Bilgisayarlarda 'ram' ne işe yarar?

RAM / Random Access Memory - Rastlantısal Erişim Hafızası:

Random Access Memory tanımının kısaltması olan RAM, Türkçe rastgele erişimli hafıza anlamına gelmektedir. Rastgele erişimli hafıza, işlemci tarafından okunan ve iletilen verilerin kısa süreli depolandığı alan yani bir veri deposudur. Bilgisayar performansını direkt olarak etkileyen en önemli bileşenlerden bir tanesidir.

RAM, ana hafızadır. Yükleme, aktarma, yönlendirme, gösterme ve verilerin çalıştığı özel alandır. RAM üzerinde bulunan veriler hem okunabilir hem de yazılabilir. DRAM, SRAM, ECC gibi aynı işlemi yapan ancak farklı özellikleri ile öne çıkan türleri vardır. Bilgisayarınızdan çok daha güçlü bir performans almak için kullanmakta olduğunuz bileşenin üzerine yeni bir RAM ekleyebilir ya da var olan RAM’inizi değiştirebilirsiniz.

Başka bir tanım ile RAM: Bilgisayarın kısa süreli hafıza görevini üstlenen, oldukça hızlı bir bileşendir. RAM içerisinde anlık olarak veriler depolanır. Geçici olarak depolanan veriler, işlendikten sonra gerekli bileşene gönderildiği anda silinir. Silinen verilerin yerine ihtiyaç duyulan yeni veriler getirilir. Cihaz üzerinde yapılan her bir işlemde bu döngü tekrarlanır.

Karmaşık kavramları bir kenara bıraktığımız zaman; ilkel bir bilgisayarın çalışması için bu işi gerçekleştirecek dataları bir yerde saklamamız gerekiyor (Kişisel datalar ve işletim sistemi gibi).

• Üç temel seçeneğimiz var; CPU ile aynı board üzerinde yer alan Cache ve RAM, ve bunlara nazaran daha uzak bir yerde duran disk.
• Kodu çalıştıran CPU (İşlemci) olduğuna göre, Cache ve RAM'e olan erişim CPU için daha kolay olacaktır, ve bu da bilgisayarın daha hızlı çalışmasına yol açacaktır.
• CPU, RAM'den okuduğu datayı direk çalıştırabilir fakat disk üzerinden okuma yapmak için datayı RAM'e taşımak gibi daha zahmetli işlemlere ihtiyaç duyar.

Bu bağlamda RAM'in Disk üzerindeki üstünlüğünü görüyoruz, fakat neden data saklamak için disk kullanıyoruz?

• Günümüzde RAM'ler volatile (devreye elektrik geldiği süre boyunca içinde data tutan, daha sonra sıfırlanan) bellekler olduğundan kalıcı olmasını istediğimiz dataları (işletim sistemi kodu, kişisel veriler) RAM'de tutamayız.
• RAM daha pahalı bir parça olduğundan 8GB RAM fiyat olarak 1 TB disk ile aynı ücrete denk geliyor.

Bu nedenlerle, kalıcı datalarımızı disk üzerinde saklarız fakat RAM bizlere içerisindeki kodu çalıştırma imkanı sunduğundan disk üzerinden okuduğumuz çalıştırılabilir programları RAM'e taşıyıp programı çalıştırıp işi bitince diske geri göndeririz.