Paylaşım Yap
Tüm Reklamları Kapat
Sorulara Dön
1

Evren hakkında aklıma takılan bir soru?

Eğer evrenin büyüyecek bir alanı varsa o zaman evrendende büyük bir sicimin veya bir oluşum var demektir ve bu da evrendende büyük bir şeyin olduğu anlamına gelmez mi?
1,684 görüntülenme
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Soruyu Takip Et
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Tüm Reklamları Kapat
2 Cevap
Ögetay Kayalı
Astrofizikçi

Bu soruda iki noktaya değinmek gerekiyor: 1) Her şey bir şey içerisinde mi büyür? 2) Kozmolojiyi felsefeyle çözebilir miyiz?

Birinci soruya odaklanacak olursanız, sorunuzun temel amacına yani, cevabımız evrenin içinde büyümek için bir şeye ihtiyaç duymadığı olur. Yani evrenin dışında tanımladığımız bir şey yok. Evrenin dışı diye bir alandan dahi bahsetmiyoruz, çünkü böyle bir gözlem yok. Bildiğimiz gözlem evrenin genişlediği ve kütle çekimsel etkileşimde olmayan maddelerin (galaksi kümelerinin) birbirinden zamanla uzaklaştığı. Dolayısıyla vakti zamanında daha yakın olduğu.

Tüm Reklamları Kapat

Bilim bu nedenle teorik olarak varlığına ihtiyaç duyulmayan ve gözlemi yapılmamış bir şeyi "varmış" gibi kabul etmez. Bu da ikinci noktaya denk geliyor. Basit birkaç felsefi soruyla bu tür çıkarımlar yapmak.

Ne yazık ki işler kozmolojide bu kadar kolay yürümüyor. İsterseniz Einstein kadar konuya hakim olun, über bir zekanız da cabası olsun. Sözel birkaç neden sonuç ilişkisi kurarak cevabı bulmak mümkün değil. Çünkü bunları sezgilerimiz dahilinde yanıtlarız ya da rastgele bir çıkarımda bulunuruz. Fakat evrenin bu makro ölçekteki işleyişi genellikle tuhaf olabilmektedir.

Tüm Reklamları Kapat

Bu nedenle matematiğe ve fiziğe ihtiyaç duyuyor, gözlemleri ve karmaşık hesapları yapıp, ardından böyle yorumlamalar yapabiliyoruz. Genel bir yanılgı, insanların önce böyle çıkarımlar yapıp sonradan bunu ispatladıkları yönünde. Fakat çoğunlukla olay tam tersi. Önce basit bir fikir geliyor, ardından yapılan hesaplamalarla ve gözlemlerle elde ettiğiniz sonuçlar sizi bu yorumlara götürüyor.

Evrenin genişlemesi ve kozmoloji üzerine kapsamlı bir yazı dizisi hazırlamıştım, bunu kaynaklara bırakıyorum.

211 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Ö. Kayalı. Kozmoloji Yazı Dizisi. (16 Aralık 2020). Alındığı Tarih: 16 Aralık 2020. Alındığı Yer: Rasyonalist | Arşiv Bağlantısı
Bu cevap, soru sahibi tarafından en iyi cevap seçilmiştir. Ancak bu, cevabın doğru olduğunu garanti etmez.
1
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Ersals Krononot
Ersals Krononot
251K UP
Krononot⁸

Evren, kendi dışında var olan bir alan içinde büyümüyor. İnsan bakış açısıyla, kendisi dışında bir şey olmayan evren, kendi kendine büyümekte. Bunun için kendisi dışında bir alana ihtiyaç yok. Ya da başka bir alan olduğu için büyümüyor. Bizim varlık tanımımıza göre YOKtan oluştuğu için, büyürken onun dışında bir alan - varlık vs öngörmek doğru olmayacaktır.

Biliyoruz ki, bizim bildiğimiz gözlemleyebildiğimiz fizik evren, bütün evrenin yaklaşık %5 i. "Evrenden büyük birşey" derken, bizim bildiğimiz evrenden çok daha büyük bir şey var evet. O da evrenin bizim gözlemleyemediğimiz kısmı. %4-5'inin geri kalanı yani.

Tüm Reklamları Kapat

evreni oluşturan bileşenler
evreni oluşturan bileşenler
nasa
153 görüntülenme

Kaynaklar

  1. Paul Steinhardt. Big Bang Blunder Bursts The Multiverse Bubble. (16 Aralık 2020). Alındığı Tarih: 16 Aralık 2020. Alındığı Yer: www.nature.com | Arşiv Bağlantısı
1
0
  • Paylaş
  • Alıntıla
  • Alıntıları Göster
  • Dış Sitelerde Paylaş
  • Raporla
  • Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Popüler Yazılar
30 gün
90 gün
1 yıl
Evrim Ağacı'na Destek Ol

Evrim Ağacı'nın %100 okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katın.

Evrim Ağacı'nı Takip Et!
Aklımdan Geçen
Komünite Seç
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki...
Bugün Öğrendim ki...
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Başlık
Gündem
Kafana takılan neler var?
Bağlantı
Kurallar
Komünite Kuralları
Bu komünite, aklınızdan geçen düşünceleri Evrim Ağacı ailesiyle paylaşabilmeniz içindir. Yapacağınız paylaşımlar Evrim Ağacı'nın kurallarına tabidir. Ayrıca bu komünitenin ek kurallarına da uymanız gerekmektedir.
1
Bilim kimliğinizi önceleyin.
Evrim Ağacı bir bilim platformudur. Dolayısıyla aklınızdan geçen her şeyden ziyade, bilim veya yaşamla ilgili olabilecek düşüncelerinizle ilgileniyoruz.
2
Propaganda ve baskı amaçlı kullanmayın.
Herkesin aklından her şey geçebilir; fakat bu platformun amacı, insanların belli ideolojiler için propaganda yapmaları veya başkaları üzerinde baskı kurma amacıyla geliştirilmemiştir. Paylaştığınız fikirlerin değer kattığından emin olun.
3
Gerilim yaratmayın.
Gerilim, tersleme, tahrik, taciz, alay, dedikodu, trollük, vurdumduymazlık, duyarsızlık, ırkçılık, bağnazlık, nefret söylemi, azınlıklara saldırı, fanatizm, holiganlık, sloganlar yasaktır.
4
Değer katın; hassas konulardan ve öznel yoruma açık alanlardan uzak durun.
Bu komünitenin amacı okurlara hayatla ilgili keyifli farkındalıklar yaşatabilmektir. Din, politika, spor, aktüel konular gibi anlık tepkilere neden olabilecek konulardaki tespitlerden kaçının. Ayrıca aklınızdan geçenlerin Türkiye’deki bilim komünitesine değer katması beklenmektedir.
5
Cevap hakkı doğurmayın.
Bu platformda cevap veya yorum sistemi bulunmamaktadır. Dolayısıyla aklınızdan geçenlerin, tespit edilebilir kişilere cevap hakkı doğurmadığından emin olun.
Ekle
Soru Sor
ve seni takip ediyor

Göster

Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.

Geri dön

Close