Sokrates: “Demokrasi’nin çok eksiklikleri ve hataları vardır; toplumsal kararlar, deneyimli, bilgili ve eğitimli insanlar tarafından alınmalıdır. Herkes devlet yönetimine karışırsa çoğunluğun aklıyla ‘rastgele’ kararlar alma riski ortaya çıkar”
Platon: “Bir panayırdır demokrasi, beğen beğendiğini al… Kendimize halkın dostu dedirtmek yeter. Saygısızlık nezaket olur; kargaşa hürriyet; israf cömertlik; yüzsüzlük de yiğitlik. Eğitimsiz kitlelerle demokrasi yönetilirse oligarşi olur, devam edilirse demagoglar türer, demagoglardan da diktatörler çıkar.”
Aristoteles: “Demokrasi, insanların sayı çoğunluğuna dayanarak dilediğini yapmalarından başka bir şey değildir. Demokrasi cahil kitlelerin egemen olduğu bir yönetim şekline hızla dönüşebilir.”
Demokrasi’nin Antik Yunan’da başlayan; Roma İmparatorluğu’nda yurttaş kavramı, İngiltere’de imzalanan Magna Carta, Avrupa’da aydınlanma ile ortaya çıkan güçler ayrılığı ilkesi, Fransız İnsan Hakları Bildirgesi ile anlam kazanan insan hakları, özgürlük, eşitlik, adalet olguları ve farklı ideolojik yönlendirmelerle devam eden hikayesi günümüze kadar gelmiştir. Bu süreçte Montesqieu, Locke, Rousseau, Tocqevilla, Mill gibi düşünür ve filozofların çok yönlü katkıları, tartışmaları ve görüşleri olmuştur.
“Ne olacak bu Demokrasi’nin hali”
Bu sorunun cevabını henüz bilmiyoruz ancak 2500 yıl önce gündeme getirilen tüm endişe ve eleştirilere rağmen, çağlar boyu yeni gelişmelerle ve düzenlemelerle evrensel değerleri de kabul ederek bu günlere gelen Demokrasi, “Ehven-i Şer” bir yönetim ve yöneten-yönetilen ilişkisi olmayı sürdürmüştür.
“Ne olacak bu Demokrasi’nin hali” sorusunun bugün en önemli muhatabı demokratik ülkelerde iktidardaki siyasi iradelerdir.
Onların verecekleri cevap ve atacakları adımlar Demokrasi’nin geleceğini de belirleyecektir.[1]
Kaynaklar
- Hakan Akbulut. Sokrates, Platon Ve Aristoteles Ve Demokrasi – Ortak Akıl Politika Geliştirme. Alındığı Tarih: 2 Şubat 2023. Alındığı Yer: ortakakil | Arşiv Bağlantısı
