Dopamin bir nörotranmitterdir ve vücutta belli başlı işlevlere sahip, çok önemli bir kimyasaldır. Dopaminin (beyinde bulunan sinapslar arasında) salınımını doğal olarak tetikleyen unsurlar, genelde beklenti yaratılması ve beklentinin karşılanmasıdır. Örnek olarak, bir fil su birikintisi gördüğünde ya da bir primat meyve bulduğunda dopamin salgılar, bu hayvana ona ulaşma gücü verecek bir canlandırma etkisi de yaratır. Genelde mutlulukla özdeşleştirilen bir kimyasaldır, ancak tek işlevi bu değil. Çok yüksek düzeydeki dopamin, sanrılara ve halisünasyonlara neden olabilmekte. Bundan yola çıkarak, bağımlılıkta da etkin bir rolü vardır ve oyun, sigara, alkol, esrar, LSD ve metamfetamin gibi kimyasallar sentetik yollarla dopamin salınımını tetiklemekte. Hepsinde düzeyleri farklılık göstermekle birlikte, yokluklarında yoğun stres yaşanır ve aşırı düzeylerde kortizol salınımı olur. Bu gitgeller çok sıradışı ve üst düzey olduğundan ölümle sonuçlanabilmekte, hayatın akışını altüst edebilmektedir. Elbette seks de çok yoğun bir hormon bombardımanına tuttuğu için, bağımlılık yaratma potansiyeli yüksek doğal bir eylemdir. Ancak doğal olması her zaman sağlıklı anlamına gelmez, nitekim esrar da sigara da alkol de doğal uyaranlar. Hatta kimyasal bütün elementler, doğa temelli şeyler. Buraya sığdıramayacağım tonlarca durum söz konusu, bu yüzden en kısa cevapla, fazla dopamin, az dopamin, normal düzeylerde (ki burada normal çok değişkendir) her açıdan bir çok şeye sebebiyet verebilir. Sağlıklı olan ise olabildiğince dengeli düzeylerde tutmak ve mümkün olduğunca sentetik ya da doğal uyuşturuculardan uzak durmak, oyunlarla ve seksle belirli bir düzeyde iletişimi korumak ve hastalıklarla mücadele etmeye çalışmak olacaktır. Çünkü vücutta aşırılıklar, hemen her konuda sorunlar doğurabilmekte.
Kaynaklar
- Cleveland Clinic. Dopamine: What It Is, Function & Symptoms. Alındığı Tarih: 31 Ocak 2023. Alındığı Yer: Cleveland Clinic | Arşiv Bağlantısı
- Health Direct. Dopamine. Alındığı Tarih: 31 Ocak 2023. Alındığı Yer: healthdirect | Arşiv Bağlantısı
- A. Pietrangelo. Dopamine Effects On The Body, Plus Drug And Hormone Interactions. (5 Kasım 2019). Alındığı Tarih: 31 Ocak 2023. Alındığı Yer: Healthline | Arşiv Bağlantısı