden biri "cins" kavramının taksonomide oldukça küçük bir grubu kapsıyor olması.

Dunkleosteuslar, erken Devoniyen döneminde yaşamış büyük bir deniz yırtıcısıdır ve köpekbalığı benzeri bir görünüme sahipti. Günümüzde doğrudan bir torunu bulunmamakta, çünkü Dunkleosteuslar soyu tükenmiş bir balık grubuna aittir(zırhlı balıklar). Ancak, Dunkleosteus ve diğer erken dönem deniz canlılarının evrimsel soy ağacı, modern köpekbalıkları ve vatozlar gibi kıkırdaklı balıkların atalarına işaret eder. Kısacası, Dunkleosteuslar, günümüzdeki köpekbalıkları ve vatozlar gibi kıkırdaklı balıkların atalarına evrimsel bir kök sağladı. Evet, Dunkleosteus gibi zırhlı balıklar (placodermler), modern kıkırdaklı balıklar (köpekbalıkları ve vatozlar) ile yakın akrabalardır. Ancak, zırhlı balıkların evrimsel olarak kıkırdaklı balıklardan daha uzak bir akraba olduğu düşünülmektedir. Zırhlı balıklar, modern balıkların evrimsel ağacında kendi dallarında yer alırken, kıkırdaklı balıklar başka bir dalda gelişmiştir. Bu nedenle, Dunkleosteus'un doğrudan bir torunu olmasa da, evrimsel olarak kıkırdaklı balıklar ile bazı benzerlikleri vardır.^[1]