ALPHA CENTAURİ (ALFA ERBOĞA, RİGİL KENTAURUS), 4.37 IŞIK YILI, YANİ YAKLAŞIK 40 TRİLYON KİLOMETRE UZAKLIĞI İLE GÜNEŞ SİSTEMİMİZE EN YAKIN YILDIZ SİSTEMİDİR. GEZEGENİMİZİN SADECE GÜNEY YARIMKÜRESİNDEN GÖZLEMLENEBİLEN BU YILDIZ SİSTEMİ, AYNI ZAMANDA DÜNYA GÖKLERİNİN EN PARLAK ÜÇÜNCÜ YILDIZIDIR.
Üçlü bir sistem olan Alpha Centauri; birbirine görece yakın (ortalama 3.7 milyar km) mesafede yer alan, biri yaklaşık Güneş büyüklüğünde G tayf sınıfı, diğeri ise biraz daha küçük olan K sınıfı iki yıldız ile, bu ikisinin birden çevresinde çok daha uzakta (0.2 ışık yılı yani 1.2 trilyon km uzakta) dolanan “proxima centauri” isimli küçük soluk bir kırmızı cüce yıldızdan oluşur.
Sistem
G sınıfı yıldızın (A) kütlesi Güneş’in 1.1 katı ve aydınlatma gücü Güneş’ten 1.5 kat kadar fazla iken, K sınıfı yıldız (B) Güneş’in %90’ı kadar kütleye ve yaklaşık yarısı kadar bir aydınlatma gücüne sahip. Uzaktaki M tayf sınıfı kırmızı cüce yıldız (Proxima Centauri) ise fazlasıyla küçük (Güneş’in %12’si) olduğu için Güneş’in sadece 0.0017’si kadar ısı ve ışık yayar.
Alpha Centauri
Alpha Centauri Sistemi birbirine yakın iki Güneş benzeri yıldızdan ve bunların çok uzağında dolanan küçük bir kırmızı cüce yıldızdan oluşur.
İki büyük yıldız, birbirlerinin ortak kütleçekim merkezi etrafında 80 yıllık bir sürede dolanır. Uzaktaki kırmızı cücenin bu ikisinin çevresindeki bir turu ise yaklaşık 1 milyon yıl sürer. Açıkcası, büyük iki yıldızın çevresindeki bir gezegenden bakanlar için Proxima Centauri çıplak gözle çok zor seçilebilecek kadar soluk olmalı. Büyük ihtimalle görünmüyordur bile. Bu küçük yıldız hakkında daha detaylı bilgi için şu yazımıza bakabilirsiniz.
Gezegenler ve yaşam
Bu sistemin tahmini yaşı bizim güneşimiz ile hemen hemen aynı; 5 milyar yıl kadar. Dolayısıyla eğer uygun şartlar oluşmuşsa, sistemdeki iki büyük yıldızın çevresinde Dünya’ya benzer gezegenlerin var olması ve burada bir yaşamın gelişmesi olası. Ayrıca her iki yıldız da, oldukça konuksever, yeterli ömür ve ışımaya sahipler. Şimdilik en yakın komşumuzdaki yaşam ve gezegenler hakkında pek bir bilgimiz yok.
Ancak, sistemin K sınıfı turuncu yıldızının (Alpha Centauri B) çevresinde henüz onaylanmamış olmasına rağmen; Dünya kütlesine yakın karasal bir gezegen keşfetmeyi başardık. Yaklaşık 20 günlük bir periyotla dolanan bu gezegen, malesef yıldızına çok yakın (yaklaşık 21 milyon km) olduğu için sıcaktan kavrulan bu gezegende yaşam olasılığı görülmüyor.
Alpha Centauri sisteminin normal bir teleskopla alınmış görüntüsü. Bu görüntüden, sistemin ikili (aslında üçlü) bir yıldız olduğunu anlamak mümkün değildir.
Eğer Alpha Centauri B’nin çevresindeki yaşam gelişimine uygun uzaklıkta bir gezegen varsa, buradan baktığınızda B yıldızı Güneş kadar parlak görünecekti. 3.7 milyar km uzaktaki Alpha Centauri A ise, gezegeni 15 watlık bir ampulün küçük bir odayı aydınlattığı kadar aydınlatabilecek.
Tabii uzaktaki yıldız (A) “yıllık” ilginç olaylara da yol açacak. Yılın belli dönemlerinde, gezegenin sadece gündüzleri gökyüzünde olacak. Ancak, gündüz aydınlığında bile rahatlıkla görülebilecek. Yılın diğer yarısında ise, uzaktaki yıldız sadece “geceleri doğacak“. Böylelikle, yılın yarısı loş aydınlık geceler yaşanacak, hava neredeyse hiç kararmayacak. Benzer bir durum, diğer yıldızın (A) çevresindeki olası gezegenler için de geçerli.
Centauri sistemindeki bir gezegenden bakıldığında Güneş; geceleri gökyüzündeki en parlak yıldızlardan biridir. Öyle ki, sistemin üçüncü üyesi olan kırmızı cüce yıldız bir dürbünle zar zor seçilirken, Güneş gece göğünde çok parlak biçimde yerini alacaktır.
Avrupa Güney Gözlemevi (ESO) tarafından hazırlanan en üstteki görselde, Alpha Centauri B’nin çevresindeki gezegenin yörüngesinden hem yıldız sistemine, hem de bizim güneşimize bir bakış resmedilmeye çalışılmış
Kaynaklar
- Yazar Yok. Kozmik Anafor. (25 Temmuz 2020). Alındığı Tarih: 25 Temmuz 2020. Alındığı Yer: Bağlantı | Arşiv Bağlantısı
