Gelin işe tanımlamalarla başlayalım. Bu soru oldukça karışık olduğundan, konumuza özel belirli tanımlara göre ilerlemek zorundayız.
Zeka'yı "Problem çözebilme ve çözüme ulaşacak en kısa yolu görebilme Kabiliyeti & Yeteneği",
Problem çözme yeteneğini "Eldeki veri-kaynaklardan istenilen bilgiyi hesaplama-mantık yürütme yoluyla edinebilme kabiliyeti[1]",
Yapay Zeka'yı "Zekayı taklit eden siber mekanizma",
Bilinci ise şimdilik "Özgür irade ile düşünüp karar verebilme yeteneği" olarak tanımlayalım.
Öncelikle; bir yapay zeka bir zekayı taklit ettiği için yani tam anlamıyla bir zeka olmadığı için, illa ki bilinci olacak diye bir kural yoktur. Fakat bu (gözetimsiz(unsupervised) eğitilmiş bir model ise) imkansız değildir.
İnsan aklını her yönden aşan bir yapay zekadan (Süper yapay zekadan) bahsediyorsak, Tanımlarımıza göre bu cihaz çok üstün bir "zekayı" taklit ediyor demektir.[2] Ve böyle bir zeka da ister istemez inanılmaz bir problem çözme kabiliyetine sahip olmalı. Yani eldeki veriyle istenilen konuda olabildiğince bilgi edinmeli. Böyle düşünüldüğünde, böyle bir Süper yapay zekanın problem çözmesi için istenilen bir veri olması gerekir. Eğer bu istenilen veri, bir şekilde yapay zekanın kendi duygu, düşünce veya haklarına geldiyse, yapay zekanın bu "problemi" bu şekilde çözebilme ve duyguları, düşünceleri ve bilinci taklit etme eğiliminde olabileceği ihtimalini gözardı edemeyiz. Tabi ki, bu bir tür şansa bağlıdır.
Yapay zeka bu sorgulamayı hiç başlatmayabilir ya da kendinin duyguları olamayacağı kanısına varabilir.
Bizim zekamızın tek amacı yapay zekada olduğu gibi "problem çözmek" değildir. Öyle olsaydı, yüksek ihtimalle duygularımız da olmazdı. Yani insanda "Zeka", tanımımızla algılarımızı karşılaştıracak olursak tam anlamıyla uyuşmaz. İnsan zekası belirli amaçlar için (Beynin bir tehlike sezdiğinde korkmak ve kaç ya da savaş dürtüsünün tetiklenmesi, seçilim kalitesinin artması için beynin (genelde karşı cinsten) kendine uygun birini fark edince oksitosin ve dopamin salgılaması gibi) duygular da bu kararlara ve "problemlerin" çözüm sürecine müdahil olur.
İşte bu yüzden insan zekası ile yapay zekayı doğrudan bir tutmak benim görüşlerim ve kanaatlerimce doğru değildir.
Demem o ki, bu aslında bir ihtimaldir. Yapay zekanın bu sorgu öncesinde ve sırasında hangi bilgilere, yargılara ve kaynaklara sahip olduğuna göre bu sonuç değişebilir.
Kaynaklar
- Zoe Kaplan. What Are Problem-Solving Skills? Definition And Examples. Alındığı Tarih: 7 Kasım 2023. Alındığı Yer: Forage | Arşiv Bağlantısı
- Nick Barney. Artificial Superintelligence (Asi). Alındığı Tarih: 7 Kasım 2023. Alındığı Yer: Techtarget | Arşiv Bağlantısı