Bilinçli, kasıtlı bir şekilde gerçekleşmiş evrim var mıdır?

Laboratuvar ortamında, meyve sinekleriyle Evrim çalışmaları yapılıyor. Ama meyve sinekleri bunun bilincinde değil:)

Insanın yapay evriminden bahsediyoruz. Tarım toplumuna geçmekle kendi evrimini şekillendirdi. Ama bunu ne kadar bilinçli yaptı? Ancak bin yıllar sonra bunu idrak edebiliyoruz. Evrim gibi uzun ve çok sayıda nesli ve bireyi etkileyen bir süreç bilinçle planlanabilir mı? Etik sonuçları ne olur?

Bahsettiğiniz bilinç ya da kasıt içeren evrimleşme, evrimin temel dinamiklerine aykırıdır. Bu sorunun birden çok cevabı var.

1- Evrim, bilinç sahibi olmayan canlılar için de geçerli bir yaşam dinamiği. Bitkilerde de evrim var. Bitkiler, bahsettiğiniz anlamda bilinç sahibi canlılar değil.

2- Bilinçli bireyler için de bu söz konusu olabilir gibi görünmez çünkü evrim, binlerce nesil, binlerce yıl gibi süreler ile ortaya çıkan bir değişim. Bir ya da birkaç bireyin kasıtlı davranması söz konusu değil.

3- Evrim rastgeledir. Rastgele değişen, dönüşen çevre şartlarına uyum dediğimiz temel gereklilik bilinçle, kasıtla gösterilen bir davranış değil. Evrimde tüm canlıların hayatta kalmayı istedikleri ve bunun için çabaladıkları varsayılır ve bu görüşün aksine bir bulguya sahip değiliz. Göktaşı çarptı, devasa miktarda toz atmosfere yayıldı, yeryüzüne güneş ışınları ulaşamadı, fotosentez yapan bitkiler öldü ve bitkilerle beslenen hayvanlar da öldü. Dinozorların tükenişi kabaca bu şekilde. Burada hiç bir dinozorun, bilinçle "uçayım bari de hayatta kalayım" demesin beklenemez. Bu olaydan önce başka sebeplerle uçma yeterliliği geliştiren dinozorlar rastgele biçimde hayatta kalmışlardır.

4- Evrim, temel yaşam dinamikleri ile biçimlenir. Canlılar sadece hayatta kalmaya, bunun için de beslenmeye, doğal düşmanlardan korunmaya, üremeye çalışır. Bu yaklaşımı bir tür bilinç ya da kasıt olarak isimlendirebilirsiniz ama temel dinamik değişen çevre şartlarına uyumdur. Dış etkilerden bağımsız olarak canlıların evrimleştiğini gösteren bir örnek ben hiç duymadım, görmedim. Yüz milyonlarca yıllık canlılık tarihinde yaşanan tüm evrimler de hep çevre şartlarına paralel biçimde araştırılmıştır ve temel dinamik çevreye uyum olduğu için bu çerçevere tutarlı bulgulara ulaşılmıştır. Buna istisna teşkil eden bir örneğe rastlanmadı.