Einstein'ın beynimizin %10 'unu (veya başka bir sayı bilmiyorum) kullandığımızı söylemiş midir?
Einstein'ın böyle bir söz söylemiş olması çok saçma, sen git evrenin sırrını çözmeye çalış 7'den 70'e herkes adını bilsin ama böyle bir olayı (beynimizin %10'unun çalışması) dile getirsin. Bu fikir zaten normalde de saçma bildiğin gibi eğer beynimizin %10'unu kullanıyor olsaydık günlük hayatımız da yaptığımız bazı şeyleri işlevsel bir şekilde yapamazdık. Herhangi bir zihinsel rahatsızlığı olmayan bütün insanlar ve diğer tüm canlılar beyinlerinin %100'ünü kullanabilirler.
Bu söz Johnny Depp abimizin oynadığı Transcendence (Evrim) filminde geçiyor ki bu söz birçok meme'ede fikir olmuş ve bu düşünceyi yaymıştır.
Bu iddianın kökenleri, 1890 yılında Harvard Üniversitesi Psikoloji Bölümü'nde araştırma yapmakta olan bilim insanları olan William James ve Boris Sidis'in "rezerve enerji teorisi"ne dayanmaktadır. Bu teoriye göre insanların, günümüz beyin kapasitesi (kranyal hacim) sayesinde ulaşabilecekleri en yüksek IQ 250-300 arası olarak tahmin edilmektedir. Ancak James ve Sidis, insanların sadece belli bir yüzdesinin bu IQ sınırına düşebildiğini iddia etmişlerdir. Araştırmalarının sonucunda, şimdiye kadar yaşamış insanlar arasında %3-10'luk bir dilimin ancak 250 IQ'ya ve üzerine çıkabildiğini ileri sürmüşlerdir. Bu araştırmanın hatalı yorumlanması, hızlıca felakete dönüşmüştür ve günümüzde insanların zekalarının %3-10 arasını kullandığı şeklinde değerlendirilmiştir. Halbuki görüldüğü gibi araştırma bununla tamamen alakasızdır.
Bu iddianın ortaya çıkışı 125 yıl öncesine dayanmaktadır. William James 1890 yılında Harvard Üniversitesi’nde yaptığı araştırma sonuçlarına dayanarak, insanların fiziksel ve zihinsel potansiyellerinin sınırlı bir kısmını kullandığını belirttiğinde, bu çıkarımın kulaktan kulağa bir efsaneye dönüşeceğini tahmin etmemiştir. Daha da ilginci, James’in yazılarında ve konuşmalarında yüzde on rakamına rastlayan tek bir kişi bile olmamıştır. Bilinmeyen birileri James’in sonuçlarına yüzdelikleri ekleyip efsaneyi popülerleştirmiş ve akılda kalmasını sağlamıştır. Daha sonra, 1940’lı yıllarda Dale Carnegie bu fikri kitap satışlarını artırmak ve okuyucuları, etkilemek için kullanmış ve bu düşünceyi James’e atfederek efsanenin hızla daha geniş kitlelere yayılmasına neden olmuştur. Morgan Freeman ve Scarlet Johansson‘un oynadığı 2014 yapımı Lucy isimli filmde de, beyninin %100’ünü kullanan kişinin Tanrısal güçlere sahip olacağı iddia ediliyordu. Film sayesinde bu efsanenin popülerliği daha da artmış ve insanları bu yanlış algıya doğru daha fazla sürüklemiştir.
Ancak sözün kökeni Einstein'a dayanmamaktadır, bir ilişkisi yoktur.
